«10 سال جوانتر شويد، رفع كامل سفيدي مو طي دو هفته »
«قسمت‌هاي لاغر و گود صورت را در كوتاه‌ترين زمان پر كنيد» و ...
اينها نمونه‌هايي از صدها آگهي‌هاي تبليغاتي است كه هر روز صفحات لايي و نيازمندي‌هاي روزنامه‌ها و مجلات را اشغال مي‌كنند، تبليغاتي كه به گفته متوليان سلامت، نه تنها اساس علمي و پزشكي ندارند بلكه فاقد مجوز نيز هستند اما با اين وجود بمباران تبليغاتي با وعده‌هايي دروغين و وسوسه كننده موسسات غيرمجاز و زيرزميني همچنان ادامه دارد.
آگهي‌هاي دروغين حوزه سلامت و پزشكي در حالي منتشر مي‌شوند كه «سلامت» به عنوان گرانبهاترين كالا مورد توجه دولتمردان و سياستگذاران سراسر جهان قرار دارد و سالانه نيز بودجه‌هاي كلاني به آن اختصاص مي‌يابد.
اين در حالي است كه در دنياي نوگراي امروز به دنبال تغيير روش‌هاي زندگي و تجمل‌گرايي، «سلامت» به شكل كالايي تجاري در نظر گرفته شده و با تبليغات درست و نادرست، با مجوز و بدون مجوز دست به دست مي‌چرخد و گاه با استقبال پرشوري نيز روبرو مي‌شود؛ غافل از آنكه اين زيبايي‌هاي تقلبي و تبليغاتي مي‌تواند خطرات فراواني را به دنبال داشته باشد. نكته جالب آنكه گاه برخورداري از اين خدمات مرگبار نه تنها تمام درآمد و پس‌انداز فرد را مي‌طلبد بلكه فرد را مقروض هم مي‌كند.
موسسات و سالن‌هاي زيبايي و درماني غيرمجاز در حالي فارغ از برخوردهاي احتمالي، در رقابت تنگاتنگ تبليغاتي فعاليت مي‌كنند و سودهاي كلان به جيب مي‌زنند كه براساس قانون، تنظيم دستورالعمل‌هاي تبليغاتي و آگهي‌هاي دارويي، مواد خوراكي، آرايشي – بهداشتي و امور پزشكي در رسانه‌ها و مجلات و اعلام به مراجع ذيربط برعهده سازمان نظام پزشكي است و آيين‌نامه‌اي نيز با هماهنگي معاونت نظارت و برنامه‌ريزي سازمان نظام پزشكي با وزارتخانه‌هاي ذيربط از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و وزارت بهداشت، تدوين شده است. به عبارتي ديگر در حال حاضر معاونت‌هاي نظارت و انتظامي سازمان نظام پزشكي سنگربان اصلي بحث تبليغات مرتبط با سلامت و نظم دادن به آنها و همچنين رسيدگي به تخلفات گروه پزشكي هستند.
در اين باره دكتر نيك نژاد، معاون انتظامي سازمان نظام پزشكي، مي‌گويد: « در صورتي كه موسسه‌اي در رابطه با مسايل پزشكي با درج نام متخصص و پزشك، بدون مجوز از سازمان، اقدام به چاپ آگهي كرده باشد ابتدا توسط معاونت نظارت و برنامه‌ريزي سازمان نظام پزشكي احضار شده و اخطار دريافت مي‌كند و در صورت عدم توجه به اخطار و تكرار عمل، به دادسراي انتظامي احضار شده و پس از رسيدگي، براي صدور كيفر خواست به دادسرا ارجاع داده مي‌شود. در نهايت به توبيخ كتبي با درج در پرونده و نشريه نظام پزشكي محكوم مي‌شود. حتي در اثر اين آگهي‌ها، افراد شش ماه تا يك سال از طبابت محروم شده‌اند. اين افراد گاهي مدعي هستند كه نشريه مربوط هزينه 4 - 5 شماره چاپ را از آنها دريافت كرده و آنها در اين زمينه خطايي مرتكب نشده‌اند. در اين باره نيز لازم است فرد پس از دريافت اخطار اول براي عدم چاپ مجدد آگهي خود اقدام كند.»
شيادان سلامت در كمين‌اند
تنها ذكر يك شماره تلفن براي اعمال زيبايي و ترميمي و ارسال درمان مورد نظر با پيك كافيست!
تب و تاب تغيير در شكل ظاهر و زيبايي امروزه نه تنها قشر جوان بلكه افراد ميانسال و حتي پير را نيز درگير كرده است و آنها را نيز جهت سپردن خود به تيغ جراح‌نماهايي وسوسه مي‌كند كه با سوءاستفاده از فضاي تبليغاتي و رواني موجود و بدون داشتن علم و تخصص لازم، بر سر سلامت و جان افراد معامله كرده و بدون برجاي گذاشتن نام ونشاني از خود، سودهاي كلاني به جيب مي‌زنند و مي‌روند.
معاون انتظامي سازمان نظام پزشكي با اشاره به شيادان حوزه سلامت مي‌افزايد: « در اين ميان گروهي شياد تنها با ذكر يك شماره تلفن از بلندي و كوتاهي قد، زيبايي، ليپوساكشن و جراحي بيني گرفته تا مسايل مرتبط با قواي جنسي و غيره خود را متخصص اعلام مي‌كنند. در تماس‌هاي حاصل شده اين افراد پاسخ‌هاي دو پهلو داده، مشخصات فرد تماس گيرنده را گرفته و با ادعاي اينكه درمان مورد نظر را با پيك ارسال مي‌كنند فرد را ملزم به پرداخت هزينه مورد نظر به پيك فرستاده شده مي‌كنند. 90 درصد اين افراد غير پزشك بوده و بسياري از اوقات پيدا كردن آنها از طريق شماره تلفن درج شده در آگهي هم بسيار مشكل است.»
وي با تاكيد بر لزوم نظارت و ساماندهي تبليغات مرتبط با سلامت تصريح مي‌كند: « شيادان سلامت و كليه افراد غيرمجاز فعالي در امر پزشكي به دادگاه انقلاب و يا دادگاه‌هاي جرايم پزشكي معرفي مي‌شوند تا طبق قانون با آنها برخورد شود.»
به گفته دكتر نيك‌نژاد، هر پزشك عمومي مي‌تواند در 3 رشته ديگر كه خود تمايل دارد نيز فعاليت كند به شرط آن كه تاييديه وزارت بهداشت و گواهي تبحر در آن كار را داشته و همچنين شاكي نيز نداشته باشد در غير اين صورت، و در صورت شكايت، پزشك مربوطه محكوم مي‌شود.»
وي با بيان اينكه تبليغات پزشكي نيازمند تاييديه سازمان نظام پزشكي است، در ادامه فعاليت در زمينه پوست را يكي از انتخاب‌هاي اصلي پزشكان عمومي عنوان مي‌كند كه با عناوين ليزردرماني، ليزرتراپي، برداشتن خال و زگيل، جراحي پوست، درمان كچلي و كاشت مو فعاليت مي‌كنند.
مراقب دام تبليغاتي كاذب پزشكي باشيم
امروزه تب جراحي‌هاي زيبايي از كشيدن پوست، تزريق بوتاكس و كاشت گونه گرفته تا افزايش قد و ...، در جامعه موج مي‌زند و افراد فارغ از نيازها و خطراتش، در انجام اين اعمال به رقابت و چشم و هم‌چشمي با يكديگر مي‌پردازند و بازار دلالان سلامت را سكه مي‌كنند.
افزايش قد افرادي كه از سن رشد گذشته‌اند نيز يكي ديگر از موضوعات تبليغات رنگانگ پزشكي است كه ذهن هر خواننده كوتاه قد يا روياپردازي را به خود مشغول مي‌كند. معاون انتظامي سازمان نظام پزشكي در اين باره معتقد است:« به صورت محدود اگر افراد در شرايط خاصي براي بلندي قد مراجعه كنند، مي‌توان اقداماتي را براي آنها انجام داد. ابتدا آن كه فرد در شرايطي باشد كه بتوان از نظر علمي روي قد وي كار كرد. همچنين از نظر فيزيولوژيك كليه قسمت‌هاي بدن بايد در شرايط تعادل يا يكديگر باشند. افزايش قد در يك قسمت تقارن با قسمت‌هاي ديگر را از بين مي‌برد. بنابراين در صورت افزايش قد بايد بتوان تعادلي را با ساير اندام‌ها برقرار كرد. در صورت عدم برقراري اين تعادل، راه رفتن و تعادل عمومي فرد دچار اختلال مي‌شود. در اين مورد بايد متخصصين ارتوپدي دقت كافي داشته باشند و به هر كسي قول بي‌مورد ندهند.»
رهايي از يك نوع ماده مخدر و اعتياد به ديگر تسكين‌دهنده‌ها به دنبال ادعاهاي عجيب مراكز ترك اعتياد!
فرد معتاد، خود بايد مصمم به ترك باشد
اعتياد، اين بلاي خانمان‌سوز نيز يكي ديگر از موضوعاتي است كه سوداگران سلامت با ادعاهاي تضميني ترك اعتياد، از محل آن به سودجويي‌هاي كلان مي‌پردازند.
عليرغم آنكه پزشكان و متخصصان، درمان اعتياد را يك كار تخصصي و مرحله‌اي مي‌دانند و تاكيد دارند كه سم زدايي‌هاي قوي حتي در مطب هم نبايد انجام شود، دلالان پزشك‌نما با استفاده از شيوه‌هاي ساختگي و خطرناك در زيرزمين‌هاي نمور و تاريك خود اقدام به «ترك اعتياد» مي‌كنند؛ اعتيادي كه سرآغاز بيماري و اعتيادي نوين است.
اگر چه مراجعان اين مراكز ترك‌اعتياد از جنس متقاضيان زيبايي نيستند و علت مراجعه آنها به اين مراكز نيز از روي چشم‌وهمچشمي و حس زيباپسندي نيست بلكه آنها به اميد رهايي از بلاي خانمان سوز اعتياد به دنبال راه علاج مي‌گردند، غافل از آنكه راه‌علاج اين موسسات فريبي بيش نيست.
معاون سازمان نظام پزشكي اعتيادزايي را مساله‌اي پيچيده مي‌داند كه از يك طرف سازمان بهزيستي و از طرف ديگر وزارت بهداشت، گواهي راه‌اندازي موسسات آن را صادر مي‌كنند.
به گفته وي «مطب‌ها تنها مي‌توانند نسبت به سم زدايي خفيف اقدام كنند. سم زدايي‌هاي قوي (UROD) به هيچ وجه نبايد در مطب انجام شود. اين در حالي است كه بيشترين شكايت‌ها در اين زمينه، مربوط به سم زدايي‌هاي شديد و تزريق آمپول‌هاي مختلف در مطب و مرگ و مير ناشي از آن است. همچنين مشاهده مي‌شود براي رهايي فرد از يك نوع ماده مخدر، با درمان‌هاي داده شده، وي به گروهي ديگر از روان گردان‌ها و تسكين‌دهنده‌ها معتاد شده است.»
وي با تاكيد بر درمان روان‌شناسانه و مرحله‌اي اعتياد مي‌گويد: « ماده مخدر براي فرد معتاد حالت سرخوشي كاذب ايجاد مي‌كند. به اين ترتيب كه تا زمان وجود اين ماده در بدن، فرد معتاد خود را قادر به انجام هر كاري مي‌داند اما با خارج شدن اين مواد از جريان خون، به تدريج دوباره نياز به اين ماده يادآوري مي‌شود. زماني كه بدن خالي از آن ماده شود فرد دوباره به طرف آن كشيده مي‌شود. در مجموع در صورت تصميم قطعي فرد به ترك ماده مخدر مورد نظر 90 تا 95 درصد احتمال عدم برگشت به سمت آن ماده وجود دارد. اما در صورت توصيه ديگران به ترك، با قرار گرفتن در محيط و يادآوري خاطرات، فرد دوباره آلوده مي‌شود.»
وي در رابطه با ادعاهاي در زمينه ترك اعتياد همچون ترك اعتياد در 3 روز مي‌افزايد: « ترك اعتياد مرحله‌هاي مختلفي مانند دوره بحران، دوره استراحت و دوره تحت نظر را شامل مي‌شود. ترك اعتياد 3 تا 5 روز اغراق است و لازم است اقدامات موسسات با چنين ادعاهايي بررسي و آمار و ارقام درمان‌هاي موفق آنها و همچنين پيگيري پس از درمان را نيز از آنها جويا شد. ترك اعتياد در اين مدت خيلي نادر است. در مجموع ترك اعتياد، به ماده مصرفي و مدت زمان مصرف هم بستگي دارد. مواد شيميايي جديدي كه امروزه وارد بازار شده، كل بدن فرد را درگير مي‌كند و لازم است كه فرد براي ترك آن شش ماه و حتي يك سال تحت نظر متخصص اعصاب و روان بوده و وي و خانواده‌اش كاملا كنترل شوند. قبل از همه اين موارد فرد معتاد خود بايد به ترك اعتقاد داشته و مصمم به انجام آن باشد.»
به گفته دكتر نيك‌نژاد، مراكز ترك اعتياد براي اخذ مجوز از وزارت بهداشت يا سازمان بهزيستي بايد توسط پزشك راه اندازي شوند. پزشك عمومي براي داير كردن يك مركز ترك اعتياد بايد دوره اعتيادزايي را گذرانده و گواهينامه آن را دريافت كرده باشد. متخصصان اعصاب و روان هم مي‌توانند موارد عادي ترك اعتياد را در مطب انجام دهند. اما سم زدايي‌هاي سريع و قوي حتما بايد در بيمارستان انجام شود. درمان با متادون و غيره نيز بايد با نظارت ادارات مربوطه از جمله اداره نظارت بر مواد مخدر انجام شود.»
انتشار تبليغات پزشكي نيازمند تاييديه سازمان نظام پزشكي است
شماره مجوز نظام پزشكي، آگهي‌هاي غيرمجاز تقلبي است
دكتر نيك نژاد در ادامه با بيان اينكه انتشار تبليغات پزشكي نيازمند تاييديه سازمان نظام پزشكي است، مي‌افزايد: « امر نظارت بر درمان بر عهده دانشگاه‌هاست. سازمان نظام پزشكي براي مشخص شدن پزشك از غير پزشك در آگهي‌هاي تبليغاتي، آدرس مورد نظر را به كارشناسان معاونت‌هاي درمان دانشگاه‌ها داده و به اين ترتيب دانشگاه‌ها به درمان انجام شده نظارت كرده و پس از مشخص شدن پزشك از غير پزشك و اصولي يا غير اصولي بودن درمان‌ها، سازمان نظام پزشكي نسبت به تخلف در تبليغ اقدام مي‌كند.»
معاون انتظامي سازمان نظام پزشكي گفت:« براي اخذ مجوز تبليغ نيز پزشك مربوطه بايد متن مورد نظر خود را به معاونت نظارت و برنامه ريزي سازمان ارائه دهد سپس با تشكيل كميسيوني و بررسي موضوع مورد نظر مجوز تبليغ يا عدم آن صادر مي‌شود. در مجوزهاي صادر شده براي آگهي تبليغاتي امور بهداشتي و پزشكي نام روزنامه و مجله مورد نظر ذكر مي‌شود و پزشك متقاضي مي‌تواند 3 تا 5 روزنامه و مجله را انتخاب كند. مهلت اين مجوزها شش ماهه بوده و پس از پايان آن، بايد دوباره تاييد شود.»
وي افزود:« درآگهي‌هاي مجاز، شماره مجوز نظام پزشكي درج مي‌شود. اين در حالي است كه برخي از اين شماره‌ها هم مي‌توانند تقلبي باشند. بر اين اساس كليه اين شماره‌ها توسط معاونت نظارت و برنامه‌ريزي سازمان رصد مي‌شوند.»
به گفته دكتر نيك نژاد، مردم نبايد تنها به آگهي‌ها اكتفا كنند بلكه قبل از هر اقدام بايد با افراد قابل اعتماد و جامعه پزشكي مشورت كنند. يك موسسه اگر موسسه‌اي باشد كه نظامات اداري و صنفي را رعايت كند، يك بار تبليغ براي آن كافي است؛ مانند بسياري از بيمارستان‌هاي تازه تاسيس امروزي. افراد بايد نسبت به موسساتي كه به صورت زيرزميني و شيادي و تنها با يك شماره تلفن كار مي‌كنند، نامي از پزشك مربوطه نمي‌برند و شماره نظام آنها در آگهي موجود نيست، حساس باشند.
