روغن زيتون - خواص، نكات و مزايا

انتخاب روغن زیتون خالص و استفاده از آن در رژیم غذاییروزانه موجب می شود که ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی و دیـابت تـا حـد بسیـار زیـادی کـاهش پـیـدا کـند.
میزان متعادلی روغن زیتون نیز می تواند از برجسته شدنشـکم جلوگیری نماید. البته میبایست دقت داشته باشیـد که همـیشه بـایـد از روغـن زیـتون در کـنار یـک رژیم غذایی گیاهی بهره بگیرید.

جایگاه روغن زیتون در رژیم غذایی مدیترانه ای

در دهه 70 میلادی محققان به این نتیجه دست پیدا کردند که ساکنان یونان در رژیم غذایی خود از مقدار بسیار زیادی نمک و چربی استفاده می کنند، و در عین حال از گیاهان نیز به وفور استفاده می نمایند. در این میان ژاپنی ها نیز جزء افرادی بودند که در رژیم غذایی خود از نمک استفاده می کردند، اما در مصرف چربی و گیاهان مانند یونانی ها فعال نبودند. متوسط طول عمر این افراد در مقایسه با یونانی ها خیلی پایین تر بود.
طول عمر یونانی ها به این دلیل بالاتر بود که در آنها میزان سکته، سرطان های شکمی، بیماری های قلبی، و سایر سرطان ها بسیار پایین بود. پژوهش ها گویای این مطلب بودند که مردمانی که در اطراف مدیترانه زندگی می کردند، با اینکه از چربی های تک اشباعی مانند روغن زیتون به شدت استفاده می کردند، اما باز هم عمر طولانی تری نسبت به سایر افراد داشتند. این امر باعث شد که دانشمندان یک سری تحقیات منظم را در مورد آداب غذایی این دست از افراد تهیه و تنظیم نمایند که با نام "رژیم مدیترانه ای" شهرت پیدا کرد. در این نوع رژیم غذایی "روغن زیتون" جزء یکی از مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده رژیم غذایی می باشد.
تحقیقات متععد خواص روغن زیتون را تثبیت کرده اند
پژوهش های اخیر نشان می دهند که روغن زیتون این قابلیت را دارد که کلسترول خون را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. این امر سبب می شود که ریسک ابتلا به بیماری انسداد شرائین کاهش بسیار زیادی پیدا کند.
در یک تحقیق که رژیم مدیترانه ای را مورد تحقیق و بررسی قرار داده بود، محققان به این نتیجه دست پیدا کردند که ریسک ابتلا به بیماری های قلبی در افراد مورد مطالعه، تنها پس از 1 تا دو سال استفاده از این رژیم غذایی به نصف کاهش پیدا کرد. این افراد به طور مرتب از روغن زیتون استفاده می کردند و میزان مصرف میوه و سبزیجات را نیز در رژیم غذایی روزانه خود افزایش داده بودند.
برخی از پژوهشگران معتقدند که روغن زیتون می تواند بر روی نحوه توزیع چربی در بدن نیز مؤثر باشد؛ به این ترتیب که مقدار چربی ذخیره شده در اطراف شکم را کنترل کرده و آنرا در تمام نقاط بدن پخش می کند.

چربی های رژیمی

به طور کلی می توان چربی ها را به سه دسته تقسیم کرد: چربی های اشباع شده، چربی های اشباع نشده ی تکی و گروهی. (این عبارات به نوع پیوند های شیمیایی موجود بین اتم های چربی ها نسبت داده می شود)
هر یک از این چربی ها حاوی اسیدهای چرب می باشد که از رشته ای از کربن و هیدروژن ساخته شده اند و فقط نحوه ترکیب آنها با یکدیگر در هر نوع چربی متفاوت است. در این میان چربی های اشباع نشده می توانند به کاهش میزان کلسترول بدن کمک کنند.
روغن زیتون حاوی چربی های اشباع نشده است. چربی های اشباع نشده در آووکادو، روغن کانولا (که از کلم قمری بدست می آید) و بادام زمینی نیز وجود دارند.

انواع مختلف روغن زیتون

عموماً روغن زیتون از فشردن زیتون بدست می آید. با توجه به مراحل مختلفی که برای بدست آوردن این ماده طی می شود، روغن های مختلفی بدست می آید. در این میان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• فوق خالص – بهترین نوع روغن زیتون است و از فشردن زیتون برای اولین بار بدست می آید.
• خالص – از دومین فشردن بدست می آید.
• تصفیه شده – چندین مرحله صنعتی را پشت سر می گذارد، مانند تصفیه و پالایش.
• رقیق – مراحل شیمیای بسیار زیادی را طی می کند و فقط یک طعم بسیار ملایمی از زیتون را می دهد.

کلسترول و تصلب شرائین

لیپو پروتئین های کم چگال (LDL) به عنوان کلسترول "بد" شناخته می شوند. دلیلش هم این است که به راحتی به دیواره های رگ های خونی می چسبند و سبب انسداد شرائین می شوند. این امر به نوبه خود باعث افزایش ریسک ابتلا به بیماری قلبی – عروقی و سکته نیز می شود.
تحقیقاتی که بر روی کلسترول LDL انجام شده اند، اثبات کرده اند که عمل اکسیداسيون نیز به نوبه خود یکی از عوامل کلیدی در ایجاد تصلب شرائین است. به نظر می رسد که چربی های اشباع نشده قابلیت اکسیداسیون کلسترول های LDL را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهند؛ این امر به راحتی می تواند خصوصیت ویژه روغن زیتون را تشریح کند. علاوه بر همه ی این مزایا باید گفت که روغن زیتون فوق خالص حاوی حدود 40 فیتو کمیکال ضد اکسنده نیز می باشد. همانطور که قبلاً نیز به آن اشاره کردیم، آنتی اکسیدان ها می توانند میزان کلسترول LDL را کاهش داده و از اکسید شدن آن جلوگیری بعمل آورند. در حقیقت نقش این فیتوکمیکال ها در حفظ سلامت افراد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.

چربی خون

زمانی که یک غذای پرچرب خورده می شود، 6 تا 12 ساعت طول می کشد که کبد آنها را به ترکیباتی نظیر LDL و یا HDL (لیپوپروتئین های پر چگال) تبدیل کند و ترکیبات آنرا از خون پاک کند.
تحقیقات نشان می دهند که این 6 تا 12 ساعت در تضمین سلامت افراد از اهمیت بسیار بالایی برخورار است. چربی های اشباع نشده، مانند روغن زیتون خیلی سریع تر و آسان تر از خون پاک می شوند. این امر سبب می شود که احتمال گرفتگی رگ ها افزایش پیدا کند. چربی های اشباع نشده همچنین باعث می شوند که خون پس از مصرف یک غذای چرب حالت چسبنده پیدا نکند و از ایجاد لخته های خطرناک نیز جلوگیری می نمایند.

مزایای کاهش وزن

در یک تحقیق دو رژیم غذایی مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. گروه اول از رژیم مدیترانه ای استفاده کردند و گروه دوم از رژیمی که مصرف چربی در آن پایین بود و کربوهیدارت بالا. نتایج حاکی از این امر بود که افراد گروه اول، کیلو کیلو وزن، هم از قسمت بالایی و هم از قسمت پایینی بدن خود را دست دادند.
افرادی که چربی های اضافه اغلب دور شکم و کمر آنها را ذخیره می شود (شکل سیب) در مقایسه با افردیکه چربی های بیشتری دور باسن و ران های خود دارند ( گلابی شکل)، ریسک بیشتری در ابتلا به بیماری های قلبی دارند.

سایر مزایا

به نظر می رسد که روغن زیتون شامل یک سری فواید دیگر هم می باشد که از میان آنها می توان به این موارد اشاره کوتاهی داشت: کاهش ریسک ابتلا به برخی از سرطان ها مانند سرطان سینه، کاهش خطر ابتلا به دیابت، و نهایتاً به تعویق انداختن رشد دیابت در افرادیکه در حال حاضر دچار این بیماری می باشند.
از چه کسی راهنمایی بگیرید:
• پزشک متخصص
• متخصص تغذیه

نکاتی که باید به خاطر داشته باشید

• استفاده از روغن زیتون به عنوان منبع اصلی چربی در رژیم غذایی و در کنار آن استفاده از مقادیر زیادی میوه و سبزی می تواند تا حد بسیار زیادی از ابتلا به بمیاری های قلبی و دیابت پیشگیری کند.
• استفاده از روغن زیتون در کنار یک رژیم غذایی سالم می تواند از میزان چربی های اضافی بدن به ویژه در اطراف شکم کم کند.
روغن زیتون های خالص از مزایا و فواید بیشتری نسبت به انواع مختلف روغن زیتون برخوردار می باشد.