مسیر جاری :
گارگامل و اثبات آزمایشی نظریه عبدالسلام
در تابستان سال 1973 روزی به دفتر كار پل موسه، پژوهشگر مركز تحقیقات هستهای اروپا در سرن رفته بودم. موسسه كه مسئول پروژه آشكارساز اتاقك حباب گارگامل بود، از منشیاش خواست تا عبدالسلام را هر چه زودتر با...
کارِ ترانزیستوری به صورت الکترون به الکترون
نصف یك الكترون، ترانزیستور بسیار حساسی را كه محققان انستیتو تكنولوژی ماساچوستس و آیبیام ساختهاند، قطع یا وصل میكند. در این وسیله كه اودی میرا و مارك كاستنر در امآیتی و شالوم ویند در آیبیام ساختهاند،...
قوانین توانی و عام بودن
برهم كنشهای سادهای پیدا میشوند كه خواص پیچیدهای دارند، مثلاً سیستمهای دینامیكیای كه سه متغیر مستقل بیشتر ندارند ولی رفتار آشوبناك نشان میدهند، یعنی عملاً (لااقل در زمانهای طولانی) غیر قابل پیش...
عبدالسلام و مدل استاندارد
نظریه ذرات بنیادی، كه به مدل استاندارد معروف شده است، از جمله دستاوردهای بزرگ اندیشه بشر در قرن بیستم است. ثمره جمعی تلاشهای متفكران بسیاری است با اندیشههای عمیق و خلاق، كه انگیزه مشتركشان پیدا كردن...
عبد السلام را یاد کنیم
پاییز 1977 به عنوان دانشجوی دكتری وارد گروه نظری بخش فیزیك كالج امپریال شدم. یكی از جاذبههای این گروه استاد عبدالسلام بود. قبلاً او را در برنامههای تلویزیونی دیده بودم، اما ملاقات حضوری اثر دیگری داشت....
شناخت تعابیر مختلف تعادل دینامیکی
واژهی تعادل بیانگر حالتی است که در آن سیستم بدون هیچ تغییر داخلی و خارجی، در تعادل است. اما تعادل دینامیکی به طبیعت متعادل سیستم با وجود فرآیندهای داخلی و خارجی در حال جریان، اشاره میکند. این نوع تعادل...
شتاب جاذبه و خطای سیستمی در آن
نخستین بار در سال 1789، كاوندیش موفق شد ثابت گرانشی نیوتون را بسنجد. روشهای سنجش این كمیت، از آن به بعد تغییر چندانی نكردهاند. یك ترازوی پیچشی، مثلاً دمبلی كه با ریسمانی از گرانیگاهش آویزان است. بر میداریم....
شبه بلور
پژوهشگران چندین آزمایشگاه در ایالات متحده و كشورهای دیگر موفق شدهاند كه نمونههای بزرگی از مواد شگفت انگیز شبه بلوری بسازند. با در دست داشتن این نمونهها میتوان، به كمك ابزارهای نیرومند تحلیلی، مسئله...
زندان امنی که محققان برای پلاسما میسازند
اوضاع بودجهای كه برای همجوشی هستهای در نظر گرفته میشود همچنان به طرز تأسف باری بد است، اما آنچه طبیعت در آزمایشگاهها به پژوهشگران ارائه میدهد دلگرم كننده است. توكامك دانشگاه پرینستون به یك ركود رسید...
در جستجوی ذرات مجهول
اختر فیزیكدانان و فیزیكدانان ذرات بنیادی گویی به یك اندازه در جستجوی ماده نایافته ناكام ماندهاند. گروه اول دلیل خوبی در دست دارد كه وجود ماده را در جایی فرض كند كه نمیتواند آن را بیابد؛ و گروه دوم در...