داروهاي ضد درد

داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي:
1-آسپرين(ASPIRIN) و يا استيل ساليسيليك اسيد(ACETYLSALICYLIC ACID=ASA)
2-ديكلوفناك(DICLOFENAC)
3-ايبوپروفن(IBUPROFEN)
4-مفناميك اسيد(MEFENAMIC ACID)
5-ناپروكسن(NAPROXEN)
6-كتوپروفن(KETOPROFEN)
7-سولينداك(SULINDAC)
8-پيروكسيكام(PIROXICAM)
9-ملوكسيكام(MELOXICAM)
10-تولمتين(TOLMETIN)
11-نابومتون(NABUMETONE)
12-ايندومتاسين(INDOMETHACIN)
13-اتودولاك(ETODOLAC)
14-اگزاپروزين(OXAPROZIN)
15-فنيل بوتازون(PHENYLBUTAZONE)
16-سلكوكسيب(CELECOXIB)
17-فلور بيپروفن(FLURBIPROFEN)
18-نيمسولايد(NIMESULIDE)
19-مكلوفنامات(MECLOFENAMATE)
نكته: استامينوفن(ACETAMINOPHEN) و يا پاراستامول(PARACETAMOL) اثر ضد التهابي بسيار اندكي داشته و جزو دسته ضد دردهاي غير استروئيدي قرار نمي گيرد. استامينوفن را ميتوان به عنوان يك ضد درد و تب بر استفاده كرد. استامينوفن بر خلاف داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي بروي عملكرد انعقاد خون اثري نداشته و همچنين باعث تحريك گوارشي نيز نمي گردد، اما مصرف بي رويه آن باعث آسيب به كبد ميشود.
مكانيسم اثر:
با مهار آنزيمهاي سيكلواكسيژناز 1 (CYCLOOXYGENASE- 1)(COX-1) و سكلواكسيژناژ 2 (COX-2) سنتز پروستاگلاندين ها(PROSTAGLANDINS) و ترومباكسان(THROMBOXANE) از آراكيدونيك اسيد(ARACHIDONIC ACID) را متوقف ميسازد. پروستاگلاندين ها كاركردهاي متفاوتي در بدن دارند، از جمله ايجاد التهاب، درد و تب-حمايت از عملكرد پلاكت هاي خون-محافظت از پوشش معده-جريان خون طبيعي كليه ها و غيره.
موارد مصرف:
براي كاهش درد، التهاب و تب.
1-آرتروز وآرتريت.
2-سردرد و ميگرن.
3-قاعدگي دردناك.
4-درد استخوانها و مفاصل.
5-كنترل درد.
6-تب (به ويژه ايبوپروفن، ناپروكسن و استامينوفن)
7-رگ به رگ شدگي و كشيدگي عضلات.
8-دندان درد و كمر درد.
9-تسكين درد ناشي از سنگ كليه.
10-نقرس حاد.
11-پيشگيري از سكته مجدد (آسپرين)
موارد منع مصرف:
1-در صورت سابقه حساسيت به هر يك از اين داروها.
2-مصرف آسپرين در كودكان و نوجوانان پايين تر از 16 سال ممنوع ميباشد. چراكه كودكاني كه درمعرض ابتلا به آنفلوآنزا و آبله مرغان ميباشند با مصرف آسپرين ممكن است دچار نشانگان ري(REYE) گردند. اين ضايعه موجب آسيب مغزي و مرگ ميگردد.
3-در دوران بارداري و شيردهي نبايستي مصرف گردند (اما مصرف استامينوفن مجاز است)
4-افرادي كه از زخم معده و نقص سيستم انعقادي رنج ميبرند.
5-همراه با داروهاي ضد انعقاد خون نبايد مصرف گردند.
مصرف بايد تحت نظر پزشك صورت گيرد:
1-مبتلايان به آسم.
2-مبتلايان به احتلالات قلبي،كبدي و كليوي.
تداخلات دارويي:
1-داروهاي فشار خون.
2-داروهاي انعقاد خون.
3-داروهاي ادرار آور.
اشكال دارويي:
كپسول-قرص-آمپول-شياف-ژل و كرم.
عوارض جانبي:
1-تحريك گوارشي: تهوع، استفراغ، سوء هاضمه، زخم و خونريزي معده، اسهال و يبوست.
2-آسيب به كليه ها: احتباس مايع و نمك،افزايش فشار خون،نارسايي كليه ها(چنانچه بصورت بي رويه و ياهمراه با داروهاي ضد فشارخون و ادرار آورها مصرف گردند)
3-افزايش حساسيت به نور: آفتاب سوختگي افزايش مي يابد (به ويژه ديكلوفناك و پيروكسيكام)
4-آسيب به جنين و نوزاد: نبايد در دوران باداري و شيردهي مصرف گردند. (به استثناي استامينوفن)
5-واكنش حساسيتي:بثورات جلدي، تنگي نفس و شوك حساسيتي.
6-ساير عوارض: سردرد، سر گيجه، كاهش اشتها، خواب آلودگي و افزايش آنزيم هاي كبدي.
7-داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي (به ويژه آسپرين) از تجمع پلاكت ها و انعقاد خون جلوگيري ميكنند. بنابراين افرادي كه دچار احتلالات خوني ميباشند و يا از داروهاي ضد انعقادي استفاده ميكنند بايد از مصرف آنها خودداري كنند.
8-مصرف آسپرين علام آسم را تشديد ميكند. نكته:افرادي كه الكل مصرف ميكنند، عوارض ناشي از مصرف در آنها افزايش مي يابد.
نكته: عوارض در افراد سالخورده ممكن است شديد ترباشد. در افراد مسن گيجي، ورم صورت و پاها و كاهش ناگهاني ادرار ميتواند روي دهد.
نكته:چنانچه ازاينگونه داروها براي كنترل درد استفاده ميگيردد، نبايد بيش از 7-10 روزازآنها استفاده شود.
نكته:آسپرين روكشدار داراي روكش انتريك(ENTERIC) ميباشد. روكش باعث ميگردد آسپرين بدون تغييراز معده عبوركرده و درروده كوچك حل گرديد. بنابراين از تحريك گوارشي در معده جلوگيري ميگردد.اما روكش شروع اثر آسپرين را به تاخير مي اندازد.
نحوه مصرف:
1-اشكال خوراكي را همراه با يك ليوان پر از آب مصرف كنيد. پس از مصرف تا 15-30 دقيقه به حالت قائم باقس مانده و از دراز كشيدن خودداري كنيد تا تحريك گوارشي كاهش يابد.
2-براي كاهش تحريك گوارشي ميتوان آنها را همراه با غذا و يا داروهاي ضد اسيد معده مصرف كرد.
3-هيچگاه ميزان دوز تجويزي را افزايش ندهيد.
ضد دردهاي شبيه افيوني و يا مخدر(OPIOIDS)(NARCOTIC) :
داراي اثرات قوي تر و سريعتر نسبت به ضد دردهاي غير مخدري ميباشند.ضد دردهاي مخدر به انواع طبيعي،نيمه صناعي و صناعي تقسيم بندي ميگردند.
ضد دردهاي مخدر:
1-مورفين(MORPHINE)
2-كدئين(CODEINE)
3-فنتانيل(FENTANYL)
4-متادون(METHADONE)
5-پتيدين(PETHIDINE)
6-ترامادول(TRAMADOL)
7-مپردين(MEPERDINE)
8-پنتازوسين(PENTAZOCINE)
9-اكسي كدون(OXYCODONE)
10-بوپرنورفين(BUPRENORPHINE)
11-پروپوكسيفن(PROPOXYPHEN)
12-اكسي مورفون(OXYMORPHONE)
13-پروپوكسيفن(PROPOXYPHENE)
14-لوورفانول(LEVORPHANOL)
15-هايدرومورفون(HYDROMORPHONE)
16-ديامورفين(DIAMORPHINE)
نحوه اثر:
1-با اتصال به گيرنده هاي اوپيود در مغز، نخاع و مجاري روده و معده از ارسال پيام هاي درد به مغز جلوگيري ميكنند. در واقع شبيه ضد دردهاي مخدر طبيعي بدن موسوم به آندورفين ها عمل ميكنند.
2-تحريك مركز لذت در مغز.
اشكال دارويي:
قرص، كپسول و آمپول.
تداخلات دارويي:
الكل-آنتي هيستامينها-بنزوديازپين ها-باربيتورات ها.
عوارض جانبي:
1-وابستگي و اعتياد.
2-خواب آلودگي و سرخوشي.
3-گيجي.
4-يبوست و كاهش ادرار،تهوع و خشكي دهان.
5-تپش قلب.
6-توهم.
7-كما.
ضددردهاي كمكي :
اين دسته از داروها مسكن درد نيستند اما در برخي شرايط خاص باعث كاهش درد ميشوند. (كاهش دردهاي نوروپاتيك = حاصل از آسيب عصبي)
1- داروهاي ضد افسردگي: مانند فلوكسيتين(FLUXITINE) و دسيپرامين(DESIPRAMINE)
2- داروهاي ضد تشنج: مانند گاباپنتين(GABAPENTIN)، فنيتوئين(PHENITOIN) و كلونازپام(CLONAZEPAM)
3- بي حس كننده هاي موضعي: نظير ليدوكائين (LIDOCAINE) و كاپسايسين(CAPSAICIN) .