درباره‌ی نام و نسب شاعر، جز کینه‌ی او ابوالقاسم و تخلص او فردوسی، نمی‌توان به قطعیت نظر داد. نام او را در مآخذ گوناگون و نیز در مقدمه‌ی برخی از دستنویسهای شاهنامه منصور، حسن، احمد و محمد و نام پدرش را...

در زیر به برخی از نکات دستوری در شعر دقیقی اشاره می‌گردد. ولی خواست ما در این جا تنها اشاره به مواردی‌ست که از جهتی و به ویژه در هم‌خوانی یا ناهمخوانی با سخن فردوسی اهمیت داشته باشند.

یک- در سخن دقیقی به شماری از واژه‌‌های ساده و مرکب برمی‌خوریم که فردوسی آن‌ها را یا اصلاً به کار نبرده و یا با کمی تغییر یا ترکیب دیگری و یا در معنی دیگری به کار برده است:

فردوسی در دیباچه‌ی شاهنامه می‌گوید: پس از تألیف شاهنامه‌ی ابومنصوری، این کتاب شهرت به سزایی یافت و دفترخوان‌ها داستان‌های آن را در مجالس می‌خواندند، تا این که شاعر جوانی پیدا شد که صاحب سخنی فصیح و طبعی...

الف- نزدیك پنجاه سال پیش ایران‌شناس فقید ولادیمیر مینورسكی در مقاله‌ای كه معروف همگان است، نشان داد كه داستان عشقی ویس و رامین یك داستان پارتی است. از میان دلایلی كه مینورسكی برای اثبات نظریه‌ی خود می‌آورد،...

در پایان داستان «رستم و سهراب» پس از مرگ سهراب، هنگامی كه رستم برای به خاك سپردن فرزندش قصد ساختن دخمه می‌كند، این سخنان را از او می‌شنویم:

باختن (و بازیدن) علاوه بر معانی متداول امروز چون زیان کردن در قمار و شکست خوردن در بازی و چیزی از دست دادن، یعنی معانی مقابل بردن، در تظم و نثر فارسی به معنی بازی کردن، سرگرم شدن و ورزیدن نیز فراوان به...

مقاله‌ی حاضر یکی از مدخل‌های مهم دانشنامه ایرانیکاست که به بررسی سرگذشت فردوسی و نظام شاهنامه و تحلیل کوتاه، امّا دقیقِ برخی از جوانب ادبی، هنری و داستانی حماسه ملی ایران پرداخته و چون به قلم یکی از برجسته‌ترین...

بی‌شک یکی از دشواری‌های تصحیح متن شاهنامه باز شناختن ابیات دخیل و قصه‌های الحاقی و یا «تصرفات طولی» است. آقای نعمت میرزا زاده در نخستین شماره سیمرغ زیرعنوان «گنگ دژ، روایتی الحاقی در داستان سیاووش» به...

مقاله آقای جلال متینی را «درباره مسأله منابع فردوسی» (ایران شناسی 1377/ 2؛ ص 401-430) خواندم و بسیار بهره مند شدم. فقط در دو مورد بنده نظری دیگر دارم. یکی در مورد مأخذ متن شاهنامه ابومنصوری است. همان گونه...