جامعه شناسی توریسم(1)

انواع مختلف و انجام نوآوری های گوناگون از جمله بسته مسافرتی ( packaged trip)رشد توریسم مصادف است با رشد جنبش کارگری . بنابر این مواجه با رشد مسافرت ساحلی برای طبقه کارگر هستیم در مقابل در نیمه قرن ۲۰ مسافرت تجملی برای طبقه مرفه و مدیران وجود دارد.

برخی ویژگیهای توریسم

وجود سطوح بالای نوع آوری و فناوری و سازماندهی
انواع مختلف و انجام نوآوری های گوناگون از جمله بسته مسافرتی ( packaged trip)رشد توریسم مصادف است با رشد جنبش کارگری . بنابر این مواجه با رشد مسافرت ساحلی برای طبقه کارگر هستیم در مقابل در نیمه قرن ۲۰ مسافرت تجملی برای طبقه مرفه و مدیران وجود دارد. این نوع تمایز مربوط است به ساختار بازار کار و نظام های تولیدی ( مراجعه کنید به مقاله من در باره تعریف فراغت و نظام های تولیدی)
۱۹۶۰ به بعد رشد برنامه های توریسم توده ای
۱۹۶۰ به بعد استفاده از کامپیوتر برای دادن اطلاعات در صنعت توریسم
رشد صنعت غذای حاضری fastfood مصادف است با رشد فراغت و توریسم
رشد توریسم با استفاده از اینترنت برای رزرو همه چیز ( مراجعه کنید به سایت last minute برای دیدن خدمات اینترنتی توریسم از جمله خرید بلیط در آخرین دقایق)

اهمیت توریسم

جزء مهم ایده جامعه مصرفی (مدرن ) مسافرت و گردشگری است
رفتن به مسافرت جزء مهم زندگی شده است
صنعت تعطیلات انتخاب و آزادی مختلف را ارائه می دهد
گسترش صنعت گردشگری ، گسترش اقتصاد و گسترش تعامل انسانی است
توریسم بزرگترین صنعت جهان بر حسب اشتغال و تجارت است
۹ درصد رشد سالانه دارد . رشد توریسم بین المللی ۵ درصد بود.

گردشگری

آیا توریسم پدیده جدیدی است یا زوارها همان توریست های اولیه هستند؟
توریسم یک فعالیت توده ای و عامیانه است
سه نوع مسافرت در گذشته که با توریسم ( مربوط به دنیای مدرن متفاوت است) : زوارها ، تورهای اریستوکرات ها و مسافرتهای شاهان و سیاحان
تقسیم بندی زوارها ( طبقه پایین tripper ) سیاحان ( طبقه متوسط tourist ) و سفر اریستوکراتیک ( طبقه بالا traveler )

نظریه های جامعه شناختی توریسم

جان اوری و مک کانل از جمله جامعه شناسانی هستند که درباره توریسم نظریه دارند. اوری این بحث را مطرح می کند که چرا توریست عکس جمع می کند و سرمایه دار سرمایه. اوری می گوید توسعه عکس برداری همراه است با توسعه چشم توریستی Tourist gaze یا شکار لحظه توسط توریست ها . اما مک کانل می گوید توریست به مثابه فراری از زمان و مکان یا فرار به تاریخ است. بنابر این سنت ها نقش مهمی برای توریست دارد. تاریخ محل های توریستی نقش مهمی در توریستی شدن دارد. بنابر این توریست ها به دنبال یک محل کوچک یک وسیله کوچک هستند. اگر دنبال مناطق صنعتی هم هستند دنبال یک منطقه صنعتی قدیمی هستند. بنابر این اگر بخواهیم نقطه توریستی درست کنیم باید آن را تبدیل به مناطق تاریخی کنیم ( برای این کار باید سنت ابداع و جعل کرد. نگاه کنید به بخش سنت در کتاب جهان رها شده . سنت های ابداعی و سنت های اصیل درنظریه مک کانل مهم هستند ( برخی سنت های ابداعی برای جلب توریست هاست ) سنت های پایه شناخت مدرنیسم است.

نقاط توریستی باید چگونه باشد؟

Urryجان اوری معتقد است توریسم دنبال زرق و برق است . اما مک کانل می گوید چشم توریست به دنبال قدمت و تاریخ است. بنابر این ارتقای محل توریستی در صنعت توریسم یعنی تاریخی کردن محل . لذا نقاط توریستی باید کوچک باشند : شهرهای بزرگ نمی توانند ( بجز موزه ها ) جذاب باشند . چرا؟ مک کانل می گوید ( بر اساس تقسیم بندی تونیس : اجتماع و جامعه ) شهرهای بزرگ معمولی اند ، زندگی روزمره دارند، گرانند، جنگل وارند ، روابط غیر شخصی دارند ، کثیف اند، غیر دوستانه اند. اما این تفکیک گزلشافت و گمنشافت ( اجتماع و جامعه تونیس ) برای چیست ؟ مک کانل می گوید مردم در دنیای جدید فکر می کنند تحت تسلط بورکراسی و سازمانهای پیچیده زندگی شان کم عمق و سطحی شده و سندیت Authenticity ندارد ، مردم تنها مانده اند ، لذا می روند تا دنبال واقعیت ها بگردند ، دنبال حس واقعیت دزدیده شده از خود هستند ، لذا می روند ان را در جای دیگر جستجو کنند و بدین سان پدید می آید. پس چون جامعه بورکراتیک است لذا تجربه غیر اصیل دارد. توریست جائی می رود که معنای واقعیت است. مک کانل برای تقویت استدلال خود از مفهوم گافمن استفاده می کند: یعنی اینکه ما در اجرا با سه نقشه روبرو هستیم :
۱. کسانی که اجرا گرند و اجرا می کنند (بازیگران)
۲. کسانی که اجرای برای آنهاست (تماشاگر )
۳. کسانی که نه اجرا می کنند و نه مشاهده
۴. اما بازیگرها در عقب و پشت صحنه هستند ، تماشاگر تنها در جلوست
گافمن می گوید اگر ویژگی هر آنچه در پشت صحنه است جلو بیاید اعتبار نمایش از بین می رود ( در آشپزخانه رستوران ها ، و حتی در برخی اندیشه های به نظر منظم روشنفکران ، … ) نیز این چنین است. بنابر این جلوی صحنه front stage ظاهر appearance
و پشت صحنه back stage واقعیت reality است. گردش گرهای واقعی sightseers می خواهند همه واقعیت را ببیند، واقعیت زندگی را
توریست ها تنها در پی دیدن جلوی صحنه هستند ، اما مسافر واقعی واقعیت زندگی را بومی می خواهند.
توریست ها تنها شبه رخداد ها pseudo _ events را می خواهند
باید بین مسافر traveler و گردشگر tourist تمایز قائل شد
مسافر فکر می کند چیزی از او مخفی شده لذا گرایش به دیدن پشت صحنه دارد: واقعیت واقعی realreality
مسافر یا سیاح فکرمی کند جسدی درجائی دفن شده که به او نشان نمی دهند وآنچه می بیندظاهر قضیه است
حالا توریست ها نیز به دنبال همان سندیت ها هستند
می خواهند با بو می ها دیدار کنند.
مک کانل MacCannell مدل ۶ مرحله ای را ارائه می دهد یعنی
۱. منطقه علنی یا جلوی صحنه گافمن که البته توریست می خواهد فراتر رود
۲. منطقه علنی توریستی که دکور شده حاوی برخی عناصر پشت صحنه ( رستورانی با ماهی بزرگ حلق آویز یا گوشت چرخ کردن در جلوی چشم ) همه آرایش صحنه هستند
۳. جلوی صحنه که کاملا طراحی شده که پشت صحنه باشد ( تورها به منطق روستایی . راهنما اطلاع می دهد بومی نماها آماده می شوند