با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، برخی به فکر تهیه وسایل سفره هفت‌سین می‌افتند و همان طور که می‌دانید، یکی از مهمترین اجزای این سفره، سبزه است، از این رو کدبانوی خانه با توجه به سلیقه خود، یک یا چند دانه از دوازده دانه خوراکی را سبز می‌کند.
سبزه نماد شادابی و سرسبزی و نشانگر زندگی بشر و پیوند او با طبیعت است، سبزه همچنین یادآور فرارسیدن بهار است.
سبزه حکایت دیگری هم دارد، به قولی، سبزه می‌کاریم تا ما نیز مانند دانه، سبزشونده باشیم، یعنی قابلیت زایش و پویایی را در روح خود نیز بپرورانیم و به علاوه، سبزی همیشه نشانه خیر و برکت و امید بوده است.
قدیمی‌ترها دانه سبز می‌کردند به امید آنکه دانههای آرزو نیز به ثمر نشینند، کشاورزی پر خیر و برکتی داشته باشند و محصول خوبی برداشت کنند و این همگامی با طبیعت، بیشک، نمادی بسیار زیبا و پرمعناست.
کارشناس مردم شناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان در این باره به ایسنا می‌گوید: اسفند ماه، ماه پایانی زمستان، هنگام کاشتن دانه و غله است. کاشتن " سبزه عید " به صورت نمادین و شگون، از روزگاران کهن، در همه خانه‌ها و بین خانواده‌ها مرسوم است.
"فاطمه رضاپور" می‌گوید: در گذشته سبزه‌ها را به تعداد هفت یا 12 مورد که شمار مقدس برج‌هاست در قاب‌های گرانبها سبز می‌کردند.
وی ادامه می‌دهد: در ایران کهن، " بیست و پنج روز پیش از نوروز، در میدان شهر، 12 ستون از خشت خام بر پا می‌شد، بر ستونی گندم، برستونی جو و به ترتیب، برنج، باقلا، کاجیله(گیاهی است از تیره مرکبان که ساقه آن به 50 سانتی‌متر است)، ارزن، ذرت، لوبیا، نخود، کنجد، عدس و ماش می‌کاشتند و در ششمین روز فروردین، با سرود و ترنم و شادی، این سبزه‌ها را می‌کندند و برای فرخندگی به هر سو می‌پراکندند.
ابوریحان نقل می‌کند که « این رسم در ایرانیان پایدار ماند که روز نوروز در کنار خانه هفت صنف از غلات در هفت اسطوانه بکارند و از روییدن این غلات، به خوبی و بدی زراعت و حاصل سالیانه حدس بزنند».
امروز، در همه خانه‌ها رسم است که ده روز یا دو هفته پیش از نوروز، در ظرف‌های کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و ... دانه‌هایی چون گندم، عدس، ماش و ... می‌کارند.
موقع سال تحویل و روی سفره "هفت سین " بایستی سبزه بگذارند. این سبزه‌ها را در خانواده‌ها تا روز سیزده نگه داشته و در این روز زمانی که برای " سیزده بدر" از خانه بیرون می‌روند، در آب روان می‌اندازند.
کاشتن سبزه کار سختی نیست، اول باید ظرف مناسبش را انتخاب کنید و همین‌طور دانه موردعلاقه تان. ساده‌ترین روش کاشتن سبزه این ست که مقداری از بذر را در آب خیس کنید و بعد در ظرفی بپاشید.
یکی از معمول‌ترین کاشت سبزه مخصوص سفره هفت سین، کاشت سبزه با عدس است که برای آن شما از ۱۵ الی ۱۸ روز قبل از عید شروع به گذاشتن سبزه بکنید، ابتدا داخل کاسه مقداری عدس ریخته و با آب پر کنید و بگذارید تا چند روز در دمای اتاق بماند.
عدس معمولا را آب را به خود جذب می‌کند، اگر آب عدس کشیده شده بود باز به آن اب اضافه کنید، البته بهتر است هر روز اب عدس را عوض کنید چون ترشیده شده و کف می‌کند، وقتی حسابی خیس خورد، عدس‌های خیس خورده را لای دستمال نم دار می‌گذاریم تا جوانه بزند.
بعد از اینکه عدس‌ها کمی جوانه زدند، آنها را آبکش می‌کنیم و در ظرف‌های مورد نظر می‌ریزیم و روی آنها را با دستمال حوله‌ای می‌پوشانیم و آب می‌پاشیم و کنار پنجره جایی که نه زیاد سرد باشد و نه زیاد گرم می‌گذاریم تا رشد کند.
هر روز باید عدس‌ها را خیس کنید و آب اضافه را بیرون بریزید، حتما دستمال رویی را مرطوب نگه دارید، بهتر است عدس‌ها را به صورت گنبدی در طرف بریزید، بعد از اینکه جوانه‌ها مقداری رشد کردن و کمی سبز شدن دستمال را از روی سبزه‌ها بردارید.
ولی به آب دادن عدس‌ها ادامه دهید و حتما نور طبیعی به آن برسد و هر‌از چند گاهی ظرف مورد نظر را بچرخانید تا سبزه‌ها به صورت کج رشد نکنند.
سبزه پس از سنجد و سیب بر سر سفره گذاشته می‌شود که نشانه خرمی، شادابی و خوش اخلاقی است، سبزی با خود شادابی، نیکویی و سرزندگی را به همراه می‌آورد و رنگ سبز ارتعاش افکار ما را موزون نگه داشته و به ما آرامش می‌دهد.
منبع : ایسنا
/117/
