اينك مى توان در چارچوب اصالت وجود، با بهره گيرى از مفاهيمى چون «معقولات ثانى فلسفى»، «امكان فقرى»، «وجود ربطى»، «اضافه اشراقى»، به تبيين «اصل عليت» پرداخت.

صدرالمتألهين توانست با ژرف نگرى ويژه در ميراث عظيم فلسفه مشّاء، حكمت اشراق، عرفان و همچنين متون دينى، دستگاه فلسفى درخشانى بنام «حكمت متعاليه» پديد آورد كه در آن «اصالت وجود» نقشى محورى دارد و هر جزء از...

در ميان عوامل مختلفى كه به شكلگيرى بنيادهاى اساسى حكمت متعاليه منجر شده است، مى توان بوضوح به چند عامل مهم اشاره كرد: حكمت مشائى، حكمت اشراقى، عرفان نظرى، بويژه معارفى كه از محى الدين بن عربى، عارف شهير...

اگر كسى به فلسفه ملاصدرا توجه كند مى بيند كه اساسيترين و جالب ترين آموزه اين فلسفه، نظريه تغيير يا حركت دائمى است. من در اين مقاله به اين بحث خواهم پرداخت كه نظريه حركت چگونه برانديشه ملاصدرا درباب نسبت...

قاعده اتحاد عاقل و معقول از قديم الأيام مطرح بوده و گفته مى شود كه فرفوريوس درباره آن بتفصيل سخن گفته است. اين قاعده در ميان حكماى اسلامى نيز مورد توجه واقع شده ولى ابن سينا آن را مردود شمرده است، كسانى...

چنان که در قسمت قبل اشاره شد مطابقت با واقع شرط دیگر معرفت حقیقی است و احراز مطابقت در علم از اساسیترین مسائل علم و معرفت شناسی است. در بخش مطابقت، دو قسمت را باید از همدیگر جدا کرد. مطابقت در بدیهیات...

مسائل معرفت شناسی در گذشته یکی از مباحث ضمنی در فلسفة اسلامی بوده است و هیچ گاه هستة مرکزی مباحث فلسفه اسلامی نبوده است. فلاسفه معاصر همچون مرحوم علامه نیز که بدان اهتمام داشتند، به عنوان مقدمه ای بر مباحث...

در بين سالهاي 979 تا 1045 هجري قمري (برابر با 1635-1571 مسيحي) فيلسوفي مي‌زيست که نام او صدرالدين محمد معروف به ملاصدرا بود و بعدها لقب او را صدرالمتألهين (رئيس فلاسفه الهي) گذاشتند و مکتب فلسفي او را...

1ـ6. الحشر: موضوع كتاب كلام و به زبان عربي مي‌باشد. اين كتاب با دو نام معرفي شده: 1ـ حشر العوام في معاد الاشياء و حشرها 2ـ طرح الكونين و رفض العالمين اما ملاصدرا خود براي آن نامي ننهاده است. در اين رساله...

1ـ4. سه اصل: موضوع اين كتاب عرفان و اخلاق و به زبان فارسي، در دفاع از فلسفه نگاشته شده است. در مجموع اين كتاب مرتب بر 14 باب است به اين ترتيب: ـ سه اصل اول: