اشکال کار هر دو گروه این است که تا صحبت از ابزار فرهنگى متناسب مى شود به ورطه کلى گویى مى افتند و تقریباً هیچ پیشنهاد مشخص و جزیى از ایشان نمى شنویم. اما اگر نگاهى به سوره مبارکه نور داشته باشیم برنامه الهى در رویارویى با این معضل را مرحله به مرحله و با ترتیبى بسیار دقیق خواهیم یافت؛ اولاً از همان ابتدا به ارزش این سوره اشاره گردیده است.(۳) روایتى هم که براى ثواب قرائت آن ذکر گردیده اثر مداومت بر قرائت این سوره را حفظ حریم خانواده و مصونیت اعضاى آن از عمل ناپسند زنا برمى شمرد.(۴) بنابراین اولین اولویت قرآن در مواجهه با مفاسد اجتماعى اولویتى کاملاً فرهنگى است. فرهنگ قرائت سوره نور در خانواده ها که اثر تکوینى اش بیمه کردن خانواده از مفاسد مى باشد.
گام دومى که قرآن در مواجهه با مفاسد اجتماعى ارایه مى دهد، برخورد قهرى است و اجراى حدود در مورد کسانى است که مرتکب عمل زنا شده اند. از مومنین خواسته شده که در این زمینه رافت نشان ندهند و دلسوزى آن ها موجب اجرا نشدن حدود الهى نگردد.
سومین اولویت و مرحله مبارزه اسلام با مفاسد و بالا بردن شعور فرهنگى است. مسلمین از آشکار کردن و به زبان آوردن هرگونه شایعه اى در این زمینه منع شده اند به اصطلاح نباید شیوع فحشا داد و به آن دامن زد. (۶)
در عوض با نگاه مثبت و خوش بینانه اى که به زنان مسلمان دارند، هر وقت با تهمت ناروا در مورد زنان مواجه شدند باور محکمترى نسبت به آن ها پیدا کنند. (۷) هم زمان با این اولویت مجازات و اجراى حد الهى در مورد کسانى که تهمت ناروا به زنان مسلمان مى زنند پیش بینى گردیده است . (۸)
در گام چهارم، تنظیم مراودات و رفت و آمدهاى خانوادگى مورد تاکید قرار گرفته است؛ تذکر این نکته که مومنان چگونه به خانه یکدیگر رفت و آمد داشته باشند، تحت چه شرایطى وارد خانه نشوند و یا کیفیت مراودات خانوادگى چگونه باشد همگى موارد مهمى است که مورد توجه دقیق قرآن قرار گرفته است. (۹)
گام پنجم در رویارویى با مفاسد اجتماعى بنیادى ترین و کلیدى ترین اقدام فرهنگى و حکومتى و اجتماعى است که بایستى مورد توجه ویژه قرار گیرد و آن فراهم آوردن زمینه ازدواج براى کسانى است که به سن ازدواج رسیده اند اما شرایط خاص اجتماعى و یا موانع اقتصادى مانع تشکیل خانواده از جانب آن ها شده است.
تاکید سوره مبارکه نور بر ضرورت ازدواج و نیز وعده بى نیازى از جانب خداوند براى حل این معضل مى باشد، (۱۰) خداوند در ادامه آیات مى فرماید کسانى که امکان مالى براى ازدواج ندارند پاکدامنى پیشه کنند تا خداوند بى نیازشان نماید نکته شایان توجه خطاب امرى است که در این خصوص به صورت جمع آمده است و مى تواند آحاد مومنین و نیز حکومت را شامل شود بر این اساس مسوولان نظام مقدس جمهورى اسلامى نیز همچون تک تک افراد مامور به زمینه سازى و ایجاد بستر براى تسهیل در امر ازدواج هستند. در این جا نکته اى که باید متذکر شد آسیبى است که احتمالاً صاحبان این دغدغه را تهدید مى کند و آن توجه نداشتن به ظرائف خاص در مقوله ازدواج است. نکته اى که از ظاهر آیات برمى آید این است که بهترین وجه مطلوب در فراهم آوردن زمینه ازدواج ایجاد شرایطى است که اشخاص ازدواج نکرده بتوانند تشکیل خانواده و بیت بدهند و طبعاً تکلیف و وظیفه دولت و حکومت باید این مساله باشد.
راه حل هاى دیگرى که هر از چندگاهى از سوى برخى دولتمردان در سابق و اخیر عنوان گردیده مثلاً پیشنهاد ازدواج موقت، هر چند به خودى خود منع شرعى ندارد اما طرح آن از طرف حکومت چندان مطلوب به نظر نمى رسد و حداقل کمکى در حل مساله نمى کند.
البته منظور هرگز به معناى زیر سوال بردن ازدواج موقت نیست. بلکه به عکس معتقدم این حکم در جاى خود بسیار راه گشا و ضرورى است. مثلاً در یک اجتماعى که آفت و گناه زنا همه گیر شده است، ترویج ازدواج موقت تنها حلقه واسطى است که مى تواند جامعه را از مهلکه نجات دهد اما سوال اینجاست که آیا ما اکنون با چنین اجتماعى مواجهیم؟
آیا اگر اصولاً این شکل از ازدواج فرهنگ سازى و ترویج شود، مشکلى از قشر ازدواج نکرده و مجرد حل مى شود؟ حتما تایید مى فرمایید که قشر ازدواج کرده و متاهل زمینه مساعدترى براى روى آوردن به ازدواج موقت دارند.
و این یعنى حل نشدن مساله اى که از ابتدا در صدد یافتن راه حلش بودیم. گام ششمى که در مواجهه با مفاسد، سوره مبارکه نور پیشنهاد مى کند فرهنگ سازى عادات و آداب به ظاهر ساده و جزیى اما بسیار مهم در فضاى خانواده ها است. آموختن حریم ها و حرمت شناسى از دوران کودکى است، از نظر سوره مبارکه نور فرزندان خانواده باید بدانند که در ساعات خاصى نباید بدون اذن و اجازه والدین وارد حریم خصوصى آن ها شوند. (۱۲) وقتى این موضوع را در کنار روایاتى که از ائمه (ع) رسیده است قرار مى دهیم به خوبى به اهمیت دوران کودکى در شکل گیرى شخصیت افراد پى مى بریم به خصوص این که ظاهراً بایستى در دوران کودکى بذر پاکدامنى را کاشت تا در سنین بالاتر بتوان از میوه آن بهره برد.
نویسنده:کاظم رجبعلى
سومین اولویت و مرحله مبارزه اسلام با مفاسد و بالا بردن شعور فرهنگى است. مسلمین از آشکار کردن و به زبان آوردن هرگونه شایعه اى در این زمینه منع شده اند به اصطلاح نباید شیوع فحشا داد و به آن دامن زد. (۶)
در عوض با نگاه مثبت و خوش بینانه اى که به زنان مسلمان دارند، هر وقت با تهمت ناروا در مورد زنان مواجه شدند باور محکمترى نسبت به آن ها پیدا کنند. (۷) هم زمان با این اولویت مجازات و اجراى حد الهى در مورد کسانى که تهمت ناروا به زنان مسلمان مى زنند پیش بینى گردیده است . (۸)
در گام چهارم، تنظیم مراودات و رفت و آمدهاى خانوادگى مورد تاکید قرار گرفته است؛ تذکر این نکته که مومنان چگونه به خانه یکدیگر رفت و آمد داشته باشند، تحت چه شرایطى وارد خانه نشوند و یا کیفیت مراودات خانوادگى چگونه باشد همگى موارد مهمى است که مورد توجه دقیق قرآن قرار گرفته است. (۹)
گام پنجم در رویارویى با مفاسد اجتماعى بنیادى ترین و کلیدى ترین اقدام فرهنگى و حکومتى و اجتماعى است که بایستى مورد توجه ویژه قرار گیرد و آن فراهم آوردن زمینه ازدواج براى کسانى است که به سن ازدواج رسیده اند اما شرایط خاص اجتماعى و یا موانع اقتصادى مانع تشکیل خانواده از جانب آن ها شده است.
تاکید سوره مبارکه نور بر ضرورت ازدواج و نیز وعده بى نیازى از جانب خداوند براى حل این معضل مى باشد، (۱۰) خداوند در ادامه آیات مى فرماید کسانى که امکان مالى براى ازدواج ندارند پاکدامنى پیشه کنند تا خداوند بى نیازشان نماید نکته شایان توجه خطاب امرى است که در این خصوص به صورت جمع آمده است و مى تواند آحاد مومنین و نیز حکومت را شامل شود بر این اساس مسوولان نظام مقدس جمهورى اسلامى نیز همچون تک تک افراد مامور به زمینه سازى و ایجاد بستر براى تسهیل در امر ازدواج هستند. در این جا نکته اى که باید متذکر شد آسیبى است که احتمالاً صاحبان این دغدغه را تهدید مى کند و آن توجه نداشتن به ظرائف خاص در مقوله ازدواج است. نکته اى که از ظاهر آیات برمى آید این است که بهترین وجه مطلوب در فراهم آوردن زمینه ازدواج ایجاد شرایطى است که اشخاص ازدواج نکرده بتوانند تشکیل خانواده و بیت بدهند و طبعاً تکلیف و وظیفه دولت و حکومت باید این مساله باشد.
راه حل هاى دیگرى که هر از چندگاهى از سوى برخى دولتمردان در سابق و اخیر عنوان گردیده مثلاً پیشنهاد ازدواج موقت، هر چند به خودى خود منع شرعى ندارد اما طرح آن از طرف حکومت چندان مطلوب به نظر نمى رسد و حداقل کمکى در حل مساله نمى کند.
البته منظور هرگز به معناى زیر سوال بردن ازدواج موقت نیست. بلکه به عکس معتقدم این حکم در جاى خود بسیار راه گشا و ضرورى است. مثلاً در یک اجتماعى که آفت و گناه زنا همه گیر شده است، ترویج ازدواج موقت تنها حلقه واسطى است که مى تواند جامعه را از مهلکه نجات دهد اما سوال اینجاست که آیا ما اکنون با چنین اجتماعى مواجهیم؟
آیا اگر اصولاً این شکل از ازدواج فرهنگ سازى و ترویج شود، مشکلى از قشر ازدواج نکرده و مجرد حل مى شود؟ حتما تایید مى فرمایید که قشر ازدواج کرده و متاهل زمینه مساعدترى براى روى آوردن به ازدواج موقت دارند.
و این یعنى حل نشدن مساله اى که از ابتدا در صدد یافتن راه حلش بودیم. گام ششمى که در مواجهه با مفاسد، سوره مبارکه نور پیشنهاد مى کند فرهنگ سازى عادات و آداب به ظاهر ساده و جزیى اما بسیار مهم در فضاى خانواده ها است. آموختن حریم ها و حرمت شناسى از دوران کودکى است، از نظر سوره مبارکه نور فرزندان خانواده باید بدانند که در ساعات خاصى نباید بدون اذن و اجازه والدین وارد حریم خصوصى آن ها شوند. (۱۲) وقتى این موضوع را در کنار روایاتى که از ائمه (ع) رسیده است قرار مى دهیم به خوبى به اهمیت دوران کودکى در شکل گیرى شخصیت افراد پى مى بریم به خصوص این که ظاهراً بایستى در دوران کودکى بذر پاکدامنى را کاشت تا در سنین بالاتر بتوان از میوه آن بهره برد.
نویسنده:کاظم رجبعلى
پى نوشت ها
۱- سوره نور آیه ۳۶
۲- سوره نور آیه ۳۷
۳- سوره نور آیه ۱
۴- ثواب الاعمال
۵- سوره نور آیه ۲
۶- سوره نور آیات ۱۲ تا ۱۹
۷- سوره نور آیه ۱۲
۸- سوره نور آیه ۲۳
۹- سوره نور آیات ۲۷ تا ۳۱
۱۰- سوره نور آیات ۳۲ تا ۳۴
۱۱- سوره نور آیه ۳۳
۱۲- سوره نور آیه ۵۸
منبع:روزنامه جوان
