تیچمارش، ادوارد چارلز

[edwǝrd čarlz tičmārš]
Edward Charles Titchmarsh
(ت. نیوبری، انگلستان، 11 خرداد 1278/ 1 ژوئن 1899؛ و. آکسفرد، انگلستان، 28 دی 1341/ 18 ژانویه‌ی 1963)، ریاضیات.
تیچمارش پسر ادوارد هارپر و کرولاین تیچمارش بود. در 1304 کثلین بلومفیلد را به زنی گرفت؛ آنان دارای سه فرزند شدند. تیچمارش در آکسفرد آموزش ریاضی دید؛ و مانند بیشتر معاصرانش، درجه دکتری نگرفت. پس از تدریس در کالج دانشگاهی لندن (1302-1308) و در دانشگاه لیورپول (1308-1310)، به استادی کرسی سَویلی هندسه در آکسفرد برگزیده شد. بقیه عمر را در این مقام بسر برد.
همه‌ی پژوهش گسترده‌ی تیچمارش در شاخه‌های مختلف تحلیل ریاضی (آنالیز) بود؛ و، حتی به رغم عنوان رسمی‌ای که داشت، منحصراً تحلیل ریاضی تدریس کرد. وی به پیشرفت این موضوعها کمکهای مهم و زیاد نمود: رشته‌ها و انتگرالهای فوریه [با همکاری گ. هـ. هاردی]؛ تابعهای تام یک متغیّر مختلط؛ تابع زِتای ریمان؛ و ویژه تابعهای (eigenfunction) معادله‌های دیفرانسیئل مرتبه دوم، که وی بیست و پنج سال آخر عمرش را وقف موضوع آخر کرد.
تیچمارش رساله‌ای کیمبریجی درباره‌ی تابع زتا نوشت (1309)، و بعد آن را بسط داد و به صورت کتاب بزرگتری درآورد (1320)، که عملاً هرچه را درباره‌ی این موضوع شناخته شده بود در بر داشت. بررسی او از انتگرالهای فوریه (1316) گزارشی قطعی است از بخشهای کلاسیک نظریه. کاری که درباره‌ی ویژه تابعها کرده بود در دو بخشی در 1325 و 1337 منتشر گردید. کتاب درسی او، به نام The Theory of Functions («نظریه‌ی تابعها»، 1932) شناخته شده‌ترین کتاب او بود؛ نسلی از ریاضیدانان نظریه‌ی تابعهای تحلیلی و انتگرالگیری لوبگ را از روی آن آموختند، و نیز (از راه مشاهده) یاد گرفتند که چگونه مطلب ریاضی بنویسند. وی کتابی هم با عنوان Mathematics for the General Reader («ریاضیات برای خواننده‌ی عادی»، 1948) نوشت.
تیچمارش خدمتهای ابتکاری متعدد به تحلیل ریاضی کرد، اما تأثیر وی در منظم ساختن دانش موجود و بهبود بخشیدن به برهانهای نتایج بدست آمده دست کم به همان اندازه بزرگ بود. در نظر وی فیزیک سرچشمه مسائل دلپذیر ریاضی بود، اما علاقه‌ی وی منحصر به ریاضیات بود بی‌آن که کاربرد راستین آن مطلقاً مورد نظر باشد. این رهیافت، که بسا اوقات سترون است، در مورد او بسیار بارور بود زیرا که او را به مطالعه‌ی ویژه تابعها کشانید، تابعهائی که در آنها قدر اهمیت نتایجی که وی بدست آورد در انگلستان کمتر شناخته شد تا در کشورهای دیگر اروپا، بخصوص اتحاد شوروی.

کتابشناسی

آثار تیچمارش بدین قرارند: The Zeta-Function of Riemann (لندن، 1930)؛ The Theory of Functions (آکسفرد، 1932)؛ Introduction to the Theory of Fourier Integrals (آکسفرد 1937)؛ Eigenfunction:(\*V 3,4–S1) Expansions Associated With Second-Order Differential Equations، چاپ یکم (آکسفرد، 1946)، چاپ دوم (آکسفرد، 1958)؛ Mathematics for the General Reader (لندن، 1948)؛ و The Theory of the Riemann Zeta-Function (آکسفرد، 1951).
برای آگاهی درباره‌ی تیچمارش و آثارش، سوگنامه به قلم م. ل. کارترایت، در JLMs، 39 (1964)، 544-565.
منبع مقاله :
گیلیپسی، چارلز کولستون، (1387) زندگینامه‌ی علمی دانشوران، ترجمه احمد آرام ... [و دیگران]، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول