الف) توصيف منطقي: منظور از توصيف منطقي، تعريف به اصطلاح منطقي رسمي نيست كه عبارت از حدّ تام و حدّ ناقص و رسم تامّ و رسم ناقص باشد؛ بلكه مقصود تذكّر به واحدهاي روشن و آشنا با ذهن است، براي درك واحدهاي مجهول...

اميرالمؤمنين علي - عليه السّلام- در سخنان مباركش، چه آن سخناني كه در نهج البلاغه جمع آوري شده و چه در منابع ديگر، با طرق گوناگوني مردم را با واقعيات آشنا ساخته و تحريك به پيمودن مسير كمالات فرموده است....

شرح ابن ابي الحديد بر نهج البلاغه، شرحي تاريخي است، نه لغوي و بلاغي. بنابراين او در مقدّمة شرح خود، از فصاحت و بلاغت سخن به ميان نياورده، و در نتيجه از ترادف نيز بحث نكرده است. امّا در شرح بعضي از مفردات...

شكّي نيست كه كلام گوهربار حضرت علي (ع) در نهج البلاغه، از گنجينة لغوي بالايي برخوردار است و اگر آن را غني ترين و فصيح ترين كلام از جنبة لغوي، بعد از كلام خدا و رسولش (ص)، به شمار آوريم، سخني به گزافه نگفته...

اين مقاله، اشارتي موجز و مختصر است به جلوه هاي تابناك فضيلت نادر و يگانة امام علي در باب بلاغت و فصاحت. ابعاد فضايل گسترده و بيكران امام، زايد الوصف است و هرچه گفته اند و نوشته اند، اندكي از بسيار و مشتي...

جست و جو در تصاوير بلاغي نهج البلاغه، از دلرباترين تحقيقات ادبي و زيباشناسي ادب اسلامي و ايراني به شمار مي رود. در اين مقاله، به گونة ايجاز، به بخشي از اين زمينة دلربا پرداخته مي شود و نمونه هايي از تشبيه...

ايجاز يعني ادا نمودن مقصود با كمترين عبارات متعارفه، كه لفظ اندك بود و معنا بسيار. (1) نقطه مقابل ايجاز، اطناب است كه به معني طولاني كردن و مفصّل نمودن سخن مي باشد. به اموري چند اطناب محقّق مي شود؛ از...

"اعجاز علمي" اشاراتي گذراست به برخي از اسرار طبيعت، و به گونة تراوشي از لابه لاي تعابير قرآني- احياناً- مشهود مي گردد كه با مرور زمان و پيشرفت دانش و قطعيّت يافتن برخي نظريه هاي علمي، پرده از اين اشارتها...

قرآن، يگانه معجزة ماندگار بشريت است كه بر زبان انسان عالم كون و مكان جاري گشت و قلبها را متحول و مجذوب خود ساخت و اعتراف دوست و دشمن را به اعجاز خود واداشت. پس از كلام وحي، تنها كلامي كه توانست مافوق كلام...

اين بيت، از شاعر برجستة عرب، اعشي، است. اعشي از نديمان حيّان بوده. حيّان- برادر جابر- در شهر يمامه، صاحب قلعه و دولت بوده و در عيش و خوشي مي گذرانده. اعشي كه راحتي و آسودگي وي را ديده بود، روز سخت خود...