اشاعره به خلاف معتزله، عموماً نظریه اصلح را ردّ می‌‌کنند. غزالی هم در آن دسته از آثار کلامی‌اش که بر سیاق مذهب رسمی اشعری نوشته، این نظریه را ردّ می‌‌کند. بنا به مشهور، رساله‌ی الاقتصاد فی الاعتقاد در...

وفات حجة الاسلام ابوحامد غزالی به سال 505 هجری قمری بود و در این عمر کوتاه آثاری که از خود به جای گذاشت چندان پرمایه و غنی بودند که در تندباد حوادث و دیگرگونی‌های دهر او را ماندگار کردند. رخت به دنیای...

غزالی از جمله دانشمندان بسیار معدودی بود که در خود زهد، علم، اخلاق و عرفان را به وجهی جمع و تلفیق کرد که هیچ کدام مخلِّ یکدیگر نبودند. وی فقیه، متکلم، فیلسوف و شیفته تصوف و رهرو عارفان بود و تمام این جنبه‌ها...

هدف جهان‌شناسی غزالی در باب تقدیر خداوندی و مهار او بر رویدادها در آفرینش خود از طریق سلسله اسباب، محافظت از نظریه سنی قدرت مطلق و تقدیر الهى در برابر انتقادات معتزله و شیعه است. انسان‌ها فقط تصور می‌کنند...

غزالی تهافت الفلاسفه را «رد» نهضت فلسفی می‌خواند ( 18=2000, 61 ,Ghazali 1959)، و این امر موجب تصور نادرستی گردیده که گویا وی با ارسطوگری مخالفت و تعالیم آن را رد کرده است. پاسخ او به فلسفه به مراتب پیچیده‌تر...

نویسنده ضمن اشاره به وجود مشابهت بسیار در سلوک فکری و روحی و جایگاه متفاوت «برهان» در نظام فکری غزالی و ملاصدرا به مطالعه تطبیقی دیدگاه‌های این متفکران در مسائلی چون وضع معرفتی نفس پس از مرگ، بدن اخروی،...

سخن در امکان بازگشت از انتخاب انسان در عالم ذر بود و گفتیم روایاتی وارد شده است که از آنها استفاده می شود آنچه در عالم ذر انجام گرفت در این مقطع از دنیا هم حتمی است و انسان امکان تغییر آن را ندارد. این...

یکی از مباحث مهم عالم ذر، امکان یا عدم امکان بازگشت از انتخابی است که در آن عالم صورت گرفته است. برخی گفته اند هر انتخابی که انسان در عالم ذر داشته است در دنیا هم آن را ادامه خواهد داد و هر چه در این عالم...

در این مقاله نخست تعریف اجمالی از دو ارتباط اساسی کلامی و غیرکلامی بین خدا و انسان ارائه داده، سپس درباره ارتباط کلامی بین خدا و انسان، توضیح بیشتری داده است؛ پس از آن منشأ دعا و نیز انواع آن بررسی شده...

یکی از ابعاد وجودی عارف بزرگ، مرحوم آیت الله شاه‌آبادی، درک عمیق و برداشت‌های حکمی- عرفانی ایشان از آیات قرآن کریم است. این تفاسیر و استحسان‌های عرفانی از نوع تأویلات صوفیانه نیست؛ بلکه با بهره‌گیری از...