تقويم تاريخ سل
نویسنده:تاليف دكتر رضا قانع شيرازي هماهنگ كننده سل استان فارس
3000 سال پيش از ميلاد
• آثار سل ستون مهره در موميائي هاي مصري مشاهده شد .
• اشاره به بيماري سل در قانون مانو در هند به عنوان يكي از علل منع ازدواج با دختري كه در اجدادش بيماري به سل وجود داشته است .
• اشاره در طب قديم چين به بيماري سل تحت عنوان كائوپينگ
• اشاره به مصر به عنوان مركز معالجه مسلولان در گزارش هرودت مورخ يوناني
2000 سال قبل از ميلاد
• اشاره به بيماري سل در قانون حمورابي
700 سال قبل از ميلاد
• اشاره در آئين زرتشت پيامبر به انتقال بيماري از طريق دفع خلط
500 سال قبل از ميلاد
• تشريح كامل و ذكر مسائل بهداشتي و عوارض بيماري سل توسط بقراط پزشك بزرگ يوناني
300 سال قبل از ميلاد
• اشاره ارسطو به بيماري سل
قرن اول ميلادي
• جالينوس پدر طب تجربي در رابطه با سل توضيح داده و داروهايي را نيز جهت درمان به كار برده است . او معتقد بود كه جهت جلوگيري از سرايت بيماري , بيماران مسلول بايد از افراد سالم جدا شوند .
قرن ششم تا هشتم ميلادي
• توضيح هارون اسكندواني (سال622م) و حنين ابن اسحاق (873-809م) در رابطه با بيماري سل
قرن نهم ميلادي
• تشريح بيماري سل توسط ابوبكر محمدبن زكرياي رازي در كتاب الحاوي
وي اولين پزشكي است كه در رابطه با سل استخوان اندام ها بحث مي كند .
قرن دهم ميلادي
• ارائه اطلاعات ارزشمند باليني و آسيب شناسي در رابطه با بيماري سل توسط شيخ الرئيس ابوعلي سينا (980-1037م) در كتاب قانون
قرن يازدهم ميلادي
• ارائه مطالب جالب در مورد سل در كتاب ذخيره خوارزمشاهي توسط سيداسماعيل جرجاني(1135م)
1548
• پايه گذاري علم اپيدميولوژي توسط فراكاسترو ايتاليائي (1548م) و ارائه نظريه مداخله يك عامل غير قابل روئيت در انتقال بيماري سل
1803
• بيان نكروزكازئوز در داخل توبركول به عنوان مهمترين عامل سرايت بيماري سل توسط وتز(Vettes) آلماني
1808
• به كارگيري نام لوپوس بر روي سل پوستي توسط روبرت ويليام
1814
• افتتاح بيمارستان سلطنتي مسلولين در لندن
1816
• اختراع استتسكوپ توسط تئوفيل لانك فرانسوي و ارائه طبقه بندي نشانه هاي بيماري سل و خصوصيات بيماريزائي و علائم سمعي در سل اين پزشك در سال 1826 به دليل ابتلاء به سل در گذشت .
1825
• بيان اثر مكانيكي خلط بر روي حنجره در سل لارنكس توسط پيرلويي (Pierre Louis)
1834
• ارائه نخستين كتاب در رابطه با سل توسط ساموئل مورتون
1839
• به كارگيري نام توبركولوزيس براي بيماري سل توسط Schonlein
1850
• پيشنهاد Wyman براي ثبت و نگهداري اسامي كليه مسلولين
1861
• ارائه تئوري مبكروبي توسط لوئي پاستور
1870
• ارائه تئوري ميكروبي بودن بيماري سل توسط آنتوان ويلمن (1892-1827م) جراح دامپزشك فرانسوي كه انتقال سل را از طريق تلقيح بيان كرد .
1882
• كشف عامل بيماري سل توسط روبرت كخ (1910-1843م) پزشك آلماني در 24 مارس 1882 ميلادي و عنوان پديده اسيد فاست بوده باسيل سل توسط پل ارليش و به كارگيري رنگ فوشين در رنگاميزي اسيد فاست توسط زيل (Ziehi) و تكميل آن توسط نيلسن (Neelsen) كه به نام آن دو دانشمند معروف شد .
1890
• تهيه عصاره گليسيريني ميكروب سل تحت عنوان توبركولين توسط روبرت كخ
1895
• كشف اشعه ايكس توسط رونتگن و استفاده از پرتونگاري قفسه سينه در جهت تشخيص سل
1899
• تاسيس اولين آزمايشگاه دولتي مسلولين در آمريكا و برپايي نخستين كنگره بينالمللي سل در برلين
1905
• اعطاء جايزه نوبل پزشكي به روبرت كخ جهت تلاش در امر تحقيق درباره بيماري سل
1908
• ابداع آزمون داخل جلدي توبركولين توسط شارل مانتو (Mantoux)
1931
• تاييد واكسن كشف شده توسط كالمت و گرن (BCG)
1934
• استخراج پروتئين خالص شده باسيل سل (PPD) توسط خانم زايبرت
1944
• كشف استرپتومايسين اولين داروي ضد پادزي موثر در بيماري سل توسط واكسمن و همكارانش
1946
• ساخته شدن پاراآمينو سالسيليك (PAS) و به كارگيري آن در سل
1949
• ابداع روش درمان دو داروئي ضد سل جهت جلوگيري از ايجاد مقاومت
1951
• اعطاء جايزه نوبل در پزشكي به واكسمن و حمايت سازمان بهداشت جهاني از واكسيناسيون BCG
1952
• كشف خاصيت ضد سل ايزونيازيد (ساخته شده در سال 1912) و به كارگيري آن در درمان به عنوان مهمترين داروي ضد سل
1965
• ارائه روشهاي درمان سرپائي ضد سل و بسته شدن آسايشگاه هاي مسلولين
1966
• كشف اثر ريفامپين بر روي باسيل سل و اضلفه نمودن آن بر رژيم هاي درماني ضد سل
1969
• كشف ميكوباكتريوم آفريكانوم توسط كاستتس (Castets)
1970
• كشف ميكوباكتريوم بوويس توسط كارلسون و لسل (Karlson)(Lassel)
1972
• استفاده از داروي پيرازيناميد به عنوان يك داروي ضد سل كاهش دهنده دوره درماني سل به حداقل 6 ماه
1982
• ارائه نظريه خوشبينانه كنترل بيماري سل تا سال 2000 بر اساس سير نزولي منحي ابتلاء و مرگ و مير ناشي از سل در مجتمع بوئنس آيرس
1985
• صعود منحني مرگ ومير ناشي از سل در دنيا و ايجاد اپيدمي اول (بازگشت جهاني بيماري) و اپيدمي دوم (همراهي عفونت HIV و بيماري سل) كه تحت عنوان همه گيري جديد (Modern Epidemic) مطرح است .
1991
• بروز اپيدمي سوم يعني سل مقام به جند دارو و ارائه اهداف كنترل بيماري سل توسط سازمان بهداشت جهني تا سال 2000
1993
• ارائه آمار 20 ميليون بيمار مسلول در جهان در اجلاسيه پاريس و اعلام بيماري سل به عنوان يك فوريت جهاني و اعتراف سازمان بهداشت جهاني به شكست برنامه هاي مبارزه با سل در اغلب كشورهاي در حال توسعه در سال هاي اخير .
منبع: برگرفته از كتاب سل و اصول مبارزه با آن الف