امام خمینی(ره) با تأکید و احیای چند اصل و مبنا در فقه شیعی، پویایی و کارآمدی آن را تضمین کرد، گرچه تشکیل حکومت اسلامی عاملی نیرومند برای به صحنه آمدن فقه شیعی شد، اما آن چه توانست در این به صحنه درآمدن،...

اگرچه منابع استنباط در فقه اسلامی، محدود به کتاب، سنت، اجماع و عقل است، اما قواعد و اصول استنباط و فقاهت می تواند بسیار باشد. منابع، جایگاه جوشش فقه است و قواعد، اصولِ مسلّم استخراج شده از آن منابع می...

آن چه در پایان این گفتار برآنیم به قلم آوریم ترسیم حوزه های مطالعه و پژوهش در مسأله«هماهنگی فقه و زمان» است. برخی مطالب که در این جا یاد می شود، اگرچه اصل آن مسلم است، اما چون دارای نقاط ابهام است و روشن...

برخورد با مشکل، زمینه ساز تئوری است و تأمل و تحقیق پیرامون تئوری، ‌سبب شکل گیری یک نظریه علمی می شود و نظریه در سیر تکاملی خود به یک نظام فکری و علمی تبدیل می گردد. این قاعده را در همه علوم و دانش ها می...

اگر بپذیریم که مهم ترین ویژگی مباحث فلسفه فقه، ناظر بودن به تمامیت فقه است. «فقه حکومتی» هم یکی از مباحث اصلی و جدی در حوزه فلسفه فقه خواهد بود. به تعبیر دیگر، فقه حکومتی بخشی از فقه نیست بلکه وصفی برای...

مسأله «انتظار بشر از دین» موضوعی است که از دو سو به آن می توان نگریست و آن را بررسی و پژوهش نمود: یکی نگاه برون دینی به مسأله است که با سنجش های عقلانی به دست آوریم که از دین چه خواسته و تقاضایی داریم؛...

مسئله ی قیاس و چگونگی برخورد با آن از مسائل دیرین در فقه و اصول مذاهب است. در این میان، در مذهب شیعه هر چند رویکرد کلی از دیرباز رویکردی منفی بوده است و هنوز هم این رویکرد ادامه دارد ولی مطلب مهمی که صرف

عنوان ناصب، در احادیث اهل بیت علیهم السلام و سخنان فقیهان امامی به فراوانی آمده است و احکام زیادی از جمله: محرومیت از حقوق مدنی (چون ازدواج با همسر مؤمن، ارث نبردن و ...)؛ اجتماعی و معنوی (چون بایکوت نمودن...

از مسائل مهم راجع به حق مرتهن، مسئله ی وضع حقوقی قراردادهای ناقل عین از جمله فروش عین مرهونه توسط راهن است. در این خصوص بر اساس نظر مشهور فقهی نفوذ قراردادهای مزبور نیازمند اذن یا اجازه ی مرتهن است.

حرمت اخذ اجرت بر واجبات به مثابه ی قاعده ای فقهی مورد تسالم فقها واقع شده است. با وجود این، اغلب فقها با تقسیم واجبات به دو قسم نظامی و غیرنظامی از جواز اخذ اجرت در واجبات نظامی سخن گفته اند و از آنجا...