پس از قول به صدوري و وجودي بودن علم، تفاوت نظر صدرالمتألهين با نظر ابن سينا بخوبي روشن ميگردد. ابن سينا و همچنين بسياري ديگر از حكما معتقدند كه وقتي ذهن با شيء خارجي روبرو گردد، صورتي از آن شيء در ذهن...

در مبحثی كه در كتاب اسفار اربعه تحت عنوان بحث «عقل و معقول» مورد بررسي قرار گرفته است، مشكل صدرالمتألهين، مسئلة «مطابقت» نبوده، چرا كه او اين مطلب را مسلّم و مفروض دانسته است و بيشتر، حيث وجودشناسي و اينكه...

1. انسان بر خلاف ساير ممکنات که از ماهيت و مرتبة وجودی خاصی برخوردارند و از اينرو بحث از حقيقت و مبدأ و منتهای آنها آسانتر است،موجودی نيست که هويّت خاص و مرتبة وجودی ثابتی داشته باشد،بلکه در وعاء طبيعت...

نظر به اينكه اين حكيمان ملاك نيازمندي به علّت را امكان مي‌دانند و إمكان نيز لازم ذات همه موجودات ممكنه مي‌باشد و اين سيه رويي، هرگز از آنها جدا شدني نيست و از طرف ديگر بر اين باورند كه معلول از علّت تامه...

مسئله حدوث يا قدم عالَم يكي از مباحث مهمّ ميان متكلّمين مسلمان و فلاسفه إسلامي بوده است. هر دو دسته بر اساس مبناي خاصّي كه در باب ملاك نيازمندي به علّت، داشتند، ديدگاه خاصّي را در اين مسئله إتخاذ كرده...

با سپاس از خداوند بزرگ كه نعمت انديشه و حكمت و يگانه پرستى را بر ما منّت نهاد.[1] آنگاه كه در خصوص توحيد چهارگانه سخن به ميان مى آمد به اينكه:

موضوع اين همايش همانطور كه اعلام شده سياست مدن، يا بتعبير روز همان سياست، در حكمت متعاليه يعني در نظر ملاصدراست. من در اينجا در مقام بحث از سياست در فلسفه ملاصدرا نيستم و اين كار را اين علما و فضلا در...

بعضي براي فرار از اشكال عدم امكان عالميت واحد و بسيط حقيقي به اشياء متكثره، قائل به عالميت تفصيلي ذات خداوند به عقل اول و عالميت اجمالي او به ساير ممكنات شده‌اند. طبق اين نظريه، خداوند در مرتبه فعل به...

فرفوريوس ـ چنانكه صدرالمتألهين به او نسبت ميدهد[27] ـ قائل به اتحاد ذات خداوند با صور معقوله است و ملاك علم قبل‌الايجاد را همين صور ميداند. فرق نظريه فرفوريوس با نظريه مشائين ـ كه بدان خواهيم پرداخت ـ...

پرسش از راز برتري حكمت صدرا و تفوق آن بر ساير نحله‌هاي فلسفي، سؤالي است اساسي در حوزه فلسفه اسلامي كه ميتوان آن را با تكيه بر روش‌شناسي ملاصدرا پاسخ گفت. در باب روش‌شناسي ملاصدرا مجموعاً هفت نظريه قابل...