رامسر؛ بهشتی بی مانند در دل مازندران
در منتهی‌الیه ضلع باختری استان مازندران شهری قرار دارد که آن را رامسر نامیده‌اند و نزدیک‌ترین شهر به استان گیلا‌ن است. رامسر یکی از زیباترین شهرهای ایران بوده و مسافت آن تا رشت ۱۱۵ کیلومتر، تا ساری ۲۵۵ کیلومتر و تا تهران ۲۷۸ کیلومتر است.برای رفتن به رامسر کافی است که از اتوبان کرج بگذریم و خود را به جاده زیبا و پر پیچ و خم چالوس برسانیم. از آنجا کم کم به تونل کندوان می رسیم و پس از گذر از سیاه بیشه و چند شهر و روستای کوچک به مرزن آباد نزدیک می شویم تا به رامسر برسیم، هنوز نمک آبرود و متل قو و چند شهر دیگر در مسیر ماست و در نزدیکی رامسر، نخستین چیزی که ورود ما را خوشآمد می‌گوید فرودگاه کوچک و باغ ملی آن است.به جرات می‌توان گفت که این شهر در میان شهرهای نوار ساحلی خزر ، یگانه شهریست که فاصله جنگل تا دریا در آن به حدود یک کیلومتر می‌رسد. قله های جنگلی مخروطی شکل در کنار دریا و شهر قرار گرفته‌اند و رودخانه صفارود در میانه شهر جاری است.
حیات وحش و تنوع جانوری رامسر به خاطر وجود جنگل های انبوه و کوهستان های وحشی و مراتع بسیار، زیستگاه انواع حیوانات وحشی از جمله خرس، خوک، پلنگ، بز کوهی، روباه، خرگوش، گرگ، شوکا، سمور، میش و ... بوده و ببر مازندران نیز در گذشته در این جنگل‌ها زندگی می کرده است.برخی مورخان بر این باورند که ساکنان نخستین نواحی ساحلی ایران را اقوام بومی آسیایی تشکیل می دادند و گفته می‌شود که نام کهن این سرزمین پورستان بوده است. سپس آریایی ها به خاطر شرایط خوب آب و هوایی به آسیا مهاجرت کرده و نخستین طوایف آریایی در این مـکان ساکن شدند. رامسر به خاطر موقعیت ویژه جغرافیایی و قرار گرفتن در مرز دو استان گیلا‌ن و مازندران دارای گویش گیلکی رامسری است که آن را از گویش مردم گیلا‌ن و مازندران متمایز می کند و آمیزه‌ای بوده از زبان مازنی و گیلکی که این روزها مانند سایر جاهای ایران به خاطر رواج فرهنگ نادرست در حال زوال است.این شهر از گذشته‌های دور از چندین آبادی و ولایت تشکیل شده بود که به سخت سر معروف بوده است و در واقع منطقه رامسر را در روزگاران کهن، گرمه رود می‌گفتند و پس از آن تا انقراض قاجارها سخت سر یا سوخته سر که یکی از دلا‌یل این نامگذاری وجود صخره‌های آهکی و زمین های سخت بوده است. در عین حال هم به گفته مردم سبب این نامگذاری این بوده که در گذشته های دور، رامسر هرگز به یاد ندارد که مردمش در برابر زورگویان دوره خود تسلیم شده باشند و با سرسختی تمام مبارزه می‌کردند، اما در زمان رضاشاه و بنا به گفته خود وی، این مردم را رام و شهر را رامسر نامیده اند. از سال ۱۳۰۰ شمسی با ساخت بناهای مجلل و مهمانخانه‌ای نو و نیز به خاطر وجـود چـشمه‌های آب معدنی گرم به همراه چشم اندازهای طـبیعی بسیار جذاب به رامسر توجه بیشتری شد. از آن پس، شهر رفته رفته توسعه یافت و امروز دارای جمعیتی بیش از ۳۰ هزار نفر است. پلاژهای ساحلی، هتل قدیم رامسر، موزه تماشاگه خزر، جواهر ده و قلعه مارکوه از مهم ترین و دیدنی ترین نقاط منطقه رامسر هستند.
محمد شربتدار، مدیر هتل های آزادی رامسر ضمن تاکید بر تلاش و دقت هر چه بیشتر مسئولا‌ن هتل قدیم رامسر در حفظ و نگهداری این اثر تاریخی درباره پیشینه هتل می گوید: <پیشینه این هتل به سال ۱۳۱۰ شمسی باز می گردد که در سال ۱۳۱۳ به بهره برداری رسیده است. طراح آن یک مهندس ارمنی ایرانی الاصل که تحصیلا‌ت خود را در زمینه معماری در آلمان انجام داده ، به نام غریبیان بود. این هتل با توجه به معماری هنر پیش از اسلام و هنر جدید آلمان طراحی شده است. با توجه به اهمیت نگهداری این اثر به عنوان یک اثر تاریخی و نیز مصالح به کار رفته در این بنا که عموما از چوب است و همچنین رطوبت آب و هوای شمال کشور، ما نهایت تلاش خود را برای حفظ آن از هر گونه آسیبی می‌کنیم.> با توجه به موقعیت جغرافیایی و جاذبه‌های طبیعی رامسر، گردشگاهها و نقاط طبیعی دیدنی بسیاری در این شهر و اطراف آن وجود دارد که عبارتند از پارک جنگلی صفارود که در ۹کیلومتری رامسر و در نزدیکی جاده جواهرده که چشمه های آب سرد معدنی در آن واقع شده است، پارک جنگلی دالخانی در ۳۰ کیلومتری جنوب خاوری رامسر و در مسیر جاده جنت رودبار و تپه های جنگلی که برای شکار و کوهنوردی بسیار مناسب است.علا‌وه بر اینها ویلا‌های باشکوه و باغات مرکبات و کیوی، دهکده ییلا‌قی جواهر ده در ۲۵ کیلومتری جنوب باختری رامسر و در پای قله سمام کوچک که آثار باستانی نیز در آن دیده می شود و چشمه های آب گرم و سرد رامسر که بسیار مشهور بوده و رامسری‌ها بر این باورند که استفاده از این آب گرم ها به صـورت آب تـنـی و قـر‌قره کردن برای رفع دردهای استخوانی و مفاصل، دیابت ، بیماری های قلبی، عصبی و فشار خون بسیار مفید است و چشمه های آب سرد نیز هم اکنون به صورت بهداشتی و از طریق لوله کشی در دسترس گردشگران قرار می گیرد.بناهای دیدنی و آثار تاریخی نیز در رامسر بسیارند و مهمانخانه بزرگ رامسر یکی از دیدنی ترین آنهاست که در میان یک باغ مجلل بر روی تپه‌ای جنگلی و رو به روی شهر قرار دارد. بقعه آقا سید محمد ، امامزاده سید تقی، مسجد و مدرسه عبدالباقی خان، مسجد آدینه و آسا سعید جواهر ده و قلعه پاره نساء از دیگر جاذبه‌های تاریخی این شهر است. اگر بخواهیم نقاط گوناگون کشور را از لحاظ آمار جلب توریست با هم مقایسه کنیم، به سادگی در می یابیم که در ایران بخش‌های شمالی بیشترین طرفدار را دارد و این شاید بدین جهت باشد که فاصله شهرها و روستاها در این بخش ایران، با هم بسیار کم بوده و مسافران به آسانی می توانند با فاصله یک ربع تا نیم ساعت، هم از دریا دیدن کنند و هم کوه‌ها را ببینند.
رامسر یکی از مستعدترین و زیباترین مناطق طبیعت گردی شمال ایران است و تنها شهر شمالی کشور که کوه و دریا به نسبت سایر شهرها به یکدیگر بسیار نزدیک ترند و مانند سـایـر نـقـاط شـمـالـی کـشـور در بـیشتر فصول پذیرای گردشگران است. اواسط اردیبهشت ماه شاید یکی از بهترین زمان ها برای سفر به رامسر باشد که هم آب و هوای خوش دارد و هم دیدن شکوفه‌های بهار نارنج گردشگران را به وجد میآورد. آب و هوای دلچسب این منطقه در خرداد ماه نیز گردشگران را به سوی خود فرا می خواند و در تیر ماه رامسری‌ها میزبان مسافرانی هستند که برای فرار از گرمای شهرشان و گذران تعطیلا‌ت تابستانی سری به این منطقه می‌زنند و البته گرچه میهمان نزد ما ایرانیان بسیار عزیز است؛ اما گاه دیده می شود که همین میهمان عزیز در نگهداری و حفظ نظافت خانه میزبان چندان هم کوشا نیست. توجه نکردن بیشتر مسافرانی که به مراکز تفریحی رامسر میآیند به حفظ محیط زیست و تمیز نگه‌داشتن سرویس های بهداشتی در برخی مناطق به ویژه در پارک های جنگلی سبب شده که گاه، علی رغم وجود سطل آشغال و امکانات جمع آوری زباله ها ، در گوشه و کنار این مناطق رد پای زباله ها و آلودگی های ناخوشایند دیده شود.در رامسر و روستاهای توابع آن ، تولید صنایع دستی و خانگی رواج فراوان دارد و عده بسیاری از این راه امرار معاش می‌کنند. وفور مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت محصولا‌ت دستی از مهم ترین عوامل گستردگی این گونه صنایع در رامسر است. ساخت لوازم تزئینی با چوب، بافت چادر شب و نوعی پارچه دستباف به خاطر گرانی و زحمت زیاد ، متوقف شده و کم کم به خاطره ها پیوسته است . نمدمالی و نمد بافی نیز به خاطر نداشتن توانایی در رقابت با فرش ماشینی در حال نابودی است. قدک بافی که گونه ای پارچه و لباس دستباف محلی است، از دیگر صنایع دستی رامسر بوده که سوغات خوبی برای گردشگران است.صنایع دستی به علا‌وه همه محصولا‌ت کشاورزی و دامی شهر از انواع سبزیجات، ترشیجات و میوه‌های محلی تازه و معطر گرفته تا لبنیات ، ماهی ، مرغابی و تخم مرغ در بازار سنتی که به نام همان روزها معروف است، عرضه می‌شود.
در رامسر شنبه و سه شنبه هر هفته، در سادات شهر،روزهای چهارشنبه و در کتالم دوشنبه‌ها را روز بازار می دانند.رامسر اگرچه به نسبت شهرهای بزرگ ایران شهر کوچکی است؛ اما دارای کتابخانه، مراکز فرهنگی و ورزشی بسیاری بوده که برخی قدمتشان به بیش از ۴۰ سال می رسد و از این رو بسیار مشهور هستند.سرزمین ایران شاید یکی از نادرترین کشورهای دنیا از لحاظ جاذبه های توریستی و اکوتوریستی باشد که هم چهار فصل سال را در مناطق گوناگون خود داشته و هم برخی از این مناطق هنوز بکر و دست نخورده‌اند؛ اما با این همه، رسیدگی چندانی به این نعمت های خدادادی نمی شود. تابستان امسال فرماندار رامسر با تاکید براینکه در حال حاضر در استان مازندران از لحاظ زیر ساخت های گردشگری از جمله امکانات رفاهی، اقامتی و تفریحی کمترین مشکل را داریم، گفت:<در گذشته ما مشکلا‌ت بسیاری در این زمینه داشتیم؛ اما خوشبختانه امروز این مشکلا‌ت به حداقل رسیده و همچنان نیز تلاش می شود تا باقی این مشکلا‌ت را نیز برطرف کنیم.> آقای باباخانی ضمن اینکه از برنامه های آینده برای توسعه شهر رامسر و از طرح در دست بررسی ترمیم بافت فرسوده این شهر خبر می داد، افزود: <طرحی برای ترمیم بافت فرسوده شهر در دسـت بررسی است و فعلا مشغول انجام یکسری کارهایی در زمینه ایجاد امکانات رفاهی برای گردشگران هستیم. فرودگاه رامسر را نیز که زمانی تنها هواپیماهای کوچک می توانستند در آن فرود بیایند، تا حد زیادی توسعه داده‌ایم.
با توجه به موقعیت جغرافیایی رامسر و استعداد بی‌نظیر آن برای توسعه اکوتوریسم،سازمان ایرانگردی مازندران در جهت تقویت زیرساخت های گردشگری از طریق ساخت و مرمت هتل ها و اقامتگاه ها و نیز ایجاد مراکز تفریحی بیشتر ، می کوشد.
حیات وحش و تنوع جانوری رامسر به خاطر وجود جنگل های انبوه و کوهستان های وحشی و مراتع بسیار، زیستگاه انواع حیوانات وحشی از جمله خرس، خوک، پلنگ، بز کوهی، روباه، خرگوش، گرگ، شوکا، سمور، میش و ... بوده و ببر مازندران نیز در گذشته در این جنگل‌ها زندگی می کرده است.برخی مورخان بر این باورند که ساکنان نخستین نواحی ساحلی ایران را اقوام بومی آسیایی تشکیل می دادند و گفته می‌شود که نام کهن این سرزمین پورستان بوده است. سپس آریایی ها به خاطر شرایط خوب آب و هوایی به آسیا مهاجرت کرده و نخستین طوایف آریایی در این مـکان ساکن شدند. رامسر به خاطر موقعیت ویژه جغرافیایی و قرار گرفتن در مرز دو استان گیلا‌ن و مازندران دارای گویش گیلکی رامسری است که آن را از گویش مردم گیلا‌ن و مازندران متمایز می کند و آمیزه‌ای بوده از زبان مازنی و گیلکی که این روزها مانند سایر جاهای ایران به خاطر رواج فرهنگ نادرست در حال زوال است.این شهر از گذشته‌های دور از چندین آبادی و ولایت تشکیل شده بود که به سخت سر معروف بوده است و در واقع منطقه رامسر را در روزگاران کهن، گرمه رود می‌گفتند و پس از آن تا انقراض قاجارها سخت سر یا سوخته سر که یکی از دلا‌یل این نامگذاری وجود صخره‌های آهکی و زمین های سخت بوده است. در عین حال هم به گفته مردم سبب این نامگذاری این بوده که در گذشته های دور، رامسر هرگز به یاد ندارد که مردمش در برابر زورگویان دوره خود تسلیم شده باشند و با سرسختی تمام مبارزه می‌کردند، اما در زمان رضاشاه و بنا به گفته خود وی، این مردم را رام و شهر را رامسر نامیده اند. از سال ۱۳۰۰ شمسی با ساخت بناهای مجلل و مهمانخانه‌ای نو و نیز به خاطر وجـود چـشمه‌های آب معدنی گرم به همراه چشم اندازهای طـبیعی بسیار جذاب به رامسر توجه بیشتری شد. از آن پس، شهر رفته رفته توسعه یافت و امروز دارای جمعیتی بیش از ۳۰ هزار نفر است. پلاژهای ساحلی، هتل قدیم رامسر، موزه تماشاگه خزر، جواهر ده و قلعه مارکوه از مهم ترین و دیدنی ترین نقاط منطقه رامسر هستند.
محمد شربتدار، مدیر هتل های آزادی رامسر ضمن تاکید بر تلاش و دقت هر چه بیشتر مسئولا‌ن هتل قدیم رامسر در حفظ و نگهداری این اثر تاریخی درباره پیشینه هتل می گوید: <پیشینه این هتل به سال ۱۳۱۰ شمسی باز می گردد که در سال ۱۳۱۳ به بهره برداری رسیده است. طراح آن یک مهندس ارمنی ایرانی الاصل که تحصیلا‌ت خود را در زمینه معماری در آلمان انجام داده ، به نام غریبیان بود. این هتل با توجه به معماری هنر پیش از اسلام و هنر جدید آلمان طراحی شده است. با توجه به اهمیت نگهداری این اثر به عنوان یک اثر تاریخی و نیز مصالح به کار رفته در این بنا که عموما از چوب است و همچنین رطوبت آب و هوای شمال کشور، ما نهایت تلاش خود را برای حفظ آن از هر گونه آسیبی می‌کنیم.> با توجه به موقعیت جغرافیایی و جاذبه‌های طبیعی رامسر، گردشگاهها و نقاط طبیعی دیدنی بسیاری در این شهر و اطراف آن وجود دارد که عبارتند از پارک جنگلی صفارود که در ۹کیلومتری رامسر و در نزدیکی جاده جواهرده که چشمه های آب سرد معدنی در آن واقع شده است، پارک جنگلی دالخانی در ۳۰ کیلومتری جنوب خاوری رامسر و در مسیر جاده جنت رودبار و تپه های جنگلی که برای شکار و کوهنوردی بسیار مناسب است.علا‌وه بر اینها ویلا‌های باشکوه و باغات مرکبات و کیوی، دهکده ییلا‌قی جواهر ده در ۲۵ کیلومتری جنوب باختری رامسر و در پای قله سمام کوچک که آثار باستانی نیز در آن دیده می شود و چشمه های آب گرم و سرد رامسر که بسیار مشهور بوده و رامسری‌ها بر این باورند که استفاده از این آب گرم ها به صـورت آب تـنـی و قـر‌قره کردن برای رفع دردهای استخوانی و مفاصل، دیابت ، بیماری های قلبی، عصبی و فشار خون بسیار مفید است و چشمه های آب سرد نیز هم اکنون به صورت بهداشتی و از طریق لوله کشی در دسترس گردشگران قرار می گیرد.بناهای دیدنی و آثار تاریخی نیز در رامسر بسیارند و مهمانخانه بزرگ رامسر یکی از دیدنی ترین آنهاست که در میان یک باغ مجلل بر روی تپه‌ای جنگلی و رو به روی شهر قرار دارد. بقعه آقا سید محمد ، امامزاده سید تقی، مسجد و مدرسه عبدالباقی خان، مسجد آدینه و آسا سعید جواهر ده و قلعه پاره نساء از دیگر جاذبه‌های تاریخی این شهر است. اگر بخواهیم نقاط گوناگون کشور را از لحاظ آمار جلب توریست با هم مقایسه کنیم، به سادگی در می یابیم که در ایران بخش‌های شمالی بیشترین طرفدار را دارد و این شاید بدین جهت باشد که فاصله شهرها و روستاها در این بخش ایران، با هم بسیار کم بوده و مسافران به آسانی می توانند با فاصله یک ربع تا نیم ساعت، هم از دریا دیدن کنند و هم کوه‌ها را ببینند.
رامسر یکی از مستعدترین و زیباترین مناطق طبیعت گردی شمال ایران است و تنها شهر شمالی کشور که کوه و دریا به نسبت سایر شهرها به یکدیگر بسیار نزدیک ترند و مانند سـایـر نـقـاط شـمـالـی کـشـور در بـیشتر فصول پذیرای گردشگران است. اواسط اردیبهشت ماه شاید یکی از بهترین زمان ها برای سفر به رامسر باشد که هم آب و هوای خوش دارد و هم دیدن شکوفه‌های بهار نارنج گردشگران را به وجد میآورد. آب و هوای دلچسب این منطقه در خرداد ماه نیز گردشگران را به سوی خود فرا می خواند و در تیر ماه رامسری‌ها میزبان مسافرانی هستند که برای فرار از گرمای شهرشان و گذران تعطیلا‌ت تابستانی سری به این منطقه می‌زنند و البته گرچه میهمان نزد ما ایرانیان بسیار عزیز است؛ اما گاه دیده می شود که همین میهمان عزیز در نگهداری و حفظ نظافت خانه میزبان چندان هم کوشا نیست. توجه نکردن بیشتر مسافرانی که به مراکز تفریحی رامسر میآیند به حفظ محیط زیست و تمیز نگه‌داشتن سرویس های بهداشتی در برخی مناطق به ویژه در پارک های جنگلی سبب شده که گاه، علی رغم وجود سطل آشغال و امکانات جمع آوری زباله ها ، در گوشه و کنار این مناطق رد پای زباله ها و آلودگی های ناخوشایند دیده شود.در رامسر و روستاهای توابع آن ، تولید صنایع دستی و خانگی رواج فراوان دارد و عده بسیاری از این راه امرار معاش می‌کنند. وفور مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت محصولا‌ت دستی از مهم ترین عوامل گستردگی این گونه صنایع در رامسر است. ساخت لوازم تزئینی با چوب، بافت چادر شب و نوعی پارچه دستباف به خاطر گرانی و زحمت زیاد ، متوقف شده و کم کم به خاطره ها پیوسته است . نمدمالی و نمد بافی نیز به خاطر نداشتن توانایی در رقابت با فرش ماشینی در حال نابودی است. قدک بافی که گونه ای پارچه و لباس دستباف محلی است، از دیگر صنایع دستی رامسر بوده که سوغات خوبی برای گردشگران است.صنایع دستی به علا‌وه همه محصولا‌ت کشاورزی و دامی شهر از انواع سبزیجات، ترشیجات و میوه‌های محلی تازه و معطر گرفته تا لبنیات ، ماهی ، مرغابی و تخم مرغ در بازار سنتی که به نام همان روزها معروف است، عرضه می‌شود.
در رامسر شنبه و سه شنبه هر هفته، در سادات شهر،روزهای چهارشنبه و در کتالم دوشنبه‌ها را روز بازار می دانند.رامسر اگرچه به نسبت شهرهای بزرگ ایران شهر کوچکی است؛ اما دارای کتابخانه، مراکز فرهنگی و ورزشی بسیاری بوده که برخی قدمتشان به بیش از ۴۰ سال می رسد و از این رو بسیار مشهور هستند.سرزمین ایران شاید یکی از نادرترین کشورهای دنیا از لحاظ جاذبه های توریستی و اکوتوریستی باشد که هم چهار فصل سال را در مناطق گوناگون خود داشته و هم برخی از این مناطق هنوز بکر و دست نخورده‌اند؛ اما با این همه، رسیدگی چندانی به این نعمت های خدادادی نمی شود. تابستان امسال فرماندار رامسر با تاکید براینکه در حال حاضر در استان مازندران از لحاظ زیر ساخت های گردشگری از جمله امکانات رفاهی، اقامتی و تفریحی کمترین مشکل را داریم، گفت:<در گذشته ما مشکلا‌ت بسیاری در این زمینه داشتیم؛ اما خوشبختانه امروز این مشکلا‌ت به حداقل رسیده و همچنان نیز تلاش می شود تا باقی این مشکلا‌ت را نیز برطرف کنیم.> آقای باباخانی ضمن اینکه از برنامه های آینده برای توسعه شهر رامسر و از طرح در دست بررسی ترمیم بافت فرسوده این شهر خبر می داد، افزود: <طرحی برای ترمیم بافت فرسوده شهر در دسـت بررسی است و فعلا مشغول انجام یکسری کارهایی در زمینه ایجاد امکانات رفاهی برای گردشگران هستیم. فرودگاه رامسر را نیز که زمانی تنها هواپیماهای کوچک می توانستند در آن فرود بیایند، تا حد زیادی توسعه داده‌ایم.
با توجه به موقعیت جغرافیایی رامسر و استعداد بی‌نظیر آن برای توسعه اکوتوریسم،سازمان ایرانگردی مازندران در جهت تقویت زیرساخت های گردشگری از طریق ساخت و مرمت هتل ها و اقامتگاه ها و نیز ایجاد مراکز تفریحی بیشتر ، می کوشد.
