بیماری‌های سیستم ایمنی بدن: فهرستی از اختلالات سیستم ایمنی

سیستم ایمنی، مکانیسم دفاعی بدن در برابر بیماری‌های مختلف و عفونت می‌باشد. به طور طبیعی، نقص سیستم ایمنی بدن موجب فهرست بلند بالایی از اختلالات سیستم ایمنی می‌شود.
سیستم ایمنی، قوی‌ترین و کارآمدترین مکانیسم بدن برای دفاع از خود در برابر انواع انگل‌هاست. به محض این که سیستم ایمنی بدن با اجسام بیگانه مواجه شد، خود را آماده‌ی حمله و نابودی آنها می‌کند. چندین گونه از باکتریها، ویروسها، و دیگر اجسام خارجی مضر که دارای پتانسیل ایجاد عفونت کشنده در بدن انسان هستند، وجود دارد. سیستم ایمنی بدن ما آنتی بادی‌های خاصی را برای هر یک از این میکرو ارگانیسم‌ها تولید می‌کند. بنابراین، اگر به خاطر سیستم ایمنی بدن ما نبود، همگی ما قربانی برخی از عفونتها یا دیگر عوامل می‌شدیم. با این حال، یک سیستم ایمنی با عملکرد ناقص، می‌تواند با ایجاد بیماری‌ها و اختلالات فراوانی در بدن نقش ویران کننده‌ای را بازی کند.

فهرستی از بیماری‌های سیستم ایمنی

بیماری‌ها و اختلالات سیستم ایمنی بدن، بسته به فعالیت سیستم ایمنی طبقه بندی می‌شوند. سیستم ایمنی بیش فعال، به اندازه‌ی یک سیستم ایمنی کم کار، پتانسیل به مخاطره انداختن سلامتی را دارد. در زیر، لیستی از اختلالات سیستم ایمنی بدن که به فعالیت سیستم ایمنی وابسته هستند ذکر شده است.

سیستم ایمنی کم کار

• بیماری‌های نقص ایمنی
• SCID ( نقص ایمنی مختلط شدید)
• ایدز

سیستم ایمنی بیش فعال

• آلرژی‌ها (ناشی از مواد غذایی، داروها، نیش حشرات، و یا یک ماده خاص)
• آنافیلاکسی (حساسیت شدید نسبت به پروتئین‌ها)
• آسم
• بیماری‌های خود ایمنی

سایر اختلالات سیستم ایمنی

• سندرم چدیاک هیگاشی Chédiak-Higashi
• نقص ایمنی متغیر شایع
• تب یونجه
• کهیر
• HTLV (ويروس انسانی از نوع لنفوتروپيک T نوع 1) Human T-Lymphotropic Virus Type I
• سندرم Hyper IgE
• سندرم hyper IgM (سندرم هایپر ایمونوگلوبین)
• نقص ایمنی اولیه
• نقص IgA انتخابی (نقص ایمونوگلوبین A انتخابی)
• حساسیتهای پوستی
• XLA (بیماری وابسته به کروموزم ایکس آگاماگلوبولنیمیا) X-Linked Agammaglobulinemia

بیماری‌های نقص ایمنی: بزرگترین گروه بیماریهای سیستم ایمنی بدن هستند که شامل انواع بیماری‌هایی‌اند که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند. اغلب، بیماری‌های مزمن نهفته علت بیماری‌های نقص ایمنی هستند. علائم بیماری‌های نقص ایمنی همانند بیماری‌های نهفته است.
: SCID یک اختلال در سیستم ایمنی بدن بوده که موروثی می‌باشد. علت SCID مجموعه‌ای از اختلالات ژنتیکی، به خصوص کروموزوم X است. انواع مختلفی از عفونت‌های بازگشتی در افراد مبتلا به SCID معمول می‌باشد. بعلاوه، این افراد در معرض ابتلا به منژیت، ذات الریه، سرخک، آبله مرغان، برفک دهان oral candida، تب خال، اختلالات خونی، و غیره قرار می‌گیرند. بیماریهای سیستم ایمنی بدن در کودکان مبتلا به SCID، در 3 ماه اول تولد آشکار می‌شوند.
ایدز: HIV یا ایدز یک نارسایی جدی سیستم ایمنی بدن و عامل مرگ و میر زیادی در سراسر جهان است. ایدز در مراحل بعدی پیشرفت HIV رخ می‌دهد و باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن پس از آنکه به تدریج رو به زوال می‌رود، به طور کامل از کار بیافتد. ایدز به عنوان یک بیماری آمیزشی کشنده شناخته می‌شود که می‌تواند از طریق ارتباط جنسی، انتقال خون، استفاده از سرنگ مشترک، و مانند اینها منتقل شود. در بیماران مبتلا به ایدز چنانچه در مراحل آخر تشخیص داده شود، شانس بقاء ناچیز خواهد بود. علائم مرتبط با سیستم ایمنی برای بیماری ایدز از سرماخوردگی معمولی و آنفولانزا تا موارد جدی مانند ذات الریه و سرطان متغیر می‌باشد.
آلرژی: حساسیت‌ها می‌توانند به عنوان واکنش شدید سیستم ایمنی بدن به ماده‌ای به طور طبیعی بی ضرر تعریف شود. آلرژی‌های بی‌شماری همچون آلرژی به گرده غلات، قارچ، لاستیک لاتکس، و اقلام خاص غذایی مثل بادام زمینی یا داروها مانند پنی سیلین وجود دارد. در بسیاری از موارد، بیش از یک ماده‌ی آلرژی‌زا مسئول پدید آمدن یک واکنش آلرژیک است. در حالی که علایم آلرژی اغلب پیامدهای خفیفی دارند، اما توصیه می‌شود برای تشخیص مشکل اصلی مداخله پزشکی صورت گیرد.
آنافیلاکسی: آنافیلاکسی گونه‌ای از آلرژی‌ وخیم و شدید است. در این عارضه، مواد حساسیت‌زا مانند غذا، دارو، و یا نیش حشرات، به عنوان یک محرک عمل می‌کند و باعث می‌شود یک سری علائم ناراحت کننده فیزیکی در فرد به وجود آید. ایجاد دانه‌های خارش آور، تورم گلو و افت فشار خون، برخی از علائم رایج این بیماری است. آنافیلاکسی چنانچه به موقع تشخیص داده نشده و درمان نگردد، ممکن است منجر به ایجاد وضعیت اضطراری شود.
آسم: اختلال مزمن ریه بوده که بر اثر التهاب مجاری هوایی ایجاد می‌شود. مواد آلرژی‌زا، مواد محرک و یا حتی محرکهایی مانند فعالیت بدنی می‌تواند باعث التهاب و ایجاد انواع ناراحتی در فرد شوند. علائم آسم عبارتند از خس خس، سرفه، تنگی نفس، تنگی قفسه سینه، و غیره هستند.
بیماری‌های خود ایمنی: گروهی از اختلالات سیستم ایمنی بدن هستند، که در آن سلول‌های سیستم ایمنی بدن، سیگنالها را به اشتباه تفسیر کرده و شروع به حمله به سلولهای خود بدن می‌کنند. بیماری‌های خود ایمنی باعث ایجاد خطرات جدی برای سلامت فرد می‌شوند. بیماری‌های خود ایمنی می‌توانند به عنوان مقوله‌ای کاملاً متفاوت از اختلالات سیستم ایمنی در نظر گرفته شوند.
سندرم چدیاک هیگاشی: یک اختلال نادر اتوزومی مغلوب است که توسط یک جهش در ژن LYST (تنظیم کننده‌ی تبادل لیزوزومی) اتفاق می‌افتد. این سندرم تمام اندام‌های مهم بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و عملکرد آنها را متوقف می‌سازد. افرادی که از این بیماری رنج می‌برند، متحمل عفونتهای بازگشتی می‌شوند. مؤثرترین و موفق‌ترین گزینه‌ی درمان برای بیماران مبتلا به سندروم شدید چدیاک هیتاشی، پیوند مغز استخوان است. چنانچه این بیماری خیلی شدید نباشد، راهکار دیگر، تجویز ویتامین‌ها برای کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن است.
نقص ایمنی متغیر شایع: سندرم نقص ایمنی متغیر شایع زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد آنتی بادی در بدن کم باشد. این اختلال بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شود. این عارضه ممکن است در زمان تولد وجود داشته باشد، لیکن تا زمانی که شخص وارد بیست سالگی نشده علائم بروز نمی‌کنند. علائم آن شامل عفونت‌های باکتریایی گوش، سینوسها، نایژه و ریه‌ها است. تورم دردناک مفاصل زانو، مچ پا، آرنج یا مچ دست نیز علائم شایع آن می‌باشد. ممکن است در برخی بیماران، بزرگ شدن غدد لنفاوی و یا طحال گزارش شود.
تب یونجه: تب یونجه بسیار شبیه آلرژیهاست و توسط ذرات موجود در هوا مانند گرده، قارچ، و یا حتی پشم حیوانات ایجاد می‌شود. این بیماری همچنین رینیت آلرژیک (ورم غشاء مخاطی بینی) نام دارد و به تنهایی بیش از 35 میلیون نفر را در ایالات متحده تحت تأثیر قرار داده است. علائم آن شامل، آبریزش بینی، جاری شدن اشک از چشم، عطسه و غیره هستند که بسیار شبیه به علائم سرماخوردگی است. این علائم تا زمانی که در تماس با ماده‌ی آلرژی‌زا باشید، باقی می‌مانند.
کهیر: ظهور واکنش پوستی به یک ماده‌ی حساسیت‌زاست. در این مورد ماده‌ی حساسیت‌زا یا غذا و یا تماس با یک گیاه خاص می‌باشد. عکس العمل بدن به ماده‌ی حساسیت‌زا، باعث ایجاد کهیردر سطح پوست می‌شود. این کهیرها اغلب خارش داشته و بصورت گِرد و یا نوک آنها مسطح می‌باشد. غیر از خارش شدید پوست، علائم دیگر کهیر شامل تورم لب، زبان، و صورت است.
HTLV : ويروس انسانی سلولهای T لنفوتروپيک (ویروس پسگرد) و HTLV-II، به طور جدی سیستم ایمنی بدن انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شایعترین آن در میان معتادان و افرادی که دارای چندین شریک جنسی‌اند مشاهده شده. افراد با زخم تناسلی و سابقه سفلیس (آبله فرنگی) نیز مستعد ابتلا به HTLV هستند. نحوه انتقال HTLV از طریق تماس جنسی، انتقال خون، و یا در دوران بارداری است.
سندرمHyper IgE : سندرم هایپر ایمونوگلوبین E یا سندرم شغلی، گروهی از انواع اختلالات سیستم ایمنی است. این بیماری توسط یک عفونت استافیلوکوک بازگشتی همراه با دانه‌های پوستی شبیه به اگزما مشخص می‌شود. این عارضه یک اختلال ژنتیکی است و بهنگام منتقل شدن می‌تواند غالب یا مغلوب باشد. افراد مبتلا به سندرم غالب هایپر IgE ، قادر به از دست دادن دندانهای شیری خود نبوده و در نتیجه دو گروه دندانها را دارند.
سندرم hyper IgM : سندروم هایپر IgM یک بیماری نادر نقص ایمنی است. در این عارضه، سیستم ایمنی بدن در تولید دو نوع آنتی بادی، IgA و IgG ناتوان عمل می‌کند. علت این بیماری ژن معیوب در سلولهای T است. با توجه به این نقص، سلول‌هایB سیگنال تولید آنتی بادی IgA و IgG را دریافت نمی‌کند، و در نتیجه، به تولید پادتن IgMادامه می‌دهد.
نقص ایمنی اولیه: بیماریهای نقص ایمنی اولیه گروهی از بیماری‌های سیستم ایمنی ناشی از اختلالات ژنتیکی می‌باشند. در این مورد، افراد با سیستم ایمنی معیوب به دنیا می‌آیند. علائم و عوارض آن شبیه بیماری ایدز است، اما بر خلاف ایدز، این علت مادرزادی است.
نقص IgA انتخابی: این بیماری یک نقص ایمنی ویژه است که در آن سیستم ایمنی بدن در تولید آنتی بادی از نوع IgA ناتوان عمل می‌کند. این آنتی بادی‌ها از بدن در برابر عفونتهای غشاهای پوششی مخاط دهان و دستگاه گوارش محافظت می‌کند. بدیهی است، در غیاب آنها، بدن در معرض چندین عفونت غشاء مخاطی قرار می‌گیرد.
حساسیت‌های پوستی: شبیه به هر آلرژی دیگری است، که در آن تنها پاسخ ایمنی از طریق پوست بیان می‌شود. مجدداً آلرژی پوست پاسخ شدید سیستم ایمنی بدن به برخی مواد بی ضرر می‌باشد. آلرژی پوستی با علائمی نظیر قرمزی پوست و خارش‌ آن مشخص می‌شود که به خاطر آلرژی ضایعات و کهیرهایی به وجود می‌آیند.
بیماری وابسته به کروموزم ایکس آگاماگلوبولنیمیا: یک اختلال ژنتیکی است که در آن توانایی بدن برای مبارزه با عفونت مختل می‌شود. سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت به اندازه کافی آنتی بادی تولید نمی‌کند. به طور طبیعی، بدن قربانی عفونت‌های بسیاری می‌شود.
لیست بالا تنها برخی از اختلالات سیستم ایمنی مهم را مورد توجه قرار داد. صرف نظر از این اختلالات، چندین بیماری نقص ایمنی ژنتیکی و غیر ارثی وجود دارد که میلیون‌ها نفر از مردم سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده‌اند. از آنجا که سیستم ایمنی بدن، از ما در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف محافظت می‌کند، بایستی به خاطر تقویت آن تلاش ویژه‌ای صورت پذیرد.