شیوه نوین آموزش صوت و لحن و مقامات قرآنی یکی از شیوه‌های است که در جشنواره ملی شیوه‌های نوین آموزش قرآن کریم به عنوان اثر برگزیده معرفی شد، شیوه‌ای که علی‌اصغر شعاعی، مبتکرش، آن را آسان و همرا با سرعت یادگیری بالا معرفی می‌کند.
به گزارش راسخون به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، علی‌اصغر شعاعی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم و از قاریان بین‌المللی کشور، با ارائه شیوه‌ای نوین با عنوان شیوه نوین آموزش صوت و لحن و مقامات قرآنی، موفق به کسب رتبه برتر جشنواره شیوه‌های نوین آموزش قرآن کریم شد.
در آئین اختتامیه این جشنواره که در مجتمع یاوران مهدی(عج) و با حضور اساتید و مدرسان برتر قرآنی کشور و تجلیل از ارئه دهندگان شیوه‌های نوین آموزش قرائت، حفظ و مفاهیم قرآن کریم برگزار شد، در بخش جنبی این جشنواره نیز از مقالات برتر قرآنی تجلیل به عمل آمد که یکی از این آثار برگزیده اثر ابداعی علی‌اصغر شعاعی بود. سرعت یادگیری بالا، وجود جو معنوی در هنگام آموزش، بهره‌گیری از دانسته‌های قرآنی مخاطبان، صلوات‌های قرآنی، تواشیح‌های شناخته شده، استفاده از آواها و اعداد، تنوع و تناسب با سنین مختلف را می‌توان از نقاط قوت این شیوه نوین آموزش قرآنی برشمرد.
شعاعی در جشنواره روش‌های برتر تدریس قرآن کریم که در سال 85 و از سوی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد و همچنین مسابقات بین‌المللی قرائت قرآن کریم هندوستان در سال 1386، موفق به کسب رتبه نخست شده است.
نگاهی کلی به اثر ارائه شده(چکیده):
در ادامه نگاهی داریم به اثر ارائه شده ایشان در جشنواره ملی شیوه‌های نوین آموزش قرآن کریم، در این شیوه، مقامات قرآنی با استفاده از دانسته‌های قبلی قرآن‌پژوهان از مداحی، سروده‌های فارسی و تواشیح‌های معروف و با کمک آواها و با سبکی بدیع و آسان آموزش داده می‌شود و در مواردی صحبت استاد در حین تدریس نیز در همان مقام است که باعث ایجاد فضایی مناسب برای یادگیری آن مقام می‌شود.
مشخصات صاحب و ابداع‌کننده شیوه:
شعاعی، دکترای علوم قرآن و حدیث و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، متولد 1347 هجری شمسی در قم است، وی آموزش‌های اولیه قرآن را نزد اساتیدی هم‌چون، آقایان رنجبر، شهیدی‌پور، علامی، خدام‌حسینی، حنیفی، موسوی‌بلده، حاج شریف و مرحوم اربابی گذراند.
اگر نگاهی به سوابق این فعال قرآنی داشته باشیم، باید به کسب رتبه اول جشنواره کشوری روش تدریس قرآن کریم در سال 1384، رتبه اول مسابقات بین‌المللی قرائت قرآن کریم سال 86 هندوستان، دارای 10 رتبه اول در مسابقات مختلف قرآن کشوری در رشته قرائت از جمله مسابقات سازمان تبلیغات، بسیج و اساتید دانشگاه‌ها اشاره کنیم.
شعاعی، همچنین اجرای طرح شناسایی و آموزش استعدادهای درخشان مقاطع ابتدایی و راهنمایی استان قم از سال 1384 به بعد در قالب موسسه قرآنی نسیم فردوس با همکاری اساتید قرآنی استان قم، ارائه و پیگیری طرح‌های کشوری از جمله سرباز مسجد، عروسی‌های مذهبی، احیای قرآنی شب عاشورا، تهیه نرم‌افزار آموزشی ویژه آموزش مقامات، تألیف کتاب صدای ماندگار، ارائه مقالات قرآنی از جمله راهکارهای ترویج انس با قرآن کریم در میان اقشار مختلف جامعه از مقالات برتر مسابقات بین‌المللی قرآن در سال 1388 را از جمله دیگر سوابق فعالیت‌های قرآنی خود می‌داند.
ویژگی‌های شیوه آموزشی:
آسان بوده شیوه؛ از آنجا که شروع آموزش مقامات در این شیوه بر اساس دانسته‌های قبلی قرآن‌پژوهان است، برای نمونه برای آموزش حجاز، موسیقی فیلم محمدرسول‌الله(ص) و مداحی و صلوات‌های قرآنی مربوطه پخش و توضیح داده می‌شود، از این رو قرآن‌پژوهان به راحتی آماده یادگیری مقام‌ها می‌شوند.
همراهی قرآن‌پژوهان هنگام آموزش؛ از مهم‌ترین نکات این شیوه در کنار استماع نمونه‌ها، قرائت و اجرا است، از این رو در طول برگزاری هر کلاس شنوندگان در حال خواندن و همراهی خواهند بود.
ایجاد فضای مناسب برای یادگیری الحان؛ از آنجا که استاد بلافاصله پس از شروع آموزش، با همان مقام صحبت می‌کند، تمام شنوندگان در ابتدا متعجب شده و سپس در فضای مقام قرار می‌گیرند، به گونه‌ای که برخی اوقات دانش‌آموزان ترغیب می‌شوند تا سؤالات خود را در مورد مقام حجاز، با لحن حجاز از استاد بپرسند.
سرعت یادگیری؛ معمولاً یادگیری در این شیوه نیاز به زمان بسیار کوتاهی دارد، زیرا مقدمات شیوه آموزشی و نحوه تدریس به گونه‌ای است که قرآن‌پژوه احساس می‌کند همه چیز را می‌داند و تنها توجه و مرور مطالب و استماع تلاوت لازم است و با توجه به انگیزه بالای ایجاد شده، به سرعت مطالب را یاد می‌گیرد.
ایجاد انگیزه بسیار بالا در قرآن‌پژوهان برای آموزش قرائت؛ علی‌اصغر شعاعی در مورد این ویژگی شیوه ابداعی‌اش می‌گوید: در اکثر موارد قرآن‌پژوهان پس از یادگیری یک مقام، شوقی غیر قابل وصف برای یادگیری سایر مقامات پیدا می‌کنند، به گونه‌ای که در اکثر سفرهای بنده به نقاط مختلف کشور پس از اجرای یک ساعت برنامه، حاضران خواهان افزایش زمان آموزش می‌شدند. در سفری به شیراز قرار شد یک ساعت اجرا و آموزش داشته باشم، اما این یک ساعت، به 12 ساعت مستمر افزایش یافت.
عدم محدودیت در تعداد شرکت کنندگان؛ در این شیوه می‌توان تعداد زیادی از قرآن‌پژوهان را بدون افت در کیفیت، آموزش داد.
وجود جوّ معنوی در جلسه آموزشی؛ کاربرد مباحثی نظیر تواشیح، صلوات‌های قرآنی و مداحی در آموزش مقامات، جوی از معنویت در جلسه ایجاد می‌کند.
تنوع؛ در این شیوه مقدمات آموزش یعنی تواشیح، صلوات‌های قرآنی و مداحی و نیز موارد آموزشی یعنی اذان، ترتیل و قرائت باعث ایجاد تنوع می‌شود.
استفاده از دانسته‌های قبلی قرآن‌پژوهان؛ آموزش مقامات در این شیوه متکی بر دانسته‌های قبلی شاگردان در زمینه الحان است، چرا که آنان قبلاً مقام حجاز را در مداحی، روضه، تواشیح و ... شنیده‌اند.
قابلیت اجرای شیوه آموزشی در سطوح مختلف؛ شعاعی در مورد این ویژگی نیز می‌گوید که دوره آموزشی مقامات قرآنی را در سال 1370 برای اولین بار در جمع محدودی از قاریان استان قم برگزار کردم که این حاصل تلمذ در محضر اساتیدی هم‌چون استاد حنیفی در دوران تحصیل مقطع کارشناسی (تهران- سال‌های66 تا 71) بوده است. از آن به بعد نیز با توجه به اینکه تقریباً به صورت مستمر در مساجد مختلف استان قم، جلسه قرائت داشته‌ام،(هم‌اکنون نیز دوشنبه شب‌ها در صحن حرم مطهر حضرت معصومه (س) این شیوه آموزشی را برای مخاطبان سطوح مختلف اجرا می‌کنم و معتقدم که می‌توان سطوح بالای آموزش مقامات از جمله ترکیب مقامات و نیز ردیف‌های تلاوت را نیز با شیوه‌ای ساده آموزش داد.
ایجاد انس با قرآن و عترت(ع)؛ از آنجا که در مواردی مداحی و اشعار اهل بیت(ع) نیز به کار می‌رود، خود عامل انس با عترت(ع) و قرآن خواهد شد.
جذب عموم مردم و حتی برخی از مداحان به قرائت قرآن کریم؛ در حال حاضر بخشی از دوره‌های آموزشی مداحی در استان قم (در هیئت رزمندگان) به آموزش مقامات با این شیوه اختصاص یافته است (حدود 30% زمان دوره) و این تنها به علت استقبال این گروه از شیوه آموزشی بوده است.
علی‌اصغر شعاعی در مورد سایر ویژگی‌های این طرح می‌گوید: نقش اصلی در آموزش در این شیوه را قرآن‌آموز بر عهده دارد که با تمرین مستمر و نیز استماع دقیق نمونه‌ها و قرائت اساتید پیشرفت می‌کند و والدین آنها نیز نقش تشویقی دارند.
وی همچنین پیش نیازهای یادگیری قرآن به این شیوه را آشنایی با روخوانی و روان‌خوانی و نیز تجوید و قرائت به عنوان مقدمه مبحث آموزش مقامات ضروری می‌داند و می‌گوید: اکثر مردم ایران با توجه به این که با الحان فارسی و گاهی عربی آشنا هستند، آمادگی کامل برای یادگیری این شیوه را دارند.
این قاری کشورمان شیوه ابداعی مورد نظر خود را مبتنی بر برخی نظریه‌های یادگیری می‌داند و می‌گوید: تداعی معانی، آموزش از مرحله راحت به سخت و ... از ویژگی‌های این شیوه آموزشی است،
وی عنوان می‌کند که حدود 20 سال است که بر مبنای این شیوه تدریس می‌کنم که در 10 سال اخیر به‌صورت مدون‌تر اجرا شده است، ولی به ظاهر در کشور مقامات به این شیوه کمتر تدریس می‌شود.
/7432/
