معرفت در فرهنگ واژگان، مشتمل بر عموم دانسته‌های بشر در حوزه‌های مختلف دانش و آگاهی است. بدین ترتیب، معرفت در لغت مترادف «مطلق علم و آگاهی» است.

حقیقت در یک کلام، یعنی درک واقعیت آن گونه که هست و باید باشد. با این بیان بسیار ساده و گویا از حقیقت، تا حدی متوجه رابطه کلیدی بین معرفت و حقیقت خواهیم شد.

در بسیاری موارد حیات و بالندگی و دوام انسان و نسل انسانی تا حد زیادی به وجود ارزش های عینی و حقیقی یا حتی اعتباری و قراردادی بستگی دارد.

تجربه، عقل، شهود یا مکاشفه، تجربه دینی، همچنین وحی و الهام نیز، به تناسب جایگاهی که در معرفت شناسی انسان دارند، هر کدام مسئولیت تولید یا تأمین بخشی از شناخت بشری را بر عهده دارند.

آنگاه که حق تعالی گل آدم را سرشت و از روح خود در او دمید، در مجلسی که ملائکه مقرب و مسبحین درگاهش نیز حضور داشتند ذات اقدس خداوندی و اولین معلم هستی..

خداوند مبدأ جمال و کمال است. از جلالی برتر و نوری فراتر نسبت به دیگر موجودات برخوردار است و پوشیده از دید دیگران است و این پوشیدگی از ناحیه کمال نور و شدت ظهور اوست.

خطبه مبارکه در مقام بیان این است که هرگونه کیفیت و صفت امکانی که از گونه ای «تحدید» حکایت می کند از ساحت کبریای حق سبحانه منفی است و در عین حال همه کمالات وجودی در وی موجود است.

مسئله انقسام علم را به دو قسم علم حصولی و حضوری و انقسام علم حضوری را به سه قسم علم شیء به نفس ذات خویش و علم علت به معلول و علم معلول به علت، حل می نماید؛ زیرا علم حق سبحانه به ذات خویش و همچنین به اشیاء،...

معرفت و آگاهی دینی در همه مسائل از جمله مسائل سیاسی که منجر به دشمن‌شناسى و دوست‌شناسى و جریان‌شناسى و قدرت تحلیل مسایل سیاسى می شود، وظیفه اصلی نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران است.

علم نفس به خود، به واسطه حضور ماهیت ذات و به صورت حضور مفهومی آن و از قبیل علم حصولی نیست. زیرا مفهومی که در ذهن حاضر می گردد، هرگونه که فرض شود خواه به صورت مطلق باشد یا مقید، ادراک عقلی باشد یا خیالی.