ویکی‌پدیا که خود را دانشنامهای همگانی و آزاد معرفی می‌کند، در مقاله‌هایی که برای شهدای اسلام نوشته شده است، از بیان واژه شهید ابا داشته و می‌گوید: «کاربرد لقب «شهید» و مشتقات آن در مقاله‌های ویکی‌پدیا نادرست است».
در نخستین صفحه مرورگر گوگل برای جستجوی نام قهرمانان ملی و کسانی که در راه دین و وطن، جانشان را فدا کردند، دانشنامه «ویکی‌پدیا» را می‌یابیم که خود را دانشنامهای همگانی و آزاد معرفی کرده است.
در این جستجو نام شهدای انقلاب اسلامی ایران، هشت سال دفاع مقدس و شهدای جهاد علمی بدون پیشوند «شهید» بیان شده؛ ضمن اینکه وقتی می‌خواهیم در این جستجو به قسمت شهادت این از خودگذشتگان در زندگی‌نامه‌شان مراجعه کنیم، از شهادت به عنوان «مرگ» یا «کشته شده» یاد شده است.
ویکی‌پدیا در معرفی خود این گونه نوشته است: «همه می‌توانند به نوشتن و ویرایش نوشتارهای موجود در آن بپردازند. البته این نوشتارها و ویرایش‌ها باید مطابق با اساس‌نامهٔ ویکی‌پدیا باشند؛ یعنی مطالب بی‌طرفانه و بدون پایمال کردن حق نشر دیگران نوشته شده باشند».
پس از مشاهده این ادعای دانشنامه آزاد، زمانی که برای ویرایش عنوان «مرگ» به «شهادت» اقدام می‌کنیم، هشدار داده میشود: «توجه کنید! با توجه به اصل بی‌طرفی، کاربرد لقب «شهید» و مشتقات آن (مانند «نحوه شهادت») در مقاله‌های ویکی‌پدیا نادرست است. لطفاً از افزودن این واژه‌ها به مقاله خودداری کنید. «درگذشت»، «کشته شد» و «مرگ» واژه‌های بی‌طرفانه و مناسبی هستند».
در اینجا مسائلی مورد توجه است؛ اول اینکه واژه «شهید» در دنیا واژه ناشناخته و غیر قابل فهم نیست؛ چرا که شهدای انقلاب اسلامی که علیه ظلم رژیم پهلوی مبارزه کردند و همچنین شهدای هشت سال مقاومت در برابر تجاوز رژیم بعث عراق، نه تنها برای ایران اسلامی بلکه برای رهایی آزادی‌خواهان جهان از زیر سلطه استکبار جهانی جان خود را فدا کردند؛ بنابراین به تبع واژه «شهید» جهانی میشود بر این اساس که وقتی به سراغ نویسندگان و محققان چین، ویتنام، اوکراین، فرانسه و ... می‌رویم که با این واژه، غریبه نیستند و حتی می‌گویند: «بارها در مقاله‌ها خواندیم که برای افرادی که برای وطن از جانشان می‌گذرند، از عنوان شهید استفاده شده است؛ این افراد بسیار محترم هستند».
ثانیاً، شهادت در ادیان الهی امری مقدس بوده که نصیب بندگان خاص خداوند از فرزندان حضرت آدم(ع) تا رسالت نهایی بشر بر روی زمین و ظهور ناجی عالم بشریت در مقابله حق علیه باطل میشود که جمعی از پیامبران الهی، امامان معصوم (ع) و کسانی که پیرو راه حق بوده‌اند، به مقام شکوهمند شهادت نائل آمدند.
مسئله سوم هم اینکه، چگونه بی‌همتاترین دانشنامه جهانی! از پایمال شدن حق نشر دیگران حرف می‌زند که در این فضای مجازی حق عده‌ای که برای انسانیت رفته‌اند، ادا نشده است؛ شهدا نیازی به گفتن عنوان شهید از سوی ما ندارند؛ اما برای ارج نهادن و اثبات راه حق، باید فرقی بین عناوینی که روی کشته‌شدگان راه باطل و شهدای راه حق گذاشته میشود، وجود داشته باشد!!!
قرآن کریم که نور هدایت بشر از سوی پروردگار است، می‌فرماید: «وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاء عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُون»؛ بر این اساس وقتی انسان با توجه به خطرات احتمالى یا یقینى فقط به خاطر هدف مقدس و انسانى یا به تعبیر قرآن «فِی‌سَبِیلِ اللَّهِ» به استقبال مرگ می‌رود، به مقام والایی می‌رسد که نزد خداوند روزی می‌خورد. بنابر این آیه شریفه، شهادت، دو رکن دارد یکى اینکه در راه خدا باشد، دوم آنکه هدف مقدس باشد؛ در نتیجه هر کس در کشته شدنش در هر زمان و مکانی این دو ملاک را داشته باشد، به عنوان «شهید» محسوب خواهد شد.
در اینجا این سؤال از نگارندگان دانشنامه ویکی‌پدیا مطرح است که علت نادرست بودن واژه «شهید» چیست؟! آیا به کار بردن عنوان کشته به جای شهید، قبل از نام بهترین انسان‌ها نوعی بی‌طرفی است؟! بی‌طرفی و حق را چه کسانی تعیین می‌کنند؟!
یادداشت: فاطمه ملکی
منبع : فارس
/117/
