دررفتگی آرنج در ورزش

پیش زمینه

• در رفتگی آرنج شایعترین در رفتگی در اطفال و دومین در رفتگی در بالغین بعد از شانه است.
• پایداری مفصل آرنج بر خلاف سایر مفاصل بدن توسط یک قاب استخوانی و کمتر توسط رباطها تامین می گردد.
• نیروی لازم برای ایجاد این آسیب آرنج باید قابل توجه باشد تا آنرا ایجاد کند.
• ورزش عامل 50% از در رفتگی های آرنج است که عمدتاً‌ در نوجوانان و جوانان ورزشکار ایجاد می شود.
• دو نوع در رفتگی آرنج داریم : در رفتگی به عقب که در 90% موارد مشاهده می شود و در رفتگی به جلو که در 10% موارد رخ می دهد
• در اطفال علت عمده در رفتگی آرنج لغزندگی سر استخوان زند زبرین است.

فرکانس

• 100000 / 13-6 در طول عمر
• مردان < زنان
• 50% ناشی از ورزش و صدمات ورزشی
• 90% از نوع در رفتگی به عقب

آناتومی کاربردی

• آرنج مفصلی با حرکات باز و بسته شدن می باشد که دامنه حرکات آن از زاویه صفر درجه تا 150 درجه می تواند تغییر کند.
• مفصل آرنج را دو استخوان بازو و زند زیرین شکل می دهند که مفصلی با یک ساختار استخوانی قوی می باشد و توسط سر استخوان زند زبرین و زائده منقاری حمایت می گردد و لذا به همین خاطراست که در رفتگی آن نیاز به نیروهای شدید دارد.
• پایداری رباطی مفصل را دو رباط جانبی داخلی و جانبی خارجی تامین می کنند. این رباطها آرنج را در برابر نیروهایی که از جوانب به آرنج وارد می شود حمایت می کنند.
• از آنجا که در رفتگی به عقب شایعتر است آسیبهای بافت نرم ( عصب, عضله , عروق ) هم شایعتر است چرا که اغلب در نوع در رفتگی به عقب آسیب بافت نرم همراه داریم.

بیومکانیک ورزشی

بصورت تئوریکال ورزشهایی مثل دوچرخه سواری و ژیمناستیک ریسک در رفتگی و درد آرنج را افزایش می دهند اما هنوز قطعا ثابت نشده است.

شرح حال

در رفتگی خلفی:
• فرد اغلب سابقه ای از افتادن روی دست را بیان می کند ( سقوط از روی دوچرخه )
• وضعیت دست هنگام سقوط در حالتی بوده که بازو دور از بدن و آرنج بازبوده است.
• می تواند در رفتگی در وضعیتهای رخ دهد که آرنج بیش از حد در مقابل فشاری باز شود. ( وزنه برداری )
در رفتگی قدامی:
• عمدتاً‌ ناشی از ضربه مستقیم به پشت آرنج و اغلب شکستگی همزمان استخوانی داریم.

معاینه بالینی

• درد شدید در لمس ناحیه آرنج
• تورم و محدودیت حرکات آرنج
• تغییر شکل واضح در شکل مفصل
• بررسی آسیب همراه در رباطهای جانبی آرنج در زاویه 20 درجه خم شده آرنج
• در صورت وجود شکستگی همراه احتمال دارد قطعه شکسته در لمس آرنج زیر دست حس گردد.
• بررسی حس در پائین آرنج
• بررسی حرکت عضلات در پائین آرنج
• بررسی نبض و خونرسانی در ناحیه پائین آرنج

علل در رفتگی

• بر خلاف در رفتگی شانه در رفتگی قبلی آرنج یک عامل مستعد کننده برای آسیب مجدد نیست.
• عمدتاً ناشی از سقوط بر روی دست است.
• لغزندگی سر استخوان زند زبرین در اطفال علت مهمی است.

تصویربرداری

• قبل از جا انداختن باید یک عکس AP و lat رادیوگرافی گرفته شود.
• بعد از جا انداختن هم باید رادیوگرافی صورت گیرد و وضعیت بررسی گردد.
• CT اسکن می تواند در ارزیابی کامل و گسترده شکستگی های همراه با در رفتگی مفید باشد.
• MRI کاربرد کمی دارد.

درمان

فاز حاد
• جا انداختن سریع و بدون درنگ همراه با بررسی بعد از جا انداختن بوسیله رادیوگرافی است.
• باید هر چه سریعتر بعد از جا انداختن حرکات آهسته مفصلی صورت گیرد. در مطالعات دیده شده که بی حرکت 3 هفته ای بعد از جا انداختن می تواند منجر به قفل شدن مفصل گردد. لذا هر چه سریعتر باید حرکت مفصلی بصورت باز و بسته کردن آرنج صورت گیرد.
• در صورت وجود علائم عصبی – عروقی نیاز به جراحی وجود دارد.
فاز بهبودی
• افرادی که در پیگیری آسیب قبلی دچار کاهش دامنه حرکات مفصلی شده اند نیاز به یک دامنه فیزیوتراپی شدید دارند تا دامنه حرکات بهبود یابد. در این فاز باید تقویت عضلات موثر روی مفصل هم صورت گیرد.
بازگشت به رقابت
• اغلب افراد 3 هفته بعد از آسیب دیدگی می توانند به فعالیت ورزشی باز گردند.
• در صورت عمل جراحی این زمان بیشتر خواهد شد.
• قبل از بازگشت به تمرین باید معاینه کامل از نظر قدرت عضلانی, دامنه حرکات و وضعیت عصبی- عروقی توسط متخصص پزشکی ورزشی صورت گیرد.

پیشگیری

• در ورزشهای با ریسک بالا می توان از محافظهای آرنج استفاده نمود.
• در کودکان نباید آنها را از ساعد یا مچ دست بطرف خود کشید یا بلند کرد.

پیش آگهی

• 50% از افراد دچار در رفتگی بهبودی کامل و دامنه حرکات طبیعی مفصلی پیدا می کنند.
• 35% از افراد دچار در رفتگی دچار درجاتی از کاهش دامنه حرکت مفصلی می شوند.
/خ