واژه نامه ی مکانیک کوانتومی

فرمول بالمر:
فرمولی ساده برای بسامدهای خطوط اصلی در طیف هیدروژن

Balmer formula

نامساوی های بل :
شرایطی که باید در نظریه ای که خصلت اکیداً جای گزیده دارد، با هم بستگی های ناجای گزیده، ارضا شوند.

Bell inequalities

نظریه ی بوهمی: تفسیری تعیین گرایانه از نظریه ی کوانتومی که دیوید بوهم پیشنهاد کرده است.

Bohmian theory

بوژون:
ذره ای که تابع موج چند ذره ای آن متقارن است، مثل فوتون. ( بوزون ها، برخلاف فرمیون ها از اصل طرد پیروی نمی کنند یعنی می توان هر چند تای آن ها را در یک حالت انرژی قرار داد )

Bosons

نظریه ی آشوب:
فیزیک سیستم هایی که حساسیت شدید آن ها نسبت به جزئیات شرایط، رفتار آینده ی آن ها را ذاتاً پیش بینی ناپذیر می سازد.

Chaos theory

فیزیک کلاسیکی:
نظریه ی تعیین گرایانه و تصویرپذیر فیزیکی از نوعی که ایزاک نیوتن کشف کرد

Classical physics

کاهش بسته ی موج:
تغییر گسسته و ناگهانی در تابع موج به دلیل اندازه گیری؛ از همه حالت های ممکن به تنها حالت حاصل از اندازه گیری

Collapse of the wavepacket

مکملیت:
نکته ای که نیلز بوهر بر آن تأکید بسیار کرده و براساس آن برای بررسی نظام کوانتومی راه های متمایز و مانعه الجمعی وجود دارد.

Complementarity

تعبیر کپنهاگی:
گروهی از تعبیرهای نظریه ی کوانتومی که از نیلز بوهر گرفته شده و بر عدم تعیین و نقش دستگاه اندازه گیری کلاسیکی در اندازه گیری تأکید می کند.

Copenhagen interpretation

ناهمدوسی:
اثر محیطی بر سیستم های کوانتومی که می تواند به سرعت موجب بروز رفتاری تقریباً کلاسیکی شود.

Decoherence

درجات آزادی:
شیوه های مختلف و مستقلی که سیستم دینامیکی می تواند در طول حرکت خود تغییر کند.

Degrees of freedom

معرفت شناسی:
بحثی فلسفی در باره ی معنای آن چه می توانیم بدانیم.

Epistemology

اثر EPR :
نتیجه ای ضد شهودی که براساس آن دو هستی کوانتومی که با یکدیگر اندرکنش کرده اند، هر قدر هم که از یکدیگر دور شوند، قدرت تأثیر متقابل برهم را حفظ می کنند.

EPR effect

اصل طرد:
شرطی که به موجب آن هیچ دو فرمیونی (مانند دو الکترون) نمی توانند در یک حالت انرژی یکسان باشند.

Exclusion principle

فرمیون:
ذراتی که توابع موج چند ذره ای آن ها پادمتقارن هستند مثل الکترون. (فرمیون ها، برخلاف بوزون ها از اصل طرد پیروی می کنند یعنی نمی توان بیش از یکی از آن ها را در یک حالت انرژی قرار داد )

Fermions

متغیرهای نهان:
کمیت هایی مشاهده ناپذیر که به تعیین آن چه عملاً در تفسیر تعیین گرایانه ی نظریه ی کوانتومی روی می دهد، کمک می کنند.

Hidden variables

پدیده ی تداخل:
اثراتی که در نتیجه ی ترکیب امواج بروز می کند و ممکن است موجب تقویت امواج یا تخریب آن ها گردد.

Interference phenomena

تعبیر چند جهانی:
تعبیری از نظریه ی کوانتومی که در آن تمام نتایج ممکن اندازه گیری، در عمل در جهان های موازی مختلف، متحقق می شوند.

Many – worlds interpretation

مسئله ی اندازه گیری:
موضوع متنازع فیه در تعبیر نظریه ی کوانتومی که به این امر بستگی دارد که شخص روش حصول نتیجه ای معین را در هر اندازه گیری چگونه درک می کند.

Measurement problem

جا به جا ناپذیر:
ویژگی ای که بر اساس آن ترتیب در ضرب اهمیت دارد، مثلاً A وB دو کمیت جابه جا ناپذیرند هر گاه حاصل ضرب AB با حاصل ضرب BA یکی نباشد، ماتریس ها در حالت کلی چنین خاصیتی دارند.

Non - commuting

مشاهده پذیر:
کمیتی که می توان به طور تجربی اندازه گیری کرد.

Observable

وجود شناسی:
بحثی فلسفی در مورد ماهیت وجود

Ontology

ثابت پلانک:
ثابت بنیادی فیزیک جدید که مقیاس نظریه ی کوانتومی را تعیین می کند.

Planck’s constant

پوزیتیویسم:
موضعی فلسفی که براساس آن علم فقط به مرتبط ساختن پدیده های مشاهده پذیر مربوط می شود.

Positivism

پراگماتیسم:
موضعی فلسفی که براساس آن علم در واقع به توانایی تکنیکی انجام امور مربوط می شود.

Pragmatism

آشوب شناسی کوانتومی:
مبحث مکانیک کوانتومی سیستم های آشوبناک، که هنوز به طور کامل درک نشده است.

Quantum chaology

نظریه ی میدان کوانتومی: کاربرد نظریه ی کوانتومی در مورد میدان هایی مانند میدان الکترومغناطیسی یا میدانی که به الکترون ها وابسته است.

Quantum field theory

کوارک ها و گلوئون ها:
نامزدهای فعلی برای عنوان اجزای تشکیل دهنده ی ماده ی هسته ای ( پروتون ها و نوترون ها )

Quarks and gluons

تابش:
انرژی ای که میدان مغناطیسی حمل می کند.

Radiation

واقع گرایی:
موضعی فلسفی که بر اساس آن علم به ما می گوید که جهان فیزیکی واقعاً مانند چیست

Realism

معادله ی شرودینگر:
معادله ی بنیادی نظریه ی کوانتومی که رفتار تابع موج در طول زمان را نشان می دهد.

Schrodinger equation

اسپین: اندازه حرکت زاویه ای ذاتی ذرات بنیادی

Spin

فیزیک آماری: بحث در مورد رفتار توده ای سیستم های پیچیده بر مبنای محتمل ترین حالت های آن ها

Statistical physics

آمار:
بررسی رفتار سیستم های متشکل از ذرات همان

Statistics

برهم نهش: اصل بنیادی نظریه ی کوانتومی که طبق آن افزودن دو حالت به یکدیگر، که در فیزیک کلاسیکی با یکدیگر ترکیب نمی شوند، ممکن می شود.

Superposition

اصل عدم قطعیت:
اصلی که براساس آن در نظریه ی کوانتومی، مشاهده پذیرها را می توان دوبه دو گروه بندی کرد ( مانند مکان و اندازه حرکت، زمان و انرژی ) و طبق آن هر دو عضو یک جفت را نمی توان هم زمان با دقت کامل اندازه گیری کرد. مقیاس حد دقت هم زمان را ثابت پلانک تعیین می کند.

Uncertainty principle

دوگانگی موج / ذره:
ویژگی ای کوانتومی که براساس آن هستی ها می توانند گاهی مانند ذره و گاهی مانند موج رفتار کنند.

Wave/particle duality

تابع موج:
مفیدترین صورت بندی ریاضی حالت در نظریه ی کوانتومی. این تابع، جواب معادله ی شرودینگر است.

Wave function