مسیر جاری :
برخی شیوههای تحلیل اسناد با تکیه بر روایاتی با مضمون تحقیرآمیز دربارهی زن در کتابهای حدیثی
در کتابهای رسمی حدیث اسلامی کلیگویی درباره زن بسیار است. در ذیل کوشش میکنم تا برخی از کلیگوییهای تحقیرآمیزتر تا واضع خاص آن ردیابی شود.
سیدمرتضی و نقد احادیث مربوط به حیوانات و پرندگان
بیشتر عالمانی كه در قرن چهارم و پنجم هجری گرایش به عقلیات و حتی پژوهشهای جهانشناسانه مستقل در فرهنگ اسلامی داشتند، یا رسماً در زمره شیعیان بودند یا گرایش به تشیع داشتند. افرادی چون ابوریحان بیرونی
إسناد در روایات اسلامی
یکی از ویژگیهای بارز در نوشتههای عربی، ارائهی إسناد یعنی زنجیرهای از مصادر و منابع هنگام سخن گفتن راجع به گذشته است. این ویژگی به هیچ روی محدود به آثار حدیثی نیست و هر که بخواهد با منبع نخستین ارتباط...
نکات بیشتر دربارهی خاستگاه إسناد
شوالی در ویرایش جدیدش از کتاب تاریخ قران نلدکه، در باب این مطلب که من خاستگاه إسناد را در متون یهود دانستهام، نقدی مطرح میکند. مایلم در اینجا این انتقاد را به اختصار پاسخ گویم.
قدمت و خاستگاه إسناد
برای ملتی علاقهمند به قصهگویی همچون عربها، بسیار طبیعی بود که وقایع هیجانانگیز زندگی پیامبر، به سرعت موضوع نقل و روایت مردمی شود. قصهها، حادثههایی مستقل را برای شنوندگان بیان میکردند و چه بسا وقایع...
اصول اربعمئه
دانشمندان امامیه در بیان آغاز نگارش متون خود، از دوگونه آثار قدیمی یاد میکنند. نخست، آثار خودِ ائمّه، از قبیل کتاب مشهور نهج البلاغهی منسوب به علی بن ابی طالب (علیه السلام) صحیفهی سجادیه منسوب به امام...
تورات شفاهی و حدیث: مقایسه در نقل و روایت، منع نگارش و تدوین و تنسیق آن دو
«میان حدیث و قرآن رابطهای همانند سنّت شفاهی یهود با سنّت مکتوب آن وجود دارد». این مقایسه را که به نظر قابل قبول مینماید، یوزف هورویتس چنین صورتبندی کرده است،
منازعات در باب جایگاه حدیث در اسلام
اخبار دربارهی بیپروایی نسبت به نقل حدیث، حتی در صدر اسلام- که به عنوان نمونه میتوان به أبوهریره اشاره کرد- با گزارشهایی از همان زمان دالّ بر وسواس و احتیاط زیاد در نقل سخنی به مثابهی حدیث پیامبر (صلی...
یادداشتهایی با رویکردی نو در باب سنّت اسلامی
این مقاله در نخسیتن همایش مدرسهی عالی مطالعات عبّاسیان، در دانشگاه سنت اندروز در تابستان سال 1982 ارائه شده است.
ارزیابی مجدد روایات اسلامی
مایلم در اینجا آرایی را عرضه کنم که به نظرم، ارزیابی مجدد و لازم از روایات اسلامی در پرتو دانش کنونی به شمار میآیند، اما نمیدانم نتایجم را جدید و بیسابقه یا قدیمی و شناخته شده بنامم. این نتایج که شواهد...