مسیر جاری :
آزادی اجباری زنان
سیاست فرهنگی دولت رضاشاه را نسبت به مسئله زنان، میتوان در چارچوب کلی غربگرایی بررسی کرد. آزادی و مشارکت اجتماعی زنان از آرمانهای اعلام شدهی بخشی از جریان روشنفکری دورهی مشروطه بود و روندهای
از همراهی تا تسلیم
رضاخان و هوادارانش از همان ابتدای کودتا از اهمیت وسائل ارتباط جمعی، به خصوص روزنامهها و مطبوعات غافل نبودند. اگر چه در نخستین ماههای کودتا روزنامه نگار توانایی چون سیدضیاء الدین طباطبایی از صحنه سیاسی...
از جذب تا حذف روحانیّت (2)
تأسیس مؤسسه وعظ و خطابه در سختترین شرایط تحصیلی و معیشتی روحانیت صورت گرفت. به دنبال تغییر مواد امتحانی « تصدیق مدرسی » و تعطیل شدن امتحانات دورهی مقدماتی، طلاب مراحل ابتدایی یا نوجوانانی که به
از جذب تا حذف روحانیّت (1)
در بررسی دیدگاه حکومت ایران - پس از به قدرت رسیدن رضاخان - نسبت به دین و روحانیت، نکات چندی را باید در نظر داشت:
خلق هویت ملّی
در میان روشنفکران و نظامیان تجدید عظمت ایران پس از مشروطه به آرمانی ملی تبدیل شده بود و رضاشاه به عنوان تبلور این خواسته، در قالب «نادری دیگر» به صحنه آمد. اگرچه رضاشاه هرگز نتوانست به عنوان رهبری مردمی...
ظهوریک شاه جدید: رضایت و اضطرار
یکی از پیامدهای بروز نهضت مشروطه تغییر رژیم سلطنتی ایران بود. شاید اگر افکار مشروطه خواهی پایههای مشروعیت و اقتدار قاجاریه را سست نمیکرد، رضاخان مانند بسیاری از بنیان گذاران سلسلههای دیگر، جز از راه...
نگاهی به نهادهای اجتماعی
دربارهی منشأ زندگی اجتماعی انسان دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. آنچه مسلم است، این است که انسان به زندگی در کنار همنوعان خود خوگرفته و تبعات زندگی اجتماعی را پذیرفته است. جامعهی انسانی جمع پریشانی از...
توسعهی خودکامگی: فرآیند تسلیم اجتماعی (2)
شش سال پس از استقرار مشروطیت، در سال 1330 (ه.ق)، دولت ایران از کارشناس مالی آمریکایی به نام مورگان شوستر دعوت کرد تا به اوضاع مالی ایران رسیدگی کند. این اقدام را باید نخستین تلاش برای ورود ایران به سیستم...
توسعهی خودکامگی: فرآیند تسلیم اجتماعی (1)
نهاد حکومت که مجموعهای از سازمانهای اجتماعی با هدف حفظ انتظام جامعه است، در طول سلطنت رضاشاه به تدریج مقابل وی تسلیم شد و نقش مهمی در بقای قدرت مطلقهی او ایفا کرد. نهاد حکومت در سلطنت مشروطه به طور...
چرا شاه جمهوریخواهان را به دموکراتها ترجیح میداد؟
محمدرضا پهلوی همواره در طول حکمرانی خود اعتماد زیادی به آمریکاییها داشت. به طوری که به آنها به عنوان متحدی قابل اتکا در تمامی شرایط مینگریست. با این حال هر چند او با تمامی روسای جمهور آمریکا روابط نسبتا...