آيت الله فاضل لنكرانی و اعتلای فرهنگ تشیع

مرجع عاليقدر آیت الله العظمي حاج شيخ محمد فاضل لنكراني كه از نام آورترين مردان علم و ايمان و عمل و از مراجع تقليد جهان تشيع بود، در سال 1310 ديده به جهان گشود. پدر بزرگوارش نه تنها يك روحاني جليل القدر، كه اساساً از بزرگان و استادان حوزه علميه قم به شمار مي رفت. آن بزرگ مرد از مهاجران قفقاز بود و سالها در مشهد مقدس و حوزه علميه زنجان به تحصيل و تدريس اشتغال داشت.محمد كه چهارمين فرزند خانواده بود، از همان سالهاي كودكي، سخت تحت تأثير جاذبه معنويت پدر قرار گرفته و دلباخته راه او شد و در آن عوالم پاك و بي آلايش كودكي تصميم گرفت راه و روش زندگي پدر را سرمشق خود قرار دهد و به عالم روحانيت بپيوندد.پس به محض آنكه دوره شش ساله تحصيل ابتدايي را به پايان برد، با آنكه در رشته تحصيلات جديد رشد و توفيق بسيار به دست آورده و هوش و استعداد فراوان بروز داده بود، يكباره از ادامه تحصيل در مدارس جديد چشم پوشيده و به جامعه طلاب علوم ديني پيوست.در آن زمان درست 13 سال از عمرش مي گذشت، اما يك دنيا شور و علاقه به راهي كه در پيش گرفته بود، در دلش شعله مي كشيد. علاوه بر تمام جاذبه هايي كه دنياي ساده و بي آلايش و در عين حال سرشار از عمق و معنويت طلبگي برايش به همراه داشت، عامل ديگري نيز كه دست سرنوشت در كنارش قرار داد و باعث شد تا نوجوان پرشور، راه خود را با عشق و علاقه بيشتري ادامه دهد، آن بود كه يكي از دوستان بسيار عزيز دوران تحصيلات ابتدايي كه با او سابقه دوستي و ارتباط معنوي و عاطفي داشت- مرحوم آیت الله حاج سيد مصطفي خميني فرزند ارشد امام راحل(قدس سره)- در اينجا نيز درست در كنار او قرار گرفت و آنها به عنوان دو رفيق شفيق و دو همراه و همقدم وفادار، اين راه صعب و طولاني و در عين حال شيرين و دل انگيز را با هم ادامه دادند. از آنجا كه عشق، راهنماي استاد و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصيلات ديني او با سرعتي بسيار پيش مي رفت، به طوري كه دوره هاي ادبيات و سطوح را كه معمولاً طلاب ديگر در مدت 8 يا 9 سال به پايان مي بردند، وي تنها در مدت 6 سال سپري كرد؛ از اين رو هنگامي كه درست 19 سال از سن خود را پشت سر نهاده بود، وارد آخرين مرحله تحصيلات حوزه اي يعني درس خارج فقه و اصول گرديد.
مي توان گفت كه جوانترين شاگرد جلسات درس آیت الله بروجردي بود. در همان سالها بود كه امام راحل و رهبر كبير انقلاب اسلامي، تدريس يك دوره علم اصول را آغاز كردند و شيفتگان فراواني گرد شمع وجود ايشان جمع شدند تا از محضر فيض ايشان توشه برگيرند. استاد بر اساس هوش سرشار و كم نظيري كه داشت، بسيار زود و به سرعت به درجه اجتهاد رسيد. پس از آن همه تحصيل علوم معارف اسلامي، بويژه پس از 11 سال تعلم مداوم در محضر درس آیت الله بروجردي و 9 سال شركت عاشقانه در محضر دانشمندپرور و مكتب انسان ساز درسهاي امام خميني(ره) وقتي هنوز جواني 30 ساله بود، ديگر به تقليد نياز نداشت؛ از اين رو اگر در زمان حيات آیت الله بروجردي و سالهاي مرجعيت آن بزرگوار به تقليد از ايشان مي پرداخت، پس از وفات آن پيشواي جهان تشيع، ديگر به استنباط خود متكي شد و غوامض امور و رموز مسايل ديني و مذهبي را به اجتهاد خويش از پيش پاي برداشت.مرحوم فاضل در همان سالها به تدريس نيز پرداخت.
* مبارزات سياسي استاد
يكي از مهمترين فرازهاي زندگي استاد، زندگي سياسي و مبارزاتي ايشان است. از همان زماني كه امام خميني(ره) مبارزه وسيع و عميق مذهبي سياسي خود را آغاز كردند و عليه ظلم و فساد و كفر و استكبار قيام نمودند، استاد نيز به پيروي از معلم كبير خويش قدم در اين راه نهاد و مبارزات سياسي خود را شروع كرد.در ارتباط با همين فعاليتها و مبارزات بود كه بارها از طرف رژيم سفاك حاكم دستگير شد، بارها به بازجويي هاي بيدادگرانه فراخوانده شد، بارها طعم زندان و شكنجه دژخيمان ساواك را چشيد و سرانجام نيز به بد آب و هواترين نقاط كشور تبعيد شد.
* حمايت همه جانبه از امام خميني(قدس سره) در مقاطع مختلف تاريخ
وي از ابتداي نهضت امام خميني(ره) تا مراحل مختلف شكل گيري انقلاب اسلامي ايران به رهبري آن بزرگمرد تاريخ معاصر در همه جا و همه حال از امام راحل حمايت بي دريغ داشته اند و هيچ گاه رهبر و مقتداي خود را فراموش نكرده اند و هر آنچه را كه در توان داشته اند خالصانه و مخلصانه در اختيارشان قرار داده اند.
* احراز مقام مرجعيت
پيمودن اين وادي صعب و سخت يعني سفر از سنگ به لعل يعني گذر از قطره به دريا يعني عبور از حضيض بدايت به اوج نهايت، يعني رنجي عظيم را بر تن خويش هموار كردن، پس مرجعيت آخرين مرحله و بلندترين قله توفيقات حوزوي است.آیت الله فاضل لنكراني در تاريخ 10/9/73 به عنوان مرجع تقليد معرفي شد.
* اهتمام در اسلامي شدن جامعه
تقريباً هيچ كس ترديد ندارد كه تأسيس فقهي ولايت و بنيان اجتماعي حكومت در اسلام بدان سبب وجهه نظر و همت قرار گرفته است كه ضمانت اجرا يا سانكسيون اجرايي احكام الهي را در سايه حاكميت اسلامي فراهم آوريم. در معني ديگر تمامي بنيانهاي عظيم حكومتي و كل ابزار و اسباب و تجهيزات دولت اسلامي فقط و فقط به عنوان يك وسيله در احياي سنن شرعي و احكام ديني است. بهره گيري از فرصت فوق العاده با ارزش حاكميت و ولايت براي نظام دادن به حركتهاي معنوي و اسلامي امري اجتناب ناپذير و بايسته است، لذا در همين برهه طلايي اگر نتوان شالوده فرهنگي جامعه را با دستورات متعالي شارع اسلامي وفق داد، چه بسيار كه بعدها اسباب افسوس و مايه حسرت باشد.مرحوم آیت الله فاضل با اغتنام از همين دقيقه حساس تلاش داشته اند تا از هر فرصتي براي توجه دادن گروههاي اجتماعي به رفتارهاي پسنديده اسلامي سود ببرند.
* جانبداري از مسلمانان جهان
جهت گيريها و واكنشهاي مراجع تقليد ما در قبال ابتلائات برادران و خواهران مسلمان پراكنده در اقطار عالم خطي از اين دست را تعقيب مي شد و استاد آیت الله فاضل لنكراني يكي از مراجع بيدار و آگاه و همه جانبه نگري بود كه اغلب مراقبت در كار ديگر هم كيشان و مسلمانان پراكنده در دنيا را وجهه همت و عنايت قرار مي داد.برپايي مجالس تأسيس مركز فقهي ائمه اطهار(ع) در جهت ترويج و اعتلاي مكتب تشيع و مراسم عزاداري اهل بيت(ع) براي اعتلاي فرهنگ تشيع از ديگر اقدامات ايشان در زمان حيات است.مرحوم فاضل لنكراني در بخش آموزش چهار گروه قضا و قضاوت، حج، اقتصاد اسلامي و اصول فقه را راه اندازي نمود.نهاية التقرير، قاعدة القرعة، كتاب القضاء، كتاب الشهادات و كتاب الطلاق از جمله كتب فقهي ارزنده ايشان است كه در دسترس طلاب ديني قرار گرفته است.از ايشان بالغ بر 72 جلد كتاب فقهي ديگر نيز به زيور طبع آراسته شده است.راه اندازي سايت تخصصي فقهي، كتابخانه تخصصي با محوريت فقه شيعه و اهل سنت و تأسيس و اداره مدرسه علميه از خدمات ديگر ايشان به جهان علم است.