آلرژى، بيمارى فصل

آلرژى وضعيتى است كه در آن سيستم ايمنى بدن نسبت به موادى مانند گرده گل ها و گياهان، گردوغبار، مو و پر حيوانات، مواد شيميايى، نور خورشيد، بعضى داروها و موادغذايى و غيره كه به طور معمول ضرر و زيانى ندارند، عكس العمل نشان مى دهد. طبق آمارهاى انجام شده، طيف وسيعى از افراد جامعه حداقل به يكى از موارد فوق حساسيت دارند ولى تفاوت اصلى در ميزان واكنش بدن نسبت به همين عوامل حساسيت زا است كه آنها را آلرژن نيز مى نامند.

آلرژن ها از چهار طريق اصلى وارد بدن مى شوند. اين راه ها عبارتند از:

۱- بلع: مانند خوردن گوجه فرنگى، بادمجان، كيوى و غيره
۲- تزريق: مانند تزريق پنى سيلين و يا داروهاى ديگرى كه ممكن است فردى به آنها حساسيت داشته باشد.
۳- تماس: مانند لمس كردن برگ گياهى خاص، پوست برخى ميوه ها، گردوغبار روى اشيا و غيره
۴- استنشاق: مانند تنفس كردن در هواى آلوده و پر از گرده گياهان و درختان
به طور كلى هنگامى كه عامل حساسيت زايى به بدن فردى مستعد وارد مى شود، بسته به ميزان و نوع حساسيت و همچنين عكس العمل بدن، علائم مختلفى شامل آبريزش بينى، گرفتگى بينى، سوزش چشم، عطسه، سرفه، گرفتگى صدا، خارش چشم، تنگى نفس، خارش پوست، سستى و بى حالى، بثورات جلدى، مشكلات گوارشى و غيره پديدار مى شوند كه البته با توجه به نوع حساسيت و سيستم ايمنى بدن، هر يك از اين علائم مى توانند به تنهايى بروز كرده و يا به طور همزمان چندين علامت با هم به عنوان واكنشى در مقابل عامل حساسيت زا ايجاد شوند.
شناخت آلرژن ها: يكى از مهمترين اقداماتى كه جهت مبارزه با حساسيت موجود مى بايست صورت گيرد، شناخت عامل و يا عوامل حساسيت زا در بدن است. ممكن است فردى ساليان سال از علائم ناشى از حساسيت در رنج باشد ولى هنوز عامل اصلى آن را نشناسد. به اين ترتيب اين مشكلات همواره ادامه خواهد يافت. حال آنكه براى اين منظور كافى است هنگام بروز علائم به كارها و عملكرد همان روز و يا روز قبل خود انديشيده و عامل آن را بيابيد. البته در كلينيك هاى آلرژى همين روند شناختى در سيستمى منظم با كسب اطلاعاتى پيرامون نوع و محل زندگى، كار و غيره و همچنين با تزريق مواد مختلف آلرژن در زير پوست بدن انجام مى پذيرد.
اقدامات پيشگيرنده: پس از شناخت آلرژن هاى تحريك كننده فرد، بهترين و موثرترين اقدام، دورى جستن از آنها است البته اين كار در مورد آلرژى هاى خوراكى، دارويى و تماسى تا حد زيادى عملى است ولى برگزيده تنفس كردن، كار چندان امكان پذيرى نيست به خصوص هنگامى كه عوامل حساسيت زايى همچون گرده گل ها و گياهان در فصل بهار در سطح وسيعى از هواى تنفسى پراكنده شده باشند. لازم به ذكر است اين نوع آلرژى متداول و فصلى كه در زمان گرده افشانى نسبت به گرده هاى گل ها و درختان رخ مى دهد، به نام هاى ديگرى همچون تب يونجه، زكام بهاره و آلرژى بينى نيز ناميده مى شود. در اين نوع حساسيت، معمولاً سيستم هاى تنفسى بدن درگير شده و علائم خاص آنها به همراه سستى و بى حالى، سوزش، خارش و آبريزش چشمى نمايان مى شوند. ولى با توجه به توضيحات فوق براى كاهش اين قبيل علائم و همچنين پيشگيرى از آنها راهكارهايى نيز وجود دارند .

پیشنهادات زیر برای کاهش آلرژی موثر است:

۱- از ماسك استفاده كنيد: هنگامى كه به مكانى وارد مى شويد كه احتمال وجود عامل آلرژى زا در آن جا بسيار است، روى دهان و بينى تان را با ماسك بپوشانيد. استفاده از ماسك تنها به بيرون از خانه و فضاهاى باز محدود نمى شود بلكه در داخل خانه نيز آلرژن هاى بسيارى وجود دارند كه راه هاى ورودى آنها به بدن دهان و بينى هستند بنابراين هنگام مواجهه با آن عوامل نيز از اين فيلتر استفاده كنيد.
۲- بالشتان را عوض كنيد: از آنجا كه بسيارى از بالش ها از پر پرندگان به خصوص مرغ پر شده اند، زير سر گذاشتن اين قبيل بالش ها براى آن دسته از افرادى كه به پر پرندگان حساسيت دارند و به خصوص بچه ها، باعث بروز مشكلات مختلف حساسيتى خواهد شد. لذا براى جلوگيرى از اين مشكل، از بالش هاى پر شده با الياف مصنوعى استفاده كنيد. مزيت مهم اين قبيل بالش ها، قابل شست وشو بودن آنها با آب داغ است.
۳- به نظافت محيط زندگى تان اهميت بيشترى دهيد: هرچه ميزان گردوغبار بر روى لوازم و اشياى خانه كمتر باشد، مشكلات افراد مبتلا به حساسيت هاى گردوخاك كمتر خواهد بود. براى تميز كردن فضاهايى مانند سرويس هاى بهداشتى، كف ها و آشپزخانه از مواد شيميايى اى استفاده كنيد كه از حساسيت نداشتن به آنها مطمئن هستيد. در ضمن همواره با پوشيدن دستكش از تماس پوست دست تان با هرگونه عامل حساسيت زا جلوگيرى كنيد.
۴- كاربرد كفپوش هاى منسوج را به حداقل برسانيد: موكت ها و فرش ها مركز نگهدارى عوامل حساسيت زايى همچون گردوغبار، مايت ها و غيره هستند. با جايگزين كردن سنگ، سراميك يا چوب به جاى موكت اين بستر مساعد را از بين ببريد.