منبع:راسخون
مشکلات تیروئید اختلالات شدیدی هستند که بر روی سلامت جنسی و ظاهر جسمانی زن و مرد اثرات بدی دارند. در مقاله زیر درباره این گونه مسائل اطلاعاتی بدست خواهید آورد.
مشکلات تیروئید اغلب تحت دو دسته اصلی هیپوتیروئیدی (کم کاری تیروئید) و هایپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید) طبقه‌بندی می‌شوند. کم کاری تیروئید با کم کار کردن غده تیروئید مشخص می‌گردد به گونه‌ای که هورمون تیروئید مورد نیاز بدن جهت عملکرد طبیعی به میزان کافی تولید نمی‌شود. عکس آن یعنی پرکاری تیروئید به غده تیروئیدی اشاره دارد که در تولید هورمون تیروئید بیش از اندازه فعال بوده و نتیجتاً، در عملکرد طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کند. در زنان نسبت به مردان هر دو این شرایط شایع‌ترند، به طوری که کم کاری تیروئید در زنان بالای 50 سال متداول‌تر است. در ادامه درباره‌ی علائم مهم این عوارض، علل آنها، و برنامه‌ی درمانی، به طور مفصل بحث می‌کنیم.
مشکلات رایج تیروئید و علائم آنها
کم کاری تیروئید
• خستگی روحی و جسمی
• تغییراتی در روحیه و تغییراتی در رفتار طبیعی
• درد مفاصل یا عضلات
• افزایش وزن بدون هر گونه افزایش در کالری
• یبوست مکرر
• آهسته‌تر شدن سوخت و ساز الکل
• کندی و تنبلی
• حساسیت به سرما
• خشکی مو و پوست
• فراموشی
• یبوست
• افسردگی
پرکاری تیروئید
• بیخوابی
• افزایش بدخلقی
• کاهش وزن
• عصبانیت
• حساسیت به گرما
• افزایش تعریق
• سریع زدن ضربان
• نازک و گرم شدن پوست
• ضعف عضلانی و لرزش دست
• اسهال یا شل شدن حرکات
• بزرگ شدن غده تیروئید
• تورم گردن
علتهای متعارف
کم کاری تیروئید
• تیروئیدیت هاشیموتو (Hashimoto's thyroiditis) ـ یک اختلال خود ایمنی بوده که شایع‌ترین علت کم کاری تیروئید می‌باشد. به آن تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن نیز می‌گویند و هنگامی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌کند، به طوریکه کم کاری تیروئید به عنوان یک عکس العمل فوری شکل می‌گیرد.
• روش‌های درمانی ـ گاهی اوقات، داروهایی که جهت کنترل پرکاری تیروئید تجویز می‌شوند، همچنین می‌توانند به کم کاری دائمی تیروئید منجر شوند. درمان سرطانی که نواحی سر و گردن را تحت تأثیر قرار داده با اشعه درمانی، همچنین ممکن است مانع عملکرد طبیعی غده تیروئید شده و به کم کاری تیروئید بیانجامد. همچنین بروز این نتایج ممکن است پیامد یک عمل جراحی باشد که همه غده تیروئید یا بخش بزرگی از آن را برمی‌دارند. برخی داروهای روانپزشکی نیز می‌توانند یکی از علل ایجاد این عارضه باشند.
• در موارد نادر، کم کاری غده تیروئید می‌تواند ناشی از نقص هنگام تولد، درست کار نکردن غده هیپوفیز، بارداری و یا کمبود ید باشد.
پرکاری تیروئید
• بیماری گریوز Graves' disease ـ یک اختلال خود ایمنی است و باعث می‌شود غده تیروئید بیش از نیاز هورمون ترشح کند.
• تیروئیدیت ـ به وضعیتی ناشناخته از التهاب غده تیروئید اشاره دارد. این التهاب موجب می‌شود غده تیروئید بیش از اندازه هورمون به درون جریان خون رها سازد.
• گواتر مالتی ندولر یا چند گرهی Multinodular goiter ـ ویژگی این عارضه، تشکیل گره یا برآمدگی‌های کوچکی در دو طرف غده‌ی تیروئید است. معمولاً این گره‌ها باعث بزرگ شدن غده تیروئید می‌شوند. حال ممکن است این گره‌ها شروع به رهاسازی بیش از حد هورمون تیروئید به درون جریان خون کنند.
برنامه‌ی درمانی
کم کاری تیروئید
به طور کلی دارویی که برای کم کاری تیروئید تجویز می‌شود شامل انواع ساختگی هورمون تیروئید، مانند لووتیروکسین است. به این ترتیب این دارو جایگزین هورمونی است که غده تیروئید قادر به ساختن آن نیست، که هدف آن بازگرداندن سطح هورمون بمیزان کافی و ثبات فعالیتهای بدنی است. این دارو عموماً عوارض جانبی نداشته که می‌تواند خبر خوبی باشد. پیش از استفاده از داروهایی مانند لووتیروکسین، چنانچه داروهایی دیگری مانند مکمل آهن، کلستیرامین (questran) هیدروکسید آلومینیوم و یا مکمل‌های کلسیم مصرف می‌کنید در این مورد با پزشک خود صحبت نمایید. این داروها ممکن است از توانایی بدن در جذب لووتیروکسین جلوگیری کنند.پرکاری تیروئید
در این مورد، درمان بر جلوگیری از تولید بیش از حد هورمون تیروئید توسط غده تیروئید متمرکز خواهد بود. برای کاهش، حذف و یا افزودن تولید هورمون، چندین داروی متعارف وجود دارد. با این حال، درمان با توجه به سن و شرایط فیزیکی فرد مبتلا و شدت بیماری تعیین می‌شود. این کار شامل استفاده از ید رادیواکتیو، داروهای ضد تیروئید، مسدود کننده‌های بتا، و جراحی (تیروئیدکتومی ـ جراحی برداشتن غده تیروئید) است. با این حال جراحی، تنها در چند مورد لازم است.کم کاری و پرکاری تیروئید رایج‌ترین مشکلاتی هستند که با غده تیروئید بدن در ارتباطند. به غیر از این دو، نوع نادری از بیماری تیروئید ممکن است رخ دهد که سرطان تیروئید می‌باشد. در مراحل اولیه هیچ علائمی وجود ندارد، اما با رشد سرطان ممکن است موجب بروز علائم ذیل گردد:
• مهمترین علامت، تشکیل توده‌ای بدون درد که می‌تواند درست در زیر سیب گلو (جلو آمدگی حنجره در جلو گردن) احساس گردد.
• گرفتگی صدا که بدون هیچ دلیل روشنی رخ می‌دهد
• اشکال در بلع، گاهی اوقات در تنفس
• درد گردن و یا درد در گلو
همانطور که می‌توانید از توضیحات بالا استنباط کنید، بیماری‌های تیروئید از جنبه‌های زیادی در عملکرد روزانه وقفه و اختلالاتی ایجاد می‌نمایند. چنانچه به هر یک از علائم بالا مشکوک شده‌اید، ضروری است بوسیله یک متخصص واجد شرایط تحت معاینه قرار گیرید. در خاتمه باید گفت که موضوع مشکلات تیروئید در مردان و یا زنان بسیار گسترده بوده و احتمالاً نمی‌تواند به صورت اجمالی پوشش داده شود. بنابراین چنانچه می‌خواهید اطلاعات دقیقی در این مورد بدست آورید، در این صورت یک پزشک متخصص می‌تواند منبع مناسب و دائمی این گونه اطلاعات باشد.
/ج
