غذاهاي كمكي بعد از 6 ماهگي

به گفته پزشكان بايد شيرخواران را در 6ماه اول بطور انحصاري با شير مادر تغذيه كنيد و غذاهاي كمكي را از پايان 6ماهگي (180 روزگي) همراه با تداوم تغذيه با شير مادر شروع نماييد. به تغذيه مكرر و برحسب تقاضاي شيرخوار با شيرمادر تا 2سالگي يا بيشتر ادامه دهيد.
با استفاده از اصول مراقبت رواني، اجتماعي به «تغذيه مؤثر» شيرخواران بپردازيد. بويژه روشهاي زير:

شيرخواران را خودتان مستقيماً تغذيه نمائيد و كودكان بزرگتر را وقتي كه خودشان غذا مي خورند، كمك كنيد و نسبت به نشانه هاي سيري و گرسنگي آنها حساس باشيد.

شيرخواران را به آرامي و صبورانه تغذيه كنيد و آنها را براي خوردن تشويق كنيد اما مجبورشان نكنيد.

اگر كودكان از خوردن بسياري از غذاها امتناع مي كنند، غذاهايي با تركيبات مختلف، طعم ها و قوام مختلف و روشهاي متفاوت را براي تشويق آنها تجربه كنيد.

آشفتگي را در طول غذا دادن به كودك به حداقل برسانيد، اگر كودك به سهولت علاقه خود را به غذا از دست مي دهد.

به ياد داشته باشيد كه زمان غذاخوردن فرصتي براي آموختن و ابراز محبت است. در طول غذا دادن به كودك با او صحبت كنيد و تماس چشم با چشم با او داشته باشيد.
تهيه و ذخيره سالم غذاهاي كمكي.در هنگام تهيه و تدارك غذا بهداشت را رعايت كنيد. از جمله:

شستن دستهاي كودك و مراقبت كننده از او قبل از تهيه و خوردن غذا

ذخيره كردن غذاها بطور سالم و صرف غذاها بلافاصله پس از تهيه

استفاده از ظروف تميز براي تهيه و تدارك غذا

استفاده از فنجان ها و كاسه هاي تميز براي غذا دادن به كودك پرهيز از استفاده از بطري كه تميز كردن آن مشكل است. -مقدار غذاهاي كمكي مورد نياز.
غذاهاي كمكي را از پايان 6ماهگي با مقادير كم شروع كنيد و همزمان با رشد كودك، مقدار غذا را افزايش دهيد و تغذيه او با شير مادر را بطور مكرر ادامه دهيد. انرژي دريافتي مورد نياز از غذاهاي كمكي براي شيرخواراني كه دريافت «متوسط» شير مادر دارند در كشورهاي در حال توسعه تقريباً 200كيلو كالري در روز براي سنين 8-6 ماهگي، 300كيلو كالري در روز براي سنين 11-9 ماهگي و 550كيلو كالري روزانه براي كودكان 23-12 ماه است. اين مقادير در كشورهاي توسعه يافته قدري متفاوت است (130، 310 و 580 كيلو كالري روزانه به ترتيب براي سنين 8-6ماه، 11-9 و 23-12 ماه است) چون دريافت متوسط شير مادر براي آنها متفاوت مي باشد.

قوام غذاها

همانطور كه كودك بزرگتر مي شود، مطابق با نيازها و توانايي هاي او قوام و تنوع غذاهاي كمكي را افزايش دهيد. شيرخواران در شروع تغذيه تكميلي مي توانند غذاهاي پوره شده، نرم شده و نيمه جامد را بخورند. تا 8ماهگي اكثر شيرخواران خودشان به تنهايي قادر به خوردن غذاهاي تكه شده با دست هستند. تا 12ماهگي اكثر كودكان مي توانند غذاهايي مشابه ساير افراد خانواده بخورند (اما به يادداشته باشيد كه آنها نياز به غذاهاي غني از مواد مغذي دارند كه در بخش هشتم شرح داده مي شود) از غذاهايي كه خطر ايجاد خفگي دارند بپرهيزيد (مثل دانه كامل يا تكه شده مغزها، دانه كامل انگور، هويج خام...»

تعداد دفعات غذا و دانسيته انرژي

دفعات غذا دادن به كودكان را همانطور كه بزرگتر مي شوند، افزايش دهيد. تعداد دفعات مطلوب بستگي به تراكم انرژي غذاهاي محلي و مقادير معمول مصرف شده در هر وعده دارد. براي يك شيرخوار متوسط سالم كه شيرمادر مي خورد، غذاهاي كمكي بايد 3-2 بار در روز در 8-6ماهگي و 4-3 بار روزانه در 11-9 ماهگي و 24-12 ماهگي همراه با ميان وعده ها (مثل يك تكه ميوه يا نان با پنير يا مغزها (بصورت پودر شده...) براي 2-1- بار در روز به كودك داده شود. منظور از ميان وعده، غذاهايي است كه بين وعده هاي معمول غذا به كودك داده مي شود كه بايد تهيه آن راحت و آسان باشد. اگر تراكم انرژي غذا يا مقدار غذاي هر وعده كم است، يا كودك با شير مادر تغذيه نمي شود، تعداد دفعات بيشتري غذا مورد نياز است.

محتويات مواد مغذي غذاهاي كمكي

براي اطمينان يافتن از تأمين كافي مواد مغذي، شيرخواران را با انواع مختلف غذاها تغذيه كنيد. رژيم هاي غذايي گياهي نيازهاي مواد مغذي در اين سن را برآورد نمي كنند مگر اينكه مكمل مواد مغذي يا محصولات غذايي غني شده به شيرخوار داده شود. (به بخش9 مراجعه كنيد). ميوه ها و سبزيجات غني از ويتامينAبايد روزانه خورده شوند. رژيم غذايي حاوي چربي كافي براي كودك فراهم كنيد (به جدول3 نگاه كنيد) از دادن آشاميدني هاي محتوي مواد مغذي كم مثل چاي، قهوه و نوشيدني هاي شيرين بپرهيزيد. آب ميوه نيز بايد به مقدار محدود به شيرخوار داده شود تا جانشين غذاهايي كه مواد مغذي بيشتري دارند، نشود.
استفاده از مكمل هاي ويتامين ها و مواد معدني يا مصرف محصولات غني شده براي شيرخواران و مادران مصرف غذاهاي كمكي غني شده يا مكمل ويتامين و مواد معدني براي شيرخواران مورد نياز است. در برخي جمعيت ها، مادران شيرده نيز ممكن است نياز به مكمل ويتامين ها و مواد معدني و يا غذاهاي غني شده براي حفظ سلامت خودشان و اطمينان يافتن از غلظت برخي مواد مغذي (بويژه ويتامين ها) در شيرشان داشته باشند. مصرف چنين محصولاتي ممكن است قبل از بارداري و در دوران بارداري نيز مزايايي داشته باشد.

تغذيه در طول بيماريها و پس از آن

در طول بيماريها دريافت مايعات شيرخوار را افزايش دهيد شامل دفعات بيشتر تغذيه با شيرمادر، و نيز كودك را به خوردن غذاهاي نرم، متنوع، اشتهاآور و مطلوب تشويق كنيد. پس از بيماريها، غذا را به دفعات بيشتر از معمول به شيرخوار بدهيد و او را براي خوردن بيشتر تشويق كنيد.