اطاعت

يكي از زيبايي‌ها و لذت‌هاي جواني، گذراندن عمر در اطاعت الهي است كه باعث توجه و عنايت ربوبي است. پيامبر مكرم اسلام(صلي الله عليه و آله وسلم) مي‌فرمايد:
خداوند جواني را كه جواني خود را در اطاعت خدا سپري كند دوست دارد.56
بايد دانست، اطاعت از وليِ خدا، همانند اطاعت از پروردگار است؛ از اين رو سومين وظيفه كه بسيار لازم و ضروري است، پيروي و اطاعت از امام زمان(عليه‌السلام) است. محبت ورزيدن بدون پيروي، مانند شعار بدون عمل است كه صداقت در آن، جايي ندارد. خداوند متعال به پيامبرش مي‌فرمايد:
قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمْ اللَّهُ
57 بگو، اگر خدا را دوست مي‌داريد، از من پيروي كنيد، تا خدا شما را دوست بدارد.
اميرمؤمنان(عليه‌السلام) در تفسير اين آيه مي‌فرمايد:
پيروي پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) محبت خدا است.58
ادعاي محبت به خالق هستي و خليفه او وقتي راست است كه شخص مدعي، پيرو اهل‌بيت(عليهم‌السلام) باشد. كسي كه ادعاي دوستي اولياي الهي را دارد، بايد عمل به خواسته آن‌ها سرلوحة اعمالش باشد و به هر اندازه در عمل با آن‌ها مخالفت داشته باشد، به همان ميزان از محبت او كاسته خواهد شد.
امام صادق(عليه‌السلام) مي‌فرمايد:
مَا أحبَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ مَنْ عَصاهُ؛
كسي كه خدا را معصيت و نافرماني مي‌كند، او را دوست ندارد.
سپس به اين شعر تمثيل كرد:
تَعْصِي الإلَهَ وَ أَنتُ تُظْهِرُ حُبَّهِ
هذَا مَحالٌ فِي الْفِعالِ بّديعٌ
لَوْ كانَ حُبُّكَ صادِقاً لأَطَعْتَهُ
إِنَّ الْمُحِبَّ لِمَنْ يُحِّبُّ مُطيعٌ59
خدا را نافرماني مي‌كني، آن‌گاه اظهار دوستي او مي‌نمايي.
اين از كارهاي ناممكن و شگفت‌آور است! اگر در دوستي او صادق بودي، پيروي اش مي‌كردي.
زيرا محبّ، فرماندار محبوب است.
جابر مي‌گويد: امام باقر(عليه‌السلام) به من فرمود:
آيا كسي كه ادعاي تشيّع مي‌كند، همين كه بگويد ما را دوست دارد، كافي است؟! سوگند به خدا شيعيان ما نيستند، مگر آنان كه تقوای الهی دارند و به امانتداري و زيادي ذكر خدا و روزه و نماز و نيكي به والدين و... شناخته مي‌شوند.
جابر ‌ عرض كردم: «اي فرزند رسول خدا! امروز كسي را به اين صفت نمي‌يابيم».
حضرت فرمود:
... آيا براي كسي كافي است بگويد: من علي(عليه‌السلام) را دوست دارم و ولايت او را مي‌پذيرم؛ ولي با وجود اين، در عمل كوتاهي مي‌كند؟! نه؛ چنين نيست. اگر بگويد: من رسول خدا(صلي الله عليه و آله وسلم) را دوست مي‌دارم ـ با اين‌كه رسول خدا(صلي الله عليه و آله وسلم) از علي(عليه‌السلام) برتر است ـ ولي روش او را دنبال نكند و به سنت او عمل ننمايد، دوستي او فايده‌اي براي او نخواهد داشت؛ پس، از خدا بترسيد و به آنچه پيش خدا است عمل كنيد.
بين خدا و هيچ كسي قرابت [قوم و خويشي] نيست. محبوب ترين بندگان، نزد خداي تعالي [گرامي‌ترين آن ها] پرهيزكارترين و فرمانبردارترين آن‌ها است. اي جابر! سوگند به خدا ! نمی توان به خدا تقرّب یافت، جز با اطاعت و پيروي. برائت كسي از آتش، با ما نيست و بر خداي تعالي براي كسي حجتي نيست. كسي كه مطيع خدا باشد، دوست ما و كسي كه از خدا سرپیچی کند، دشمن ماست. كسي جز با عمل و پاك‌دامني و پارسايي به دوستی ما نمي‌رسد.60
بنابراين، عشق و عرفان به امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف)، اموری را مي‌طلبد. قطعاً امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) از جوانان انتظاراتي دارد كه توجه به اين انتظارات، زمينه‌ساز اطاعت از امام عصر(عجل الله تعالي فرجه الشريف) است.

انتظارهاي امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) از جوانان

توقعات امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) از شيعيان و - به ویژه، جوانان- بسيار روشن است. پيروي و ياري رساندن به اهل‌بيت(عليهم‌السلام) مهم‌ترين و اصلي‌ترين خواستة يوسف زهرا(عجل الله تعالي فرجه الشريف) است.61 احترام به پدر و مادر، انصاف با مردم، دوري از گناهان، پيروي از ولايت فقيه و زمينه‌سازي ظهور، از انتظارات مسلّم امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) از جوانان است. صرف نيروها و استعدادهاي جواني در راستاي خواست امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) به آن ارزش مضاعف مي‌دهد.
همة جوانان، وقت و عمرشان را در اموري که به آن، دلبستگی دارند، صرف مي‌كنند؛ اما انتظار امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) اين است كه عمر و استعداد هركس در راه رضاي خداوند و رشد و تعالي فرد و جامعه صرف شود و در راه باطل صرف نشود.
جواني، دورة شور و تلاش است، و جوانان به طور قطع پرتلاش و پرتوان هستند؛ اما اين قدرت و شور در چه راهي بايد مصرف شود؟ البته بسيار روشن است كه ورزش، رشد استعدادها، تفريح سالم و سرگرمي‌هاي سازنده، هيچ اشكالي ندارد؛ ولي تلاش در جهت امور ضروري و مشغول شدن به مسائلي كه آينده ما را رقم مي‌زند، درجه اول اهميت را دارد و بسيار ضروري و شايسته است كه در اين وادي قدم برداریم.
اميرمؤمنان حضرت علي(عليه‌السلام) توصيه مي‌فرمايد:
كسي كه خود را به امور غير ضروري مشغول كند، امور ضروري را از دست مي‌دهد.62
با توجه به ضرورت مباحث مهدويت، به كار بستن نيروي جواني در اين راه، از انتظارات امام زمان(عليه‌السلام) است. البته اگر در اين فرصت، لغزشي هم صورت پذيرد، از چشم امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) مخفي نمي‌ماند؛ ولي آن امام مهربان، براي توفيق جوانان در اين راه دعا مي‌كند.
با وجود آن که سيماي برخي جوانان در تابلوي آخرالزمان منفي بيان شده است، روزنه‌هاي اميد زيادي به سوي جوانان باز است و مي‌توانند، تصوير مثبت و زيبايي را از خود به جهانيان ارائه دهند.

جوان در آخرالزمان

در مصاف تاريخي حق و باطل، دو گونه جامعه وجود دارد: يكي جامعه موجود آخرالزمان، با منفي‌ترين نمره‌اي كه مي‌گيرد، و دوم آرمان‌شهر زيباي ظهور، با بالاترين نمره‌اي كه مي‌توان فكر كرد. عصر آخرالزمان، جامعة جانکاه امروزي است و آرمان شهر ظهور، جامعة آرماني آرزوهاي فردا است.
در اين قسمت، به آسيب‌هاي اجتماعي جوان در عصر غيبت و راه كارهاي برون رفت از آن، اشاراتي خواهيم كرد. رواياتي كه چهره آخرالزمان و سيماي انسان‌هاي آن عصر را ترسيم مي‌كند. براي برخي از افراد نسل جوان، آفاتي را يادآور شده‌اند. در روايتي از اميرمؤمنان، حضرت علي(عليه‌السلام) در اين رابطه نقل شده است:
جوانان، غنا و مشروبات را حلال مي‌شمارند.63
همچنين از پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) نقل شده است:
چگونه مي‌شود حال شما، هنگامي كه جوانان شما به فسق و فجور بگروند، و بدتر از آن.64
راه نجات از فتنه‌هاي آخرالزمان و رسيدن به آرمان شهر ظهور چگونه است؟ پل رسيدن به آن، چه نام دارد؟ اين كوچه انتظار را چگونه بايد طي كرد؟
با تمام مشكلات عصر غيبت، بايد توجه داشت امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) انسان هاي عالم را سرپرستي مي‌كند و هر كس استعداد هدايت داشته باشد، تحت توجهات او هدايت مي‌شود؛ حتي برابر جبهه باطل. تمام توان حضرت در جهت سرپرستي و هدايت عالم صرف مي‌شود؛ بنابراين هر فرد شايسته اي كه در مسير قرار گيرد، پرتو انوار هدايت آن خورشيد عالم تاب را جذب کرده و از آن بهره مي‌برد. ضمن آن كه يكي از زيبايي‌ها و جلوه‌هاي مهر و محبت حضرت ـ كه همان، دعاي او مي‌باشد، بدرقه راه همة اقشار جامعه، خصوصاً جوان‌ها است.

دعاي امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف)

از آن‌جا كه جوانان، به طور فطري شيفتة نيكي و فضيلت‌ مي‌باشند، منحرفان اخلاقي و طرفداران ولنگاري، نمي‌توانند با اين امر فطري به راحتي مقابله كنند. به همين دليل با دسيسه‌هاي فراوان دست به گسترش امور ضد ارزش پرداخته، منكرها را معروف و معروف ها را منكر قلمداد مي‌كنند؛ تا با تغيير ظاهر مسائل، جوانان را فريفته و از ارزش‌هاي اصيل انساني دور كنند.
از سوي ديگر، جواني، دوران طغيان، شورش، بي‌قراري و تندروي است. تمام انسان‌ها در سنين مختلف طعمة احساسات و تمايلات نفساني قرار مي‌گيرند؛ ولي خطر طغيان احساسات براي نسل جوان از ساير طبقات بيشتر است. البته جواني كه آلودة گناه مي‌شود، يكي از زيباترين و بهترين فرصت‌هاي ديني را پيش روي خود دارد كه با ورود به آن، جبران آلودگي مي‌كند. توبه و درخواست عفو و گذشت الهي، تمام كارها و اهداف شياطين را درهم فرو مي‌ريزد.
در دين مبين اسلام، به توبة جوانان بسيار عنايت شده است. پيامبر مكرم اسلام(صلي الله عليه و آله وسلم) مي‌فرمايد:
خداوند متعال، جوان توبه كار را دوست دارد.65
بلكه نزد پروردگار، جوان توبه كار از هر فرد و هر چيز، محبوب‌تر است. پيامبر اعظم(صلي الله عليه و آله وسلم) در اين باره مي‌فرمايد:
هيچ چيز نزد خداوند متعال از توبه جوان محبوب‌تر نيست.66
در روايت ديگري مي‌فرمايد:
توبه نيكو است؛ ولي در جواني نيكوتر است67
امام راحل براساس همين روايات شريف، به زيبايي مي‌فرمايد:
بهار توبه، ايام جواني است كه بار گناهان كمتر و كدورت قلبي و ظلمت باطني ناقص‌تر و شرايط توبه، سهل‌تر و آسان‌تر است. انسان، در پيري، حرص و طمع و حب جاه و مال و طول املش بيشتر است و اين مجرّب است و حديث نبوي68 شاهد بر آن است. گيرم كه انسان بتواند در ايام پيري قيام به اين امر كند، از کی كه به پيري برسد و اجل موعود، او را در سن جواني در حال اشتغال به نافرماني نربايد و به او مهلت دهد؟ كمياب بودن پيران دليل است كه مرگ به جوانان نزديك‌تر است... پس اي عزيز! هرچه زودتر دامن ]همت[ به كمر بزن و عزم را محكم و اراده را قوي كن و از گناهان ـ تا در سن جواني هستي يا در حيات دنيايي مي‌باشي‌ـ توبه كن و مگذار فرصت خداداد از دستت برود، و به تسويلات شيطاني و مكايد نفس اماره اعتنا مكن.69
امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) هم در حق جوانان از خداوند متعال مي‌خواهد توفيق بازگشت و توبه را به جوانان ارزاني بدارد:
خدايا! به جوانان توفيق توبه و انابه عنايت فرما.70
آيا به راستي هيچ گاه دربارة اين دعاي امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه الشريف) فكر كرده‌ايد؟ چرا آن حضرت از خداوند متعال دربارة جوانان اين خواسته را دارد؟ از همه مهم‌تر، جوانان چه وظيفه‌اي در برابر اين خواسته دارند؟
دقت در رفتار و كردار و ترك معصيت، احترام به حريم جواني و خواسته امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) است. ما معتقديم براساس آيه 105 سورة توبه؛71
خداوند متعال، پيامبر(صلي الله عليه و آله وسلم) و امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) از اعمال ما آگاه هستند؛ از اين رو مسأله اول، طاعت و حفظ حريم جواني و ترك گناه است و مسأله دوم، انابه و توبه است، خداوند متعال مي‌فرمايد:
فَأَمَّا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَعَسَى أَنْ يَكُونَ مِنْ الْمُفْلِحِينَ72
اما كسي كه توبه كند و ايمان آورد و به كار شايسته پردازد، اميد است كه از رستگاران باشد.
جواني كه با ترك شهوات، ره طاعت پيش مي‌گيرد، پرواز ملكوتي را آغاز كرده و از ملائك پيشي مي‌جوید. پيامبر مكرم اسلام(صلي الله عليه و آله وسلم) مي‌فرمايد:
خداوند مي‌فرمايد: «اي جواني كه شهوت‌هاي مبتذل خود را ترك كرده‌اي! تو نزد من همانند بعضي از فرشتگان هستي.73
اگر جوان مرتكب معصيت شد، آستان الهي درگاه نوميدي نيست؛ راه توبه و انابه باز است. خداوند متعال مي‌فرمايد:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا74
اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! به درگاه خدا توبه راستين كنيد.
خلاصه؛ اگر در گام سوم، لغزشي صورت گرفت، راه توبه و جبران باز است. فرصت را غنيمت شمار و گام چهارم را بردار كه يكي از وظايف مهم اين عرصه است.