این نوشتار ضمن طرح ویژگی‌های گفتمان پسا علمی- عقلی غزالی (غزالی صوفی) می‌‌کوشد تا پاسخی برای این پرسش بیابد که آیا می‌‌توان غزالی را نظریه پرداز نوعی قرائت متن دانست که هدفش متزلزل ساختن تمایزات، مفروضات،...

ابوحامد محمد غزالی (450-505) جایگاه مؤثری در تاریخ منطق پژوهی در دوره‌ی اسلامی دارد. وی در سده‌ی پنجم با تأثر فراوان از مکتب منطقی ابن سینای متأخر بر اندیشه‌های منطقی سده‌های بعد به ویژه امام فخر رازی...

غزالی بیش از آنچه خود می‌پنداشت، وامدار همان میراث شرک‌آلود و کافرانه‌ای بود که بخشی از عمر خویش را صرف ابطال آن کرد. این وام‌داری خود را در طرح مسائل، سلوک جدلی و گاه فلسفی، برگیری نام‌ها و اصطلاحات،...

حال نوبت پرسش دیگری است. مشخصاً کدام بخش از فلسفه ارسطو و نسخه اسلامی شده آن از نظر غزالی موجب تکفیر فلاسفه می‌شود؟ وی بر آن است که کل فلسفه‌ای که به دست فارابی و ابن سینا میان مسلمانان رایج شده است، در...

غزالی فلاسفه مسلمان را به دلیل داشتن سه باور، از جمله انکار علم خداوند به جزییات، تکفیر می‌‌کند. همچنین در برابر منتقدانی که او را متأثر از فلاسفه یونانی می‌دانند، معتقد است که آموزه‌های فلسفی موجود در...

تا اینجا نگاه‌های رنگارنگ غزّالی را در رده‌بندی‌های دانش در نگاشته‌هایش دیدیم. اینک، می‌رسیم به سترگ‌ترین و پربرگ‌ترین نوشته‌ی غزّالی یعنی احیاء علوم الدین و رده‌بندی دانش‌ها در آن. رده‌بندی دانش‌ها در...

غزّالي در منخول مي‌کوشد تا پاره‌اي از دانش‌هاي ديني را از پاره‌ي ديگر جداسازي و بازشناسي کند و پرده از پيوند ميان آنها برگيرد و مايه، خواسته، هماهنگي و ناسازگاري درباره‌ي آنها را به گفت وگو بنشيند. اين...

رده‌بندی (Classification) هر چیزی برای آن است که به سادگی بتوانیم آن چیز را از دیگری تمیز دهیم و جدا سازیم. رده بندی دانش‌ها، یا به گفته‌ی تازیان تصنیفُ العلوم (Classification of Sciences)، این است که...

بنیان علم کلام، هم معتزله و هم برای اشاعره، نظریه اتمیسم است. جسم متشکل از اتم‌ها یا جواهر فرد است. اتم، بنا به تعریف، جزء غیرقابل تقسیم یا اصطلاحاً جزء لایتجزی است که فضا را اشغال می‌کند و متحیّز است...

پاره‌ای پژوهشگران آثار غزّالی چون دابلیو. ام. وات یکی از معیارهای سنجش اصالت آثار غزّالی را تعلق خاطر وی به مکتب اشعری دانسته‌اند. نویسنده کوشیده تا براساس شواهدی از اقوال غزّالی، نظر خاص وی درباره اشعری...