ترومای چشمی چیست؟
نويسنده:سعيده کافي
تروما يا ضربات وارده به چشم يکي از مهمترين علتهاي نابينايي در سراسر دنيا محسوب مي شود. بر اساس آمار، حدود نيم ميليون نفر در دنيا به دليل حوادث و تروماهاي چشمي ، نابيناي کامل هستند. اين در حالي است که در بسياري از موارد با کمي دقت و رعايت نکات ايمني و بويژه استفاده از وسايل ايمني مي توان از وقوع تروماي چشمي پيشگيري کرد. با توجه به اهميت و گستردگي موضوع ، سيزدهمين سمينار سالانه بيمارستان چشم پزشکي فارابي با محوريت تروماي چشمي در روزهاي نوزدهم تا بيست و يکم ارديبهشت در هتل المپيک تهران برگزار شد.
تروما يکي از عوارض شايع چشمي در ايران و بسياري از کشورهاي درحال توسعه است. علل مختلفي براي تروما ذکر مي شود که مهمترين آنها را حوادث حين کار، حوادثي مانند آنچه که در آخرين چهارشنبه سال در کشور ما رخ مي دهد و تصادفات رانندگي تشکيل مي دهد.آسيبهاي چشمي بستگي به شغل افراد دارد و از آنجا که يکي از مهمترين عوامل بروز تروماي چشمي استفاده نکردن از عينکهاي ايمني است اين عارضه بيشتر در سنين کار و در حدود 35 - 40 سالگي گريبانگير کارگراني مي شود که به کارهايي مانند جوشکاري و تراشکاري اشتغال دارند. در اين نوع مشاغل ذرات ريز ممکن است به چشم پرتاب شده و صدمات جبران ناپذيري را به آن وارد کند. به گفته دکتر هوشنگ فقيهي ، حدود 30 تا 40 درصد کوري هاي يک چشمي ناشي از حوادث و تروماهاي چشمي است. آمار حوادث و ضايعات ناشي از آن در جوامع مختلف نشان مي دهد که تعداد افراد حادثه ديده در جوامع توسعه نيافته به مراتب بيشتر از جوامع توسعه يافته است.
نوع آسيبي نيز که در اثر ضربه به چشم مي رسد، متفاوت و ممکن است سطحي يا عمقي باشد. به عبارت ديگر، آسيب ناشي از تروماي چشمي با توجه به شدت و وسعت ضربه تنها به پارگي پلک و يا ابرو محدود مي شود يا اين که با آسيب رساني به بخشهاي قدامي و خلفي چشم موجب پارگي قرنيه ، شبکيه و ديگر بخشهاي داخلي چشم شود. بر اين اساس نوع درمان نيز متفاوت است.به گفته دکتر فقيهي ، تروماي سطحي را شايد بتوان با چند روز بستن چشم و تجويز داروهاي مورد نياز درمان کرد، اما در تروماي عمقي ممکن است به چندين عمل جراحي نياز باشد و با اين حال چشم بيمار حالت طبيعي خود را باز نيابد.
جباروند درخصوص هزينه عمل ليزيک مي گويد: هزينه عمل ليزيک در ايران در مقايسه با تمام کشورهاي دنيا و حتي بنگلادش بسيار پايين است. در صورتي که دستگاه هايي که در ايران است از نظر فناوري در مقايسه با کشورهاي اروپايي نيز از برتري خاصي برخوردار است. سن مناسب براي جراحي هاي ليزيک حداقل 20 سال است و عيوب انکساري چشم بايد حداقل 6 ماه تا يک سال ثابت مانده باشد. وي درباره عوارض احتمالي اين گونه جراحي ها چنين مي گويد: هرکاري حتي راه رفتن هم ممکن است عارضه داشته باشد. اگر بخواهيم از عوارض کار بترسيم ، حتي لنزهاي طبي که بعضي از مردم استفاده مي کنند نيز ممکن است دردسرساز باشد. تنها چيزي که عارضه ندارد، عينک است. ما نمي توانيم به صرف احتمال بسيار کمي که براي بعضي عوارض قابل پيشگيري وجود دارد از اين امکاني که فراهم آمده است ، استفاده نکنيم.برخلاف اين که به نظر مي رسد خود چشم پزشکان از انجام اين عمل در مورد خود و نزديکانشان خودداري مي کنند، دکتر جباروند اظهار مي کند که جراحي با ليزر را براي فرزند خود انجام داده است
دکتر جباروند در زمينه علت توقف و علت احياي مجدد اين نشستها مي گويد: از آنجا که انجمن چشم پزشکان به برگزاري کنگره هايي در زمينه چشم پزشکي اقدام مي کرد، به نظر مي رسيد ديگر نيازي به ادامه سمينارهاي فارابي نباشد. بعدها احساس کرديم جاي کنگره فارابي خالي است و ما نيز حرف براي گفتن داريم و باعث شد دوباره پا پيش بگذاريم. موضوعات چشم پزشکي آنقدر رشد کرده که يک کنگره جوابگوي نيازهاي جامعه چشم پزشکي نيست.بنابراين بايد چنين کنگره اي وجود داشته باشد که پرسش ها و نيازهاي چشم پزشکان را برطرف کند. اکنون مصر هستيم کنگره فارابي جاي خود را در کشور باز کند.هم توان علمي و هم توان اجرايي بيمارستان در حدي است که بتواند هر سال اين کنگره را با موضوعات روز برگزار کند.
دکتر هوشنگ فقيهي نيز درباره هدف از سمينار چشم پزشکي فارابي و نحوه برگزاري آن اين گونه توضيح مي دهد: پس از 12 دوره که سمينار در محل بيمارستان انجام مي شد از سال گذشته که برگزاري سمينارها احيا شد، به دليل استقبال همکاران تصميم گرفتيم از محل بيمارستان خارج شويم. در 12 دوره برپايي سمينار فارابي هر سال يکي از موضوعات شايع بيماري هاي چشمي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. امسال با توجه به اين که در کشور ما تروما يکي از مسائل رايج است ، بيشتر کوشيديم سمينار را به تروما و ضربات وارده به چشم اختصاص دهيم و بنابراين حدود 70 درصد موضوعات سمينار که از 19 تا 21 ارديبهشت در هتل المپيک برگزار شد، به تروما اختصاص يافت و در کارگاه ها و سمپوزيوم هاي انجام شده ، با حضور اساتيد اين موضوع به بحث و بررسي گذاشته شد. در اين قسمت همکاران کار سخت و سنگين و طاقت فرسايي را شروع کردند و به فکر بودند هر چه بيشتر محتواي علمي سمينار را بالا ببرند. ويژگي ديگر سمينار اين است که سخنراني صرف نيست که يک نفر سخنراني کند و بقيه گوش دهند.
کوشيديم بررسي مسائل عمده اي که همکاران ما با آن درگيرند به صورت پرسش و پاسخ مطرح شود تا همه در کنفرانس فعال باشند و بتوانند مشکلات مورد نظر خود را در محيطي کاملا علمي و صميمي برطرف کنند. در سمينار درباره آب سياه ، انحرافات چشمي ، تروماي جراحي ، عملهاي ليزيک و... صحبت مي شد.فقيهي ادامه مي دهد: درمان کاتاراکت تروماتيک ، درمان تروماهاي سگمان قدامي ، نحوه اداره تروماهاي پاتروژنيک در جراحي هاي رفراکتيو، چالشهاي باليني در تروماهاي ويتره وريتن ، تروماي ناشي از جراحي هاي چشم ، تروما و اختلالات حرکتي چشم ، ضايعات تروماتيک اربيت و پلک و گلوکوم و تروما عناوين سمپوزيوم هايي است که در اين سمينار به فعاليت مي پردازند. علاوه براين سمپوزيوم ها، 7 کارگاه نيز در طول برگزاري سمينار برپا شد که با دعوت از گروههاي علمي اداره کننده کارگاه ها افرادي از سراسر کشور مطالبي به روز ارائه کردند.
ويژگي ديگر سمينار سالانه فارابي اجراي برنامه هاي علمي جانبي به صورت ميز صبحانه و يا breakfast meeting بود. به اين صورت که هر يک از متخصصان ميزي جداگانه دارد. پزشکان با توجه به موضوعات مورد نظر خود ميزي را انتخاب و از تجارب پيشکسوتان در رشته هاي مختلف چشم پزشکي استفاده مي کنند. در کنار سمينار و پس از پايان سمپوزيوم ها برنامه هاي تفريحي و ورزشي نيز طراحي شده که با استقبال گرم پزشکان رو به رو شده است.
تروما يکي از عوارض شايع چشمي در ايران و بسياري از کشورهاي درحال توسعه است. علل مختلفي براي تروما ذکر مي شود که مهمترين آنها را حوادث حين کار، حوادثي مانند آنچه که در آخرين چهارشنبه سال در کشور ما رخ مي دهد و تصادفات رانندگي تشکيل مي دهد.آسيبهاي چشمي بستگي به شغل افراد دارد و از آنجا که يکي از مهمترين عوامل بروز تروماي چشمي استفاده نکردن از عينکهاي ايمني است اين عارضه بيشتر در سنين کار و در حدود 35 - 40 سالگي گريبانگير کارگراني مي شود که به کارهايي مانند جوشکاري و تراشکاري اشتغال دارند. در اين نوع مشاغل ذرات ريز ممکن است به چشم پرتاب شده و صدمات جبران ناپذيري را به آن وارد کند. به گفته دکتر هوشنگ فقيهي ، حدود 30 تا 40 درصد کوري هاي يک چشمي ناشي از حوادث و تروماهاي چشمي است. آمار حوادث و ضايعات ناشي از آن در جوامع مختلف نشان مي دهد که تعداد افراد حادثه ديده در جوامع توسعه نيافته به مراتب بيشتر از جوامع توسعه يافته است.
نوع آسيبي نيز که در اثر ضربه به چشم مي رسد، متفاوت و ممکن است سطحي يا عمقي باشد. به عبارت ديگر، آسيب ناشي از تروماي چشمي با توجه به شدت و وسعت ضربه تنها به پارگي پلک و يا ابرو محدود مي شود يا اين که با آسيب رساني به بخشهاي قدامي و خلفي چشم موجب پارگي قرنيه ، شبکيه و ديگر بخشهاي داخلي چشم شود. بر اين اساس نوع درمان نيز متفاوت است.به گفته دکتر فقيهي ، تروماي سطحي را شايد بتوان با چند روز بستن چشم و تجويز داروهاي مورد نياز درمان کرد، اما در تروماي عمقي ممکن است به چندين عمل جراحي نياز باشد و با اين حال چشم بيمار حالت طبيعي خود را باز نيابد.
چشمها را جدي بگيريد
دبير علمي سيزدهمين سمينار سالانه بيمارستان فارابي درباره ضربه هاي نافذ و غيرنافذ وارد برچشم نيز مي گويد: ورود جسم خارجي نوک تيز به داخل چشم در حين کار از جمله ضربه هاي نافذ محسوب مي شود. در اين نوع صدمات بايد جسم خارجي پس از معاينات دقيق از سوي پزشک متخصص از چشم خارج شود، درغير اين صورت صدمات جبران ناپذيري در پي دارد. ضربه هاي نافذ در همان لحظه خود را نشان مي دهند و ميزان آسيب وارده به چشم يک هفته بعد مشخص مي شود.ولي متاسفانه ضربه هاي غيرنافذ در همان لحظه خودشان را نشان نمي دهند و بيمار ممکن است پس از گذشت چند ماه با علايم اين آسيبها به پزشک مراجعه کند. به طور کلي وقتي آسيبي به چشم وارد مي شود اين آسيب از قسمتهاي جلويي چشم شروع مي شود و به شبکيه و قسمت هاي ديگر چشم نيز وارد مي شود. همين آسيبها سبب بروز بيماريهاي مختلف مثل آب مرواريد، خونريزي هاي پشت چشم ، پارگي شبکيه و اختلال در ميدان ديد شخص مي شوند. تمام اين آسيبها بستگي به وسعت و شدت ضربه وارده به چشم دارند به گونه اي که در خيلي از مواقع مجبور به تخليه کامل چشم مي شويم. لذا اين آسيبها نياز به پيگيري مکرر دارند.بيمارستان فارابي يکي از مراکز فعال در برگزاري همايش هاي علمي در زمينه چشم پزشکي است. اين بيمارستان در سالهاي گذشته 12 دوره سمينار به صورت سالانه برگزار کرده و در هر کدام از اين نشستها موضوعات و مشکلات روز چشم پزشکي مورد توجه و بررسي کارشناسي چشم پزشکان قرار گرفته است. پس از چند سال وقفه از سال گذشته اين سمينارها احيا شد.از جراحي هاي ليزيک نترسيد
به گفته رئيس بيمارستان فارابي ، يکي از موضوعاتي که در سمينار سالانه اين مرکز بررسي شود، تروماي جراحي عملهاي ليزيک است.به اين بهانه تصميم گرفتيم از فرصت استفاده کرده و اطلاعاتي هم درباره جراحي هاي ليزيک ، خطرها و عوارض آن از دکتر جباروند به دست آوريم.براي اصلاح عيوب انکساري چشم چه نزديک بين و چه دوربين و چه آستيگماتيک از دستگاه اگزايمر ليزر و جراحي با ليزر استفاده مي شود. در اين جراحي ها به شرطي که بيماران درست انتخاب شده و محدوديت هاي خاص مورد نياز رعايت شده باشد، ميزان موفقيت بسيار بالاست ، در موضوع انتخاب عواملي مثل سن ، ميزان عيب انکساري ، بيماري هاي قرنيه ، خشکي چشم و ديگر موارد در نظر گرفته مي شوند.جباروند درخصوص هزينه عمل ليزيک مي گويد: هزينه عمل ليزيک در ايران در مقايسه با تمام کشورهاي دنيا و حتي بنگلادش بسيار پايين است. در صورتي که دستگاه هايي که در ايران است از نظر فناوري در مقايسه با کشورهاي اروپايي نيز از برتري خاصي برخوردار است. سن مناسب براي جراحي هاي ليزيک حداقل 20 سال است و عيوب انکساري چشم بايد حداقل 6 ماه تا يک سال ثابت مانده باشد. وي درباره عوارض احتمالي اين گونه جراحي ها چنين مي گويد: هرکاري حتي راه رفتن هم ممکن است عارضه داشته باشد. اگر بخواهيم از عوارض کار بترسيم ، حتي لنزهاي طبي که بعضي از مردم استفاده مي کنند نيز ممکن است دردسرساز باشد. تنها چيزي که عارضه ندارد، عينک است. ما نمي توانيم به صرف احتمال بسيار کمي که براي بعضي عوارض قابل پيشگيري وجود دارد از اين امکاني که فراهم آمده است ، استفاده نکنيم.برخلاف اين که به نظر مي رسد خود چشم پزشکان از انجام اين عمل در مورد خود و نزديکانشان خودداري مي کنند، دکتر جباروند اظهار مي کند که جراحي با ليزر را براي فرزند خود انجام داده است
دکتر جباروند در زمينه علت توقف و علت احياي مجدد اين نشستها مي گويد: از آنجا که انجمن چشم پزشکان به برگزاري کنگره هايي در زمينه چشم پزشکي اقدام مي کرد، به نظر مي رسيد ديگر نيازي به ادامه سمينارهاي فارابي نباشد. بعدها احساس کرديم جاي کنگره فارابي خالي است و ما نيز حرف براي گفتن داريم و باعث شد دوباره پا پيش بگذاريم. موضوعات چشم پزشکي آنقدر رشد کرده که يک کنگره جوابگوي نيازهاي جامعه چشم پزشکي نيست.بنابراين بايد چنين کنگره اي وجود داشته باشد که پرسش ها و نيازهاي چشم پزشکان را برطرف کند. اکنون مصر هستيم کنگره فارابي جاي خود را در کشور باز کند.هم توان علمي و هم توان اجرايي بيمارستان در حدي است که بتواند هر سال اين کنگره را با موضوعات روز برگزار کند.
دکتر هوشنگ فقيهي نيز درباره هدف از سمينار چشم پزشکي فارابي و نحوه برگزاري آن اين گونه توضيح مي دهد: پس از 12 دوره که سمينار در محل بيمارستان انجام مي شد از سال گذشته که برگزاري سمينارها احيا شد، به دليل استقبال همکاران تصميم گرفتيم از محل بيمارستان خارج شويم. در 12 دوره برپايي سمينار فارابي هر سال يکي از موضوعات شايع بيماري هاي چشمي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. امسال با توجه به اين که در کشور ما تروما يکي از مسائل رايج است ، بيشتر کوشيديم سمينار را به تروما و ضربات وارده به چشم اختصاص دهيم و بنابراين حدود 70 درصد موضوعات سمينار که از 19 تا 21 ارديبهشت در هتل المپيک برگزار شد، به تروما اختصاص يافت و در کارگاه ها و سمپوزيوم هاي انجام شده ، با حضور اساتيد اين موضوع به بحث و بررسي گذاشته شد. در اين قسمت همکاران کار سخت و سنگين و طاقت فرسايي را شروع کردند و به فکر بودند هر چه بيشتر محتواي علمي سمينار را بالا ببرند. ويژگي ديگر سمينار اين است که سخنراني صرف نيست که يک نفر سخنراني کند و بقيه گوش دهند.
کوشيديم بررسي مسائل عمده اي که همکاران ما با آن درگيرند به صورت پرسش و پاسخ مطرح شود تا همه در کنفرانس فعال باشند و بتوانند مشکلات مورد نظر خود را در محيطي کاملا علمي و صميمي برطرف کنند. در سمينار درباره آب سياه ، انحرافات چشمي ، تروماي جراحي ، عملهاي ليزيک و... صحبت مي شد.فقيهي ادامه مي دهد: درمان کاتاراکت تروماتيک ، درمان تروماهاي سگمان قدامي ، نحوه اداره تروماهاي پاتروژنيک در جراحي هاي رفراکتيو، چالشهاي باليني در تروماهاي ويتره وريتن ، تروماي ناشي از جراحي هاي چشم ، تروما و اختلالات حرکتي چشم ، ضايعات تروماتيک اربيت و پلک و گلوکوم و تروما عناوين سمپوزيوم هايي است که در اين سمينار به فعاليت مي پردازند. علاوه براين سمپوزيوم ها، 7 کارگاه نيز در طول برگزاري سمينار برپا شد که با دعوت از گروههاي علمي اداره کننده کارگاه ها افرادي از سراسر کشور مطالبي به روز ارائه کردند.
ويژگي ديگر سمينار سالانه فارابي اجراي برنامه هاي علمي جانبي به صورت ميز صبحانه و يا breakfast meeting بود. به اين صورت که هر يک از متخصصان ميزي جداگانه دارد. پزشکان با توجه به موضوعات مورد نظر خود ميزي را انتخاب و از تجارب پيشکسوتان در رشته هاي مختلف چشم پزشکي استفاده مي کنند. در کنار سمينار و پس از پايان سمپوزيوم ها برنامه هاي تفريحي و ورزشي نيز طراحي شده که با استقبال گرم پزشکان رو به رو شده است.
.jpg "غیرت چیست؟ اقسام غیرت کدامند؟ علل بی غیرتی چیست؟")
