ويروس HIV چگونه انتقال مي يابد؟
همواره نزد افراد راههاي انتقال ويروس HIV سوال برانگيز و ابـهـام آمـيـز بـوده اسـت در ايـن مـقـالـه به تفصيل راههاي انـتـقـال يـافـــتن اين ويروس و عواملي كه موجب انتقال آن نميگردند شرح داده شده است.
ويروس HIV چگونه انتقال مي يابد
* تـمـاس مسـتقيم مـايـــعات و ترشحات آلوده بدن مانند: مـنـي، تـرشحـات مــهبلي، شير پستانها. يعني ترشحات
آلوده به ويروس HIV مي بايست مستقيما از طريق رگها، خراشها، زخمها و پارگيهاي روي پوست و يا پوششهاي مخاطي بدن همچون: چشمها، دهان، بيني، مهبل، مقعد و ذكر (آلت تناسلي مردان) وارد جريان خون فرد ديگر گردد.
1- آميزش جنسي حفاظت نشده: اعم از آميزش جنسي مهبلي، مقعدي و دهاني با فرد آلوده.
2-استفاده مشترك از سوزن سرنگهاي آلوده و ديگر ابزارهاي تزريق مواد مخدر.
3- انتقال از مادر آلوده به نوزاد در پيش از تولد، هنگام زايمان و يا شير دهي.
4-دريافت خون و فرآورده هاي خوني آلوده (به ويژه در بيماران تالاسمي و هموفيلي)
نكات بسيار مهم:
* خطر انتقال ويروس HIV حين آميزش مقعدي ميتواند بيشتر از آميزش مهبلي باشد. به اين سبب كه ديواره هاي مقعد بسيار نازك و پر از عروق خوني بوده و حين رابطه جنسي به آساني دچار پارگي عروق و خونريزي ميگردد.
* با آنكه خطر سرايت ويروس HIV حين تحريك جنسي از راه دهان از آميزش مهبلي و مقعدي كمتر است اما از آنجايي كه سرتاسر دهان از غشاء مخاطي پوشيده گرديده لذا هنگام تماس با مايع پيش مني، مني و ترشحات مهبلي ميتواند سبب انتقال ويروس گردد. هر گونه بريدگي ناشي از مسواك زدن، نخ دندان كشيدن، زخمهاي دهاني مانند تبخال و بيماريهاي لثه اي اين خطر را دو چندان ميكند.
* در افرادي كه مبتلا به بيماريهاي آميزشي ديگر (مانند سوزاك، كلاميديا، سيفليس و تبخالهاي ناحيه تناسلي) نيز ميباشند خطر انتقال ويروس HIV دو چندان ميگردد.
* اغلب اوقات در فرد آلوده به ويروس HIV هيچگونه نشانه و علامت ظاهري دال بر آلوده بودن وي وجود ندارد.
* احتمال انتقال آلودگي در هر بار آميزش ار طريق آميزش مهبلي از مرد به زن 2 برابر احتمال انتقال از زن به مرد ميباشد.
* ويروس HIV قادر است تا چندين روز در مقادير اندك باقي مانده خون درون سوزن سرنگ زنده بماند.
اما ويروس HIV از چه راههايي منتقل نميگردد:
1- بوسيدن و روبوسي: با وجودي كه در بزاق افراد آلوده مقادير اندكي ويروس HIV موجود ميباشد اما تاكنون موردي مبني بر آلوده شدن فردي از اين طريق گزارش نگرديده است. اما در صورتي كه فرد آلوده دچار ضايعات و زخمهاي دهاني مانند تبخال باشد و يا لثه هاي ناسالمي داشته باشد (داراي خونريزي) بوسيدن عميق ممكن است خطر آفرين باشد.
2- غلظت بالاي ويروس HIV در محيط آزمايشگاهي و تحت شرايط خاص (رطوبت و دماي مناسب و ثابت) قادر است تا 15 روز خارج از بدن انسان زنده مانده و قدرت آلوده كنندگي خود را حفظ كند. اما در شرايط عادي و محيط خارج از آزمايشگاه ويروس HIV بسيار آسيب پذير بوده و توسط آب داغ، صابون، الكل و كلر از بين ميرود.
3- ويروس HIV از طريق نيش پشه و يا ساير حشرات قابل سرايت نيست. از آنجايي كه اين ويروس در بدن پشه قادر به حيات نيست. ساير حشرات مانند: كنه، شپش، ساس، مگس و زنبور نيز قادر به انتقال اين ويروس نيستند.
4- شنا در استخر هاي عمومي و يا استفاده از جكوزي: خود آب داغ و همچنين مواد ضدعفوني كننده داخل آب استخرها (كلر) فورا ويروس HIV را نابود ميكنند.
5- تماس با حيوانات خانگي. ويروس HIV تنها بوسيله انسانها قابل سرايت ميباشد. بنابراين حيوانات اهلي و خانگي تهديد بشمار نمي آيند.
6- در تماسهاي روزمره مانند: در آغوش گرفتن، دست دادن، تماسهاي سطحي مانند لمس بدن فرد و يا لمس اشياء متعلق به فرد آلوده، تماسهاي فيزيكي مانند كشتي گرفتن سبب انتقال اين ويروس نميگردد.
7- به اشتراك گذاردن البسه، غذا و ظروف غذا (ليوان، بشقاب، قاشق و چنگال، كارد) و استفاده از توالت عمومي موجب سرايت ويروس HIV نميگردد.
8-ويروس HIV از طريق هوا وغذا منتقل نمي گردد.
9- تتو (خالكوبي) كردن، الكتروليز كردن، تراشيدن مو و سوراخ كردن گوش نيز در صورتي كه سوزن و ديگر ابزارهاي مربوط به آنها پيش از استفاده كاملا استريل شده باشند (البته سوزن نو) جاي نگراني نيست. در آرايشگاهها حتما از نو بودن و غير مستعمل بودن تيغ خود تراش اطمينان حاصل كنيد.
10-استفاده از مسواك مشترك نيز در صورتي كه در موهاي آن خون باقي مانده باشد ميتواند خطر آفرين باشد. بنابراين هرگز از مسواك مشترك استفاده نكنيد.
11-از طريق ساير ترشحات و مايعات بدن فرد آلوده مانند ادرار، بزاق دهان (آب دهان)، استفراغ، اشك، عطسه، سرفه، مدفوع و عرق تا زماني كه در آنها خون مشاهده نگرديده است خطر انتقال ويروس HIV وجود ندارد.
12-در دندانپزشكي ها حتما از استريل بودن و ضد عفوني بودن كامل وسايل مورد استفاده اطمينان حاصل كنيد.
ويروس HIV چگونه انتقال مي يابد
* تـمـاس مسـتقيم مـايـــعات و ترشحات آلوده بدن مانند: مـنـي، تـرشحـات مــهبلي، شير پستانها. يعني ترشحات
آلوده به ويروس HIV مي بايست مستقيما از طريق رگها، خراشها، زخمها و پارگيهاي روي پوست و يا پوششهاي مخاطي بدن همچون: چشمها، دهان، بيني، مهبل، مقعد و ذكر (آلت تناسلي مردان) وارد جريان خون فرد ديگر گردد.
1- آميزش جنسي حفاظت نشده: اعم از آميزش جنسي مهبلي، مقعدي و دهاني با فرد آلوده.
2-استفاده مشترك از سوزن سرنگهاي آلوده و ديگر ابزارهاي تزريق مواد مخدر.
3- انتقال از مادر آلوده به نوزاد در پيش از تولد، هنگام زايمان و يا شير دهي.
4-دريافت خون و فرآورده هاي خوني آلوده (به ويژه در بيماران تالاسمي و هموفيلي)
نكات بسيار مهم:
* خطر انتقال ويروس HIV حين آميزش مقعدي ميتواند بيشتر از آميزش مهبلي باشد. به اين سبب كه ديواره هاي مقعد بسيار نازك و پر از عروق خوني بوده و حين رابطه جنسي به آساني دچار پارگي عروق و خونريزي ميگردد.
* با آنكه خطر سرايت ويروس HIV حين تحريك جنسي از راه دهان از آميزش مهبلي و مقعدي كمتر است اما از آنجايي كه سرتاسر دهان از غشاء مخاطي پوشيده گرديده لذا هنگام تماس با مايع پيش مني، مني و ترشحات مهبلي ميتواند سبب انتقال ويروس گردد. هر گونه بريدگي ناشي از مسواك زدن، نخ دندان كشيدن، زخمهاي دهاني مانند تبخال و بيماريهاي لثه اي اين خطر را دو چندان ميكند.
* در افرادي كه مبتلا به بيماريهاي آميزشي ديگر (مانند سوزاك، كلاميديا، سيفليس و تبخالهاي ناحيه تناسلي) نيز ميباشند خطر انتقال ويروس HIV دو چندان ميگردد.
* اغلب اوقات در فرد آلوده به ويروس HIV هيچگونه نشانه و علامت ظاهري دال بر آلوده بودن وي وجود ندارد.
* احتمال انتقال آلودگي در هر بار آميزش ار طريق آميزش مهبلي از مرد به زن 2 برابر احتمال انتقال از زن به مرد ميباشد.
* ويروس HIV قادر است تا چندين روز در مقادير اندك باقي مانده خون درون سوزن سرنگ زنده بماند.
اما ويروس HIV از چه راههايي منتقل نميگردد:
1- بوسيدن و روبوسي: با وجودي كه در بزاق افراد آلوده مقادير اندكي ويروس HIV موجود ميباشد اما تاكنون موردي مبني بر آلوده شدن فردي از اين طريق گزارش نگرديده است. اما در صورتي كه فرد آلوده دچار ضايعات و زخمهاي دهاني مانند تبخال باشد و يا لثه هاي ناسالمي داشته باشد (داراي خونريزي) بوسيدن عميق ممكن است خطر آفرين باشد.
2- غلظت بالاي ويروس HIV در محيط آزمايشگاهي و تحت شرايط خاص (رطوبت و دماي مناسب و ثابت) قادر است تا 15 روز خارج از بدن انسان زنده مانده و قدرت آلوده كنندگي خود را حفظ كند. اما در شرايط عادي و محيط خارج از آزمايشگاه ويروس HIV بسيار آسيب پذير بوده و توسط آب داغ، صابون، الكل و كلر از بين ميرود.
3- ويروس HIV از طريق نيش پشه و يا ساير حشرات قابل سرايت نيست. از آنجايي كه اين ويروس در بدن پشه قادر به حيات نيست. ساير حشرات مانند: كنه، شپش، ساس، مگس و زنبور نيز قادر به انتقال اين ويروس نيستند.
4- شنا در استخر هاي عمومي و يا استفاده از جكوزي: خود آب داغ و همچنين مواد ضدعفوني كننده داخل آب استخرها (كلر) فورا ويروس HIV را نابود ميكنند.
5- تماس با حيوانات خانگي. ويروس HIV تنها بوسيله انسانها قابل سرايت ميباشد. بنابراين حيوانات اهلي و خانگي تهديد بشمار نمي آيند.
6- در تماسهاي روزمره مانند: در آغوش گرفتن، دست دادن، تماسهاي سطحي مانند لمس بدن فرد و يا لمس اشياء متعلق به فرد آلوده، تماسهاي فيزيكي مانند كشتي گرفتن سبب انتقال اين ويروس نميگردد.
7- به اشتراك گذاردن البسه، غذا و ظروف غذا (ليوان، بشقاب، قاشق و چنگال، كارد) و استفاده از توالت عمومي موجب سرايت ويروس HIV نميگردد.
8-ويروس HIV از طريق هوا وغذا منتقل نمي گردد.
9- تتو (خالكوبي) كردن، الكتروليز كردن، تراشيدن مو و سوراخ كردن گوش نيز در صورتي كه سوزن و ديگر ابزارهاي مربوط به آنها پيش از استفاده كاملا استريل شده باشند (البته سوزن نو) جاي نگراني نيست. در آرايشگاهها حتما از نو بودن و غير مستعمل بودن تيغ خود تراش اطمينان حاصل كنيد.
10-استفاده از مسواك مشترك نيز در صورتي كه در موهاي آن خون باقي مانده باشد ميتواند خطر آفرين باشد. بنابراين هرگز از مسواك مشترك استفاده نكنيد.
11-از طريق ساير ترشحات و مايعات بدن فرد آلوده مانند ادرار، بزاق دهان (آب دهان)، استفراغ، اشك، عطسه، سرفه، مدفوع و عرق تا زماني كه در آنها خون مشاهده نگرديده است خطر انتقال ويروس HIV وجود ندارد.
12-در دندانپزشكي ها حتما از استريل بودن و ضد عفوني بودن كامل وسايل مورد استفاده اطمينان حاصل كنيد.
