تاج العلماء، سید علی محمد (1260-1312 ق) فرزند سلطان العلماء سید محمد بن دلدار علی نقوی لکنهویی، متکلم، محدث، رجال نویس، پزشک، ریاضیدان و فقیه شیعی هندی. در خانواده‌ای از اهل علم برآمد. نیای او سید دلدار...

این نوشته ضمن اشاره به ماجرای مخالفت غزالی با سه جریان فکری روزگار خود (کلام، باطنی‌گری و فلسفه) به شرح تفصیلی مؤلفه‌های شش گانه شخصیت و سلوک صوفیانه غزالی پرداخته و ردّپای تصوف شرعی را در آن به تصویر...

غزالی نقش و جایگاه اراده‌ی الهی در جهان را این گونه تقریر می‌‌کند: «خداوند موجودات را اراده کرد و حادثات را تحت تدبیر درآورد و در زمین و آسمان کم و زیاد، کوچک و بزرگ، خیر و شر، سود و زیان، ایمان و کفر،...

گرچه در آثار غزالی نظریه‌ای نظام‌مند در دفاع از عدل الهی و تبیین مسأله‌ی شرور وجود ندارد، می‌توان آراء وی را در این باب، با توجه به تأکید وی بر نظام احسن عالم و نقش و جایگاه اراده و حکمت الهی در خلق، حفظ...

مسأله‌ی تفسیر به رأی از مسائل دامنه‌داری است که بحث‌های مختلف و متنوعی را در پی داشته است. برخی با تمسک به روایات پیامبر و ائمه معصومین یا صحابه آن را ممنوع اعلام کرده‌اند و برخی دیگر بدون توجه به هشدارهای...

غزالی در امر تربیت بر این عقیده است که چون اصل و اساس انسان نفس است و لذا تمام همّ و غمّ مربی و معلم تربیت و اخلاق باید آن باشد که به نفس آدمی بهای شایسته‌ای قابل شود چه، نفس آدمی است که شایسته و مستحق...

غزالی از نظریه‌پردازان تعلیم و تربیت اسلامی است و در نظریه‌پردازی خود متأثر از اخلاق یونانی و مسیحی نیست. نویسنده می‌کوشد تا ضمن طرح دیدگاه‌های پنج گانه در باب غایت تعلیم و تربیت (تعلیم مهارت شغلی، انتقال...

باب سوم «در حقوق مسلمانان و خویشاوندان و همسایگان و بندگان» است. محتوای این باب در اخلاق اجتماعی است. روابط اجتماعی و همجواری در جامعه انسانی، پیدایش سلسله قوانین مدنی و دستورالعمل‌های اخلاقی را موجب می‌‌شود...

این نوشته ضمن تشریح ساختار چهارگانه کتاب کیمیای سعادت در مقایسه با احیاء العلوم به فهرست موارد مشابهت و افتراق این دو اثر پرداخته و سیر تأثیرپذیری و اقتباس غزالی از اندرزنامه‌های کهن را نشان داده است....

آنچه غزالی درباره دوران جوانی‌اش در سر اول ما به توصیف‌اش می‌‌پردازد، به عقیده من راست است. اعتراف زیر که او آن را در اثری بعدی طرح کرد، مؤید نظر مشابهی است: