برداشت اول از کابینه پزشکیان در 4 قاب
1- کابینه معرفی شد و مسعود پزشکیان اولین روایت خود را از دولت وفاق ملی تحویل مجلس یازدهم داد؛ کابینه‌ای که اکثریت آن را اعضای دولت روحانی تشکیل می‌دهند و درکنار آنها سه نفر با سابقه کار کردن در دولت سیزدهم هم دیده می‌شوند. برداشت اول از این فهرست این است که با رادیکالیسم حاد روبه‌رو نیستیم و افرادی که قرار است دولت را تشکیل دهند عموما تکنوکرات‌ها و بروکرات‌های حوزه خود هستند، بعضا افراد وزینی که می‌توان در آن حوزه‌ها به آنها اعتماد کرد و شاید بخش مهمی از آنها در دولت‌های دیگر هم مورد استفاده قرار می‌گرفتند. پیش‌بینی اولیه از رفتار مجلس این است که با ائتلاف حامیان پزشکیان و قالیباف در بهارستان احتمالا برخورد نامتعارفی با کابینه صورت نمی‌گیرد و جز دو یا سه‌نفر که در همه ادوار رد شدن‌شان عرف است بقیه از سد استصواب مجلس عبور می‌کنند.2- فهرست انتخاب‌شده علاوه‌بر پیام نه به رادیکالیسم نشان داد تشکیلات معرفی کابینه که به ریاست جواد ظریف درست شده بود و مانور رسانه‌ای زیادی هم روی آن می‌شد زیاد جدی نبوده و بیشتر مصداق نوعی سانتی‌مانتالیسم سیاسی است. شواهد نشان می‌دهد اکثریت اعضای کابینه از طرق دیگری و از مسیرهای جایگزین که رئیس‌جمهور ساخته بود معرفی شده‌اند. افرادی هم که ادعا می‌شود خروجی این فرآیند هستند در حدی شناخته‌شده‌اند که به‌طور طبیعی در سازوکار انتخاب رئیس‌جمهور قرار می‌گرفتند. به‌نظر می‌رسد ایراد مساله دو چیز است؛ اول اینکه خاستگاه شورای راهبری تولید یک پایگاه نظری برای رئیس‌جمهور در دو هفته بود که به‌سختی ممکن می‌شد، ثانیا گزینه‌های انتخاب‌شده در این شورا بعضا به سبب سهم‌خواهی‌ها و... با واقعیت‌های کشور همخوانی نداشته‌اند و در انتخاب نهایی لحاظ نشده‌اند.
3- با اعلام خبر معرفی کابینه برخی اصلاح‌طلبان تشکیلاتی شروع به نقد جدی پزشکیان کرده‌اند. به نظر می‌رسد غیر از معرفی یک کابینه رادیکال هر اتفاقی می‌افتاد این طیف، نقد دولت را شروع می‌کردند. درواقع برای این طیف اصل نقد موضوعیت دارد نه محتوای آن، مرزبندی با پزشکیان برای آنها یک استراتژی است که خیلی زود شروع کرده‌اند.
حتی اگر با اصول جوانمردی، منافع ملی و... هم کاری نداشته باشیم، از منظر درون‌تشکیلاتی این رویکرد یک خطای بزرگ در بدنه این جریان است. با این رویکرد بدنه حق دارد از آنها سوال کند چطور گزینه‌ای را که چندماه قبل با رای بالا معرفی کرده‌اید و در همه کارگروه‌هایش عضو بوده‌اید هنوز سروشکل پیدا نکرده این‌طور نقد می‌کنید؟ این طیف از همین الان نگران عملکرد دولت هستند و به‌نظر می‌رسد خیلی به موفقیت آن باور ندارند که این یک اشتباه تشکیلاتی راهبردی دیگری است. شما حتی اگر تخم‌مرغ شانسی هم می‌خرید بهتر است کمی صبر کنید، شاید خوش‌شانس بودید.
4- در یک فرآیند دموکراتیک استاندارد نشانه‌های یک کابینه باید از زمان انتخابات مشخص باشد، یعنی نامزد انتخاباتی باید با ایده حکمرانی مشخص، ابتدا پروژه‌های اصلی‌اش در هر حوزه را شرح بدهد و بعد ناظر به آن کلان‌پروژه‌ها که باید با هم متناسب هم باشند و نخ تسبیح داشته باشند همکارانش را انتخاب کند. پس آنچه در اولویت است آن نخ تسبیح است که ایده‌ها و بعد افراد را به هم وصل می‌کند، مثلا اگر ایده آقای پزشکیان عدالت و انصاف باشد که چندباری در برنامه‌های تبلیغاتی انتخاباتی هم مطرح شده بود، این ایده دارای یک ادبیات نظری و آکادمیک روشن است و افرادی که پروژه اقتصادی و اجتماعی آنها در حوزه این ادبیات است هم مشخص هستند.
با چنین دست‌فرمانی نسبت آنها که متخصص شوک‌درمانی یا خصوصی‌سازی‌های ضربتی و جراحی‌ها هستند باید با دولت مشخص باشد. اما هرچه در میان افراد معرفی‌شده بیشتر می‌گردیم کمتر آن نخ تسبیح را پیدا می‌کنیم. خوب است آقای پزشکیان در روز رای اعتماد در مورد این موضوع صحبت کند که کلان ایده‌اش غیر از نه به رادیکالیسم در بعد ایجابی برای معرفی این کابینه چه بوده است؟ /محمد زعیم‌زاده
۶ نکته درباره وزرای پیشنهادی پزشکیان
1- سهم برای همهنگاهی به فهرست نشان می‌دهد که سهمی برای جناح‌ها و چهره‌های سیاسی در نظر گرفته شده است. سردار اسکندر مومنی گزینه پیشنهادی وزارت کشور و احمد دنیامالی نامزد وزارت ورزش و جوانان، هر دو از مدیران دوران مسئولیت محمدباقر قالیباف، رئیس فعلی مجلس در نیروی انتظامی و شهرداری هستند و می‌توانیم تصور کنیم که در حال حاضر تحت حمایت او هستند.
عبدالناصر همتی، از اعضای کارگزاران سازندگی‌ست. در حال حاضر گزینه پیشنهادی وزارت اقتصاد به این حزب تعلق دارد. وزرای پیشنهادی دادگستری، اطلاعات و نیرو از وزرای دولت سیزدهم هستند. به غیر از وزیر پیشنهادی اطلاعات که طبق قانون غیرسیاسی و غیرحزبی است، دو وزیر دیگر را می‌شود سهمیه جریان حامی دولت دانست. تنها چهره سیاسی اصلاح طلب این فهرست، محمدرضا ظفرقندی وزیر پیشنهادی بهداشت است. عباس عراقچی را می‌توانیم چهره نزدیک به محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه و معاون راهبردی فعلی رئیس‌جمهور بدانیم. محمدرضا صالحی‌امیری و سیدعباس صالحی از دولت روحانی در این لیست قرار دادند.
2- متوسط سنی
میانگین سنی وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم، ۵۹ سال و هفت ماه است. اگر تمام وزرا رای اعتماد بگیرند، ۶ سال و ۷ ماه از دولت سیزدهم پیرتر است. میانگین سنی کابینه اول رئیسی که ۱۸ وزیر آن رأی آورده بودند ۵۳ سال بود. لقب جوانترین وزیر پیشنهادی کابینه چهاردهم به صورت مشترک به ستار هاشمی وزیر پیشنهادی ارتباطات و فرزانه صادق مالواجرد وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با ۴۸ سال سن تعلق می‌گیرد. عبدالناصر همتی هم با ۶۷ سال سن به عنوان مسن‌ترین وزیر پیشنهادی دولت پزشکیان شناخته می‌شود.
3- دانش‌آموختگان دانشگاه‌های خارجی
سه نفر از وزرای پیشنهادی پزشکیان، تحصیل‌کردگان دانشگاه‌های خارجی هستند. سیدستار هاشمی گزینه وزارت ارتباطات، دکترای هوش مصنوعی را از دانشگاه موناش استرالیا، سیدعباس عراقچی دکترای اندیشه سیاسی را از دانشگاه کن انگلستان و سیدمحمد اتابک کارشناسی ارشد مهندسی عمران را از دانشگاه میشیگان آمریکا گرفته‌اند.
4- زنان، اقلیت‌های قومی و دینی
در فهرست وزرای دولت چهاردهم تنها یک زن به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت راه حضور دارد. هیچ یک از گزینه‌های دیگر، متعلق به اقلیت‌های قومی و دینی نیستند.
5- پراکندگی میان استان‌ها
وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم در استان‌های خراسان جنوبی، رضوی، خوزستان، مرکزی، مازندران، تهران، همدان، کهگیلویه و بویراحمد متولد شده‌اند.
6- نمایندگان مجلس
دو نفر از نمایندگان مجلس در فهرست وزرای پزشکیان هستند؛ احمد دنیامالی برای وزارت ورزش و غلامرضا نوری قزلجه گزینه پیشنهادی وزارت کشاورزی؛
.
نگاهی به سابقه و فعالیت وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان
فرهیختگان: بالاخره اسامی کابینه پیشنهادی رئیس‌جمهور روز گذشته به مجلس رسید. نکته جالب توجه اینکه در میان اسامی وزرای پیشنهادی نام 3 نفر از وزرای فعلی دولت سیزدهم به چشم می‌خورد. علاوه بر این علیرضا کاظمی که مدت کوتاهی در دولت سیزدهم سرپرست وزارت آموزش و پرورش بوده در کابینه چهاردهم نیز برای تصدی همین وزارتخانه به مجلس معرفی شده است. مسعود پزشکیان در لیست وزرای پیشنهادی یک وزیر خانم هم معرفی کرده است. چیزی که در لیست اسامی وزرای پیشنهادی بیشتر به چشم آمده، میانگین سنی وزراست. به جز دو وزیر پیشنهادی که متولد سال 1355 هستند، سن بقیه وزرا دور و اطراف 60 سال قرار دارد و میانگین سنی کابینه نیز تقریبا 59 سال و7 ماه است. علاوه براین، نگاهی به گرایش سیاسی وزرای پیشنهادی نیز نشان می‌دهد همه آنها از جناح اصلاح‌طلبی انتخاب نشده‌اند و نام برخی از افرادی که سابقه کار با اصولگرایان را هم داشتند، در این لیست به چشم می‌خورد.
وزارت آموزشوپرورش-علیرضا کاظمی
متولد ۱۳۴۴ مشهد، تحصیل‌کرده حوزه و دانشگاه و عضو هیات‌علمی دانشگاه فرهنگیان است. معاون پرورشی و فرهنگی، معاون آموزش متوسطه، مدیرکل فرهنگی و هنری وزارت آموزشوپرورش و مدیرکل آموزشوپرورش استان خراسان‌رضوی از دیگر سوابق اجرایی کاظمی است. از مهم‌ترین مسئولیت‌های او سرپرستی وزارت آموزشوپرورش در شهریور 1400 است. وقتی که وزیر پیشنهادی وزارت آموزشوپرورش در دولت سیزدهم رای نیاورد و وزیر وقت آموزشوپرورش استعفا داده بود، کاظمی سرپرستی این وزارتخانه را به‌عهده گرفت. او بیشتر دوره مدیریتی خود را در وزارت آموزشوپرورش بوده است.
وزارت ارتباطات- ستار هاشمی
وزارت اطلاعات- سیداسماعیل خطیب
وزارت اقتصاد- عبدالناصر همتی
وزارت‌خارجه- سیدعباس عراقچی
وزارت بهداشت و درمان- محمدرضا ظفرقندی
وزارت کار و تعاون- احمد میدری
۱۳۴۲ در آبادان است. میدری سابقه تدریس در دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه شهید چمران اهواز را نیز دارد و در سال ۱۳۸۲ دوره کوتاه‌مدت آموزشی و پژوهشی دانشگاه سازمان ملل را نیز طی کرده است. وی دارای دکتری تخصصی اقتصاد است. از سوابق اجرایی، آموزشی و پژوهشی احمد میدری می‌توان به معاون وزیر کار در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، نماینده مجلس شورای اسلامی در دوره ششم، مشاور قائم‌مقام وزیر اقتصاد (از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۴)، عضو هیات‌مدیره بیمه دانا (از خرداد ۱۳۸۴ تا تیر ۱۳۸۶)، عضو ناظر شورای برنامه‌ریزی استان خوزستان در دوره نمایندگی، عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و تدریس در دانشگاه علامه طباطبایی در دروس سیاستگذاری در بخش صنعت، نظام‌های اقتصادی، اقتصاد توسعه و روش تحقیق از سال ۱۳۸۳ تاکنون اشاره کرد.
وزارت جهاد کشاورزی- غلامرضا نوری‌قزلجه
وزارت دادگستری- امین‌حسین رحیمی
وزارت ورزش و جوانان-احمد دنیامالی
وزارت نیرو-عباس علی‌آبادی
وزارت نفت-محسن پاک‌نژاد
وزارت میراث فرهنگی-سیدرضا صالحی‌امیری
وزارت کشور-اسکندر مومنی
وزارت فرهنگ-سیدعباس صالحی
وزارت علوم-حسین سیمایی‌صراف
وزارت صمت-سیدمحمد اتابک
وزارت راه-فرزانه صادق‌مالواجرد
مدیریت شهرسازی سازمان مسکن و شهرسازی استان همدان، مدیرکلی دفتر معماری و طراحی شهری، مدیرکلی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران و دبیری شورای عالی شهرسازی از جمله سوابق اجرایی وی به شمار می‌رود.
.jpg "شاکله کلی کابینه دولت پزشکیان چیست؟")
وزارت دفاع-عزیز نصیرزاده
نقاط قوت و ضعف وزرای پیشنهادی کابینه چهاردهم
احمد سالک: معرفی فهرست وزرای پیشنهادی کابینه چهاردهم به مجلس از سوی رئیس‌جمهور در حالی به اصلی‌ترین موضوع رسانه‌ها و محافل سیاسی کشور تبدیل شده و تحلیل‌ها دراین باره ادامه دارد که نخست باید توجه داشت اکنون کار اصلی برعهده نمایندگان ملت است و آنها هستند که درباره صلاحیت چهره‌های معرفی‌شده نظر تخصصی می‌دهند. در این میان اگرچه فهرست وزرای پیشنهادی مسعود پزشکیان به مجلس با انتقادها و دیدگاه‌های مثبت قابل‌توجهی از سوی نمایندگان، طیف‌های سیاسی و همچنین افکارعمومی مواجه شده است، اما نکته محوری معطوف به این موضوع است که هنوز برای قضاوت درباره کابینه چهاردهم زود است و باید دید پس از بررسی‌های تخصصی مجلس، کدام‌یک از وزرای پیشنهادی در نهایت می‌توانند رأی اعتماد نمایندگان را جلب کنند و راهی وزارتخانه‌های متبوع‌شان شوند.با درنظر‌گرفتن این موضوع و همچنین فرصتی که طی یک‌هفته پیش‌رو برای بررسی برنامه‌ها و راهبردهای وزرای پیشنهادی در اختیار نمایندگان قرار دارد، می‌توان به‌صورت اجمالی به بررسی نقاط قوت فهرست پیشنهادی و همچنین نقدهایی که در این زمینه مطرح شده است، پرداخت. یکی از نکات مثبت فهرست وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور، حضور چهره‌های موجهی مانند سیدعباس صالحی، وزیر پیشنهادی برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که سابقه و کارنامه مشخصی دارد. حضور اینگونه افراد در کابینه چهاردهم را باید به فال نیک گرفت. معتقدم حضور برخی چهره‌های وزین و عالم در ترکیب هیأت‌وزیران می‌تواند کارایی قوه مجریه و به‌دنبال آن رضایت مردم را افزایش دهد.
نکته مثبت دیگری که باید درباره فهرست پیشنهادی مطرح کرد، این است که ترکیب وزرا در مجموع وزن مطلوبی دارد و متشکل از افراد متناسبی است که امید می‌رود عملکرد مطلوبی داشته باشند. البته باید در انتظار بررسی‌های تخصصی کمیسیون‌های مجلس ماند و دید نمایندگان به کدام‌یک از وزرای پیشنهادی رأی اعتماد می‌دهند، اما معتقدم در کلیت، ترکیب مناسبی به مجلس معرفی شده است.
اگرچه با همه چهره‌های معرفی‌شده آشنایی کاملی ندارم و نمی‌توانم قضاوت دقیقی درباره آنها داشته باشم، اما آن دسته از وزرای پیشنهادی را که به‌طورکامل می‌شناسم، افراد سالمی هستند و می‌توانند در حوزه‌های مختلف مثمرثمر واقع شوند. بنابراین حضور چهره‌های سالم و کارآمد را از نقاط قوت فهرست پیشنهادی می‌دانم. معرفی برخی وزرای دولت‌سیزدهم برای حضور در کابینه چهاردهم از دیگر نقاط قوت کابینه به‌حساب می‌آید که نباید از نظر دور داشت. این رویکرد چنانچه با هدف استمرار نقاط قوت دولت شهید رئیسی باشد، از نقاط مثبت و قابل دفاع فهرست وزرای پیشنهادی پزشکیان به‌شمار می‌رود.
با وجود نقاط قوت موجود در فهرست وزرای پیشنهادی از سوی رئیس‌جمهور، اما برخی انتقادها نیز به این فهرست وارد است که باید به آنها پرداخت. حضور بعضی افراد با سابقه نه‌چندان روشن از دولت‌های گذشته را می‌توان از انتقادهای مطرح شده به‌جا درباره ترکیب وزرای پیشنهادی به‌حساب آورد که می‌تواند در روند خدمت‌رسانی دولت خلل ایجاد کند.
از سوی دیگر معرفی فهرستی که میانگین سنی آنان، به‌عنوان پیرترین کابینه در طول عمر جمهوری اسلامی به‌شمار می‌رود، برخلاف رویکردها و وعده‌های رئیس‌جمهور، چه در دوران رقابت‌های انتخاباتی و چه پس از آن ارزیابی می‌شود. براساس شاخص‌های اعلامی از سوی کمیته راهبردی انتخاب کابینه چهاردهم، قرار بود بخش قابل توجهی از وزرا حدود 50 تا 55 سال سن داشته باشند، اما اکنون شاهدیم تعداد قابل‌توجهی از وزرای پیشنهادی حدود 60سال و بالاتر سن دارند.
یکی دیگر از انتقادهایی که به ترکیب کلی وزرای پیشنهادی وارد است، عدم تحقق شعار محوری رئیس‌جمهور مبنی بر «وفاق ملی» و «کابینه فراجناحی» است. حضور برخی چهره‌ها در میان وزرای پیشنهادی با سوابق غیرقابل دفاع، نشان‌دهنده عدم‌تحقق رویکرد کابینه فراجناحی در دولت چهاردهم است.
