هدف اندیشه ورزی و کسب بینش و دانش نسبت به پدیده‌های انسانی این هدف واسطی نیز در عرصه اعمال جمعی، اما با نظر به تأمین عفت و عدالت و رأفت در نظر گرفته شده است.

در متون اسلامی اهداف یا اصول بنیادی مورد نظر اسلام، همراه با توجیه و تبیین معینی عرضه شده است که می‌توان آن را در قالب یک قیاس عملی تنظیم نمود.

با نفی اعتبار طبیعت‌گرایی، تصویری از هستی به دست داده می‌شود که در آن، واقعیت‌های شگرفی در ورای طبیعت وجود دارد.

حیات پاک در عرصه اعمال جمعی، متضمن غنا، عفت و عدالت (رأفت) است. درخصوص غنا، این نکته قابل ذکر است که مقصود از غنا، زایل نمودن فقر و ایجاد برخورداری است.

اندیشه و اعتقاد صحیح است که از ویژگی ثبات و پایداری برخوردار است و در مثل، مانند درختی دانسته شده که ریشه ای استوار دارد.

تربیت (رشد و پرورش) دادن معنای محدودتر از ربوبیت دارد و می توان گفت که تربیت به معنای مذکور، تنها جلوه های ربوبیت است.

از سه واژه تطهیر، تزکیه و تهذیب که معنای مشابهی دارند، واژه «تهذیب» در قرآن به کار نرفته، اما در روایات استفاده شده است

مفهوم حیات پاک، از میان مفاهیم اسلامی مختلف در مورد هدف غایی، برای بحث برگزیده شده است زیرا تناسب صریح تری با مباحث پیشین دارد.

خداوند نخواسته است این غایت را بر موجودیت آدمی تحمیل کند و اگر چنین می خواست، آن گاه همه مردم را امت واحدی قرار می داد.

در متون اسلامی، خداوند هم خیر بنیادین و هم بنیاد هر خیری معرفی شده است . این سخن از طریق مقایسه میان خدا و هر چیز دیگری بجز او، مطرح شده و خداوند از حیث منزلت در خیر، برتر از از هر چیزی معرفی گردیده است.