یك خوشه دانش چیست؟

در طول تاریخ، سازمان‌ها با هم در انواع مختلف خوشه‌ها گروه‌بندی می‌شدند تا قادر باشند، مؤثرتر واقع شوند. اصناف، جوامع، انجمن‌ها، شبكه‌ها و غیره همچنان برای كمك به پشتیبانی و توسعه اعضای آنها تلاش می‌كنند.
با این حال، از زمان تولد «اقتصاد دانش»(1)، تأكید به مراتب بیشتری بر دانش موجود، توسعه یافته و كاربردی در درون سازمان شده است. علاقه بیشتری به انواع مختلف شبكه دانش وجود دارد. اقتصاد دانش و مدیریت دانش اولیه مدیریت دانش به تازگی فعال شده اند.
به هر حال از زمان تولد دانش اقتصاد بر دانش موجود بسیار بر تأكید شده است، توسعه و درون سازمان استفاده شود.
علاقه بیشتری به انواع مختلف شبكه دانش وجود دارد، فرآیند اقتصاد دانش و مدیریت دانش اولیه به نوبه خود تازه فعال شده‌اند.
در اصل و اساساً راه‌های جدید توسعه ارتباطات اطلاعات و كار مشاركتی فن آوری‌های مبتنی بر اینترنت و شبكه جهانی وب می‌باشد.
اصطلاح «خوشه دانش» یك اصطلاحی است كه به گروهی داده شده است كه نتیجه با هم بودنشان در این راه- ایجاد نوآوری و انتشار دانش جدید بوده است. افراد، جوامع، تیم‌ها و سازمان‌ها و غیره. همچنین برای كمك به پشتیبانی و توسعه اعضای آنها است.
به عبارت دیگر افراد مختلف، تیم‌ها و سازمان‌ها حالا می‌توانند با هم باشند. عملاً در اینترنت، برای برقراری ارتباط بهتر، همكاری، یادگیری و اشتراك دانش از طریق خوشه انجام شود.
این اصطلاح، برای مثال، برای نشان دادن یك گروه از شركت‌ها در بخش صنعت مشابه استفاده می‌شود.
به عنوان مثال، خوشه دانش فناوری، خوشه دانش بیوفناوری.
در مركز خوشه، معمولاً موضوع تحقیق و (تحقیق و توسعه)(2)وجود دارد. این سیستم همچنین می‌تواند شامل مشاركت سازمان‌ها و گروه‌های دیگر از داخل و خارج از هر محل و یا منطقه باشد.
یك خوشه دانش ممكن است به عنوان یك نوع جامعه تجربی مشاهده شده باشد. خوشه دانش متمركز بر انجمن متخصصان است، به طور معمول با هدف تركیب منابع دانش ایجاد محصولات جدید ابتكاری و خدمات و/ یا سازماندهی و رقابت در راه‌های جدید به نفع خود برای كسب و كار بزرگ ایجاد می‌شود.

چرا از ابزار ساخت خوشه دانش استفاده كنیم؟

دلایل بسیار خوبی برای پیوستن به یك خوشه دانش وجود دارد. استفاده از خوشه‌های دانش برای شركت‌های كوچك و متوسط اهمیت ویژه دارد. آنها را قادر می‌سازد به شركت در شبكه‌های دانش جدید دسترسی داشته باشند. شركت‌های كوچك و متوسط در حال حاضر می‌تواند، با هم ارتباط برقرار كنند، همكاری، یادگیری، به اشتراك گذاری و استفاده از دانش خود را بسیار سریع تر و با كیفیت بسیار بالاتر از همیشه انجام دهند.
از همه مهمتر، شركت‌های كوچك و متوسط قادر به ایجاد یك خوشه دانش هستند كه در بسیاری جهات، می توانند به طور مؤثر با سازمان‌های بزرگ به رقابت بپردازند. به عنوان مثال، شركت‌های كوچك منطقه‌ای قانونی موفق به تشكیل خوشه‌های دانش حقوقی ملی شده‌اند. به عنوان یك نتیجه، شركت های كوچك و متوسط اغلب قیمت رقابتی و منابع انعطاف‌پذیر دارند و اغلب قادر به پاسخگویی و عمل بسیار سریع تر نسبت به سازمان‌های بزرگتر هستند.
اما، حتی سازمان‌های بسیار بزرگ خوشه‌های دانش مشترك تشكیل دادند كه به منظور تولید محصولات و خدماتی است كه تولید آنها به تنهایی غیرممكن باشد. یك نمونه بارز آن صنایع ایرباس است كه یك خوشه دانش مشترك در صنعت هوافضا برای ساخت ایرباس جدید 380 تشكیل داد.
به علاوه، خوشه‌های دانش می‌توانند توسعه منطقه ای را به طور خاص تحریك كنند، به عنوان مثال، مركز پیشرفت علم و صنعت(NOASTEC)(3)دفتر مركزی خوشه دانش آن در ژاپن بر اهمیت استراتژیك خوشه‌های دانش تأكید می‌كند و به آنها به عنوان شبكه‌های بشری مراجعه می‌كند. این عمل باعث ایجاد یك واكنش زنجیره‌ای از نوآوری فنی می‌شود كه درنهایت، منجر به ایجاد صنایع جدید می‌گردد. با گسترش مناطقی كه این نوع سیستم را دارا هستند، این امكان وجود دارد كه به نوآوری فنی در سطح جهانی دست پیدا كرد.

مثال

سندیكای میجاكیا(4)، یك كنسرسیوم محلی متشكل از بیش از 40 شركت كوچك پولیش فلز(5) در روستاهای ژاپن، نمونه‌ای دیگر از خوشه دانش است. شركت‌های كوچك بیشتر كارد و چنگال فلزی غربی در ژاپن تولید می‌كردند، اما این صنعت در طی دو دهه گذشته با كاهش جدی مواجه شد. مدیران شركت ها، همراه با نمایندگانی از اتاق بازرگانی و صنایع، در آغاز برای پیدا كردن راه‌هایی برای احیای ساختار صنعت دچار ركود بحث كردند. سپس آنها متوجه شدند كه مهارت‌های اصلی و دانش آنها ساخت كارد و چنگال نبود، بلكه پولیش هر چیزی است كه آنها مهارت‌های قوی فنی در مورد آن دارند. بر اساس این یافته، آنها برای بازاریابی توانایی خود در زمینه صیقل، خوشه دانش تشكیل دادند از هر صنعتی سفارشات دریافت كردند و با هم بر روی آن كار كردند. دریافت سفارشات بیش از 150 میلیون ین در 3 سال بود و صنعت رو به كاهش آنها از طریق به اشتراك‌گذاری و بهبود دانش و مهارت‌های اصلی تجدید حیات یافت.
شركت‌های كوچك و متوسط در حال حاضر می‌توانند از طریق تشكیل خوشه دانش رقابتی، با سازمان‌های بزرگ‌تر رقابت كنند و فرصت بیشتری برای پیوستن به زنجیره ارزش خوشه دانش مشترك بزرگ منطقه‌ای و بین المللی را داشته باشند. بنابراین، خوشه‌های دانش به عنوان مدل جدید قرن 21 برای سازمان‌های دانش محور رقابتی و همكاری در نظر گرفته می‌شوند.

نحوه استفاده از خوشه دانش

مرحله :

آگاه شدن از خوشه‌های دانشی است كه در بخش صنعت وجود دارد و پیوستن به آنها. با دانشگاه‌های محلی خود برای طرح‌های خوشه دانش تماس بگیرید. اگر وجود نداشت، به فكر تشكیل یك خوشه دانش جدید باشید، به عنوان مثال، خوشه دانش سرامیك.(6) در هر صورت، درك حوزه‌های دانش كلیدی برای سازمان، یكی از حساس ترین عوامل، موفقیت است.

مرحله2:

برای شركت در كار دانش مشاركتی مبتنی بر وب صلاحیت كافی را بدست آورید. توسعه توانمندی‌های لازم برای دانش شخصی و تیمی مؤثر را در نظر بگیرید.

مرحله3:

با استفاده از اصول كار در جامعه فعالان در خوشه دانش فعال باشید. ایجاد روابط مبتنی بر اعتماد با دیگر دست اندركاران برای خوشه‌های دانش موفق ضروری است.

مرحله4:

خوشه‌های دانش را به عنوان یك منبع كلیدی استراتژیك و ابزار رقابتی در داخل استراتژی كسب و كار خود در نظر بگیرید.

پیوندها

خوشه نوآوری دانش، وزارت آموزش و پرورش ژاپن، فرهنگ، ورزش، علوم و فناوری(MEXT)(7) در آدرس زیر قابل مشاهده است:
www.it-cluster.jp/english/index.html
مدیریت دانش: مطالعات موردی در شركت‌های كوچك و متوسط (شامل صورت سندیكای میجاكیا) در
www.apo-tokyo.org/00e-books/IS-40_APO-KM-for-SMEs.htm

پی‌نوشت‌ها:

1.Knowledge Economy
2.Research and Development
3.مركز پیشرفت علم و صنعت در ژاپن
4.Migakiya Syndicate
5.Metal-Polishing
6.Ceramics Knowledge Cluster
7.Ministry of Education,Cultuer,Sport,Science and Technology

منبع مقاله :
یانگ، رونالد،(1391)، ابزار و تكنیك‌های مدیریت دانش، مترجمان: محمدباقر نوبخت، سیدكامران یگانگی، تهران: مركز تحقیقات استراتژیك، چاپ اول