9 عادت غذايي غلط

در زندگي ماشيني و کم تحرک امروز ، توجه به تغذيه به عنوان يکي از ارکان مهم سلامتي با مشکل مواجه شده است. به همين دليل مشکلات تغذيه اي هم در کشورهاي پيشرفته و هم در کشورهاي در حال توسعه رو به افزايش است.
از سوي ديگر بسياري از عادات غذايي خوب پيشينيان ما که مبتني بر دستورات ديني هستند ، به فراموشي سپرده و عادات غذايي غلط جايگزين آنها شده اند . هدف از بيان مطالب زير افزايش اطلاعات و آگاهي خوانندگان عزيز و تغيير در ديدگاه و نگرش آنها به منظور شناخت عادات غذايي غلط و اصلاح آنها به صورت اختياري و داوطلبانه مي باشد ، زيرا ما بر اين باوريم که دانستن بدون خواستن هرگز توانستن به بار نمي آورد. تعدادي از عادات غذايي غلط که بايد براي داشتن جسمي سالم و روحيه شاداب در اصلاح آنها بکوشيم عبارتند از :

نخوردن صبحانه

نخوردن صبحانه يک اشتباه بزرگ محسوب مي شود . صبحانه سالم نه تنها باعث افزايش انرژي و باز شدن فکر و ذهن مي شود، بلکه موجب انتخاب و مصرف مناسب وعده هاي غذايي ديگر در ادامه روز توسط شما خواهد شد. همچنين خوردن صبحانه ممکن است به شما در مصرف کمتر کالري در ادامه روز کمک کند . يک تحقيق دانشگاهي نشان داده که مصرف مقدار کاري مشخص در ابتداي روز ، اثر سير کنندگي بيشتري نسبت به مصرف همان مقدار کالري در ساعت هاي ديگر خواهد داشت که اين امر موجب کاهش مجموع کالري مصرفي در روز مي شود. به خاطر داشته باشيد که صرف صبحانه مناسب و کامل ، احتمال به کارگيري عادات نادرست غذايي را در وعده هاي ديگر کاهش مي دهد.

غذا خوردن پيش از خواب

يکي از توصيه هاي مهم دين مبين اسلام و متخصصين تغذيه اجتناب از خوردن غذا پيش ازخواب است . تحقيقات نشان داده اند که خوردن غذا 2-1 ساعت پيش از خواب ( بويژه غذاهاي چرب و ادويه دار) منجر به بدخوابي ، کسالت ، خستگي و کوفتگي در روز بعد خواهد شد . خوردن غذاهاي چرب پيش از خواب سبب کند شدن تخليه معده و تشديد سوء هاضمه و مصرف غذاهاي ادويه دار منجر به صدمات و سوزش هاي قلبي و ناراحتي گوارش خواهد شد. بنابر اين سعي کنيد حداقل 3 تا 4 ساعت قبل از خواب اقدام به خوردن غذا نماييد و چنانچه پيش از خواب احساس گرسنگي کرديد مقداري ميوه تازه مصرف کنيد.

پر خوري

پيامبر اکرم (ص) فرموده اند از پرخوري بپرهيزيد زيرا مادر همه بيماري هاست . و اميرالمؤمنين علي (ع) فرموده اند قبل از سير شدن کامل از سفره کنار رويد . امروزه نيز به خوبي ثابت شده است که پر خوري موجب بروز افزايش وزن و چاقي مي شود و خود منشأ بروز بسياري از بيماري ها نظير ديابت و سکته هاي قلبي و عروقي است. به شما توصيه مي نماييم که از پر خوري بويژه در وعده شام بپرهيزيد و وعده هاي غذايي خود را به جاي 3 وعده پر حجم به 5 يا 6 وعده کم حجم تر تقسيم کنيد. خوردن غذاهاي سالم و کم حجم حاوي کربوهيدرات هاي کمپلکس و پروتئين در طول روز نه تنها اشتهاي شما را کنترل مي کند، بلکه احتمال پرخوري را نيز کاهش خواهد داد . تعداد وعده هاي غذايي همچنين باعث سوختن مقدار بيشتري کالري مي شود ، چرا که متابوليسم بدن همواره به فعاليت مي پردازد .

گرسنه ماندن

بر خلاف تصور همگان ، گرسنگي خود باعث افزايش وزن بدن به دليل ذخيره سازي چربي مي شود. هنگامي که براي مدتي طولاني غذا نمي خوريد ، بدن شما به دليل محروم ماندن از مواد غذايي دچار آشفتگي مي شود و هنگامي که دوباره شروع به خوردن غذا مي کنيد، بدن شما به طور فيزيولوژيک کالري مصرفي را به چربي تبديل مي نمايد. اگر هدف شما از گرسنگي کشيدن کاهش وزن است بايد در برنامه رژيم خود تجديدنظر کنيد و به جاي گرسنگي ، يک برنامه مناسب ورزشي روزانه براي خود تعيين نماييد و بيشتر از ميوه ها ، سبزيجات ، حبوبات ، گوشت هاي کم چرب و ماهي استفاده کنيد . بهترين روش کاهش وزن تمرينات مرتب و رژيم غذايي مناسب است ، نه محروم کردن بدن از مواد مغذي مورد نياز آن هم به مدت طولاني.

انجام کاري ديگر به همراه غذا خوردن

تحقيقات نشان داده اند که پرداختن به کاري ديگر همزمان با غذا خوردن ، منجر به پر خوري و در نتيجه افزايش وزن خواهد شد. اگر هنگام تماشاي تلويزيون ، صحبت با تلفن و يا بازي ويدئويي مشغول غذا خوردن شويد، اين عوامل خارجي باعث حواس پرتي شده و شما توجه کمتري به نشانه هاي سير شدن که بيان کننده کافي بودن مقدار غذا و احساس سيري است ، مي کنيد و بطور ناخودآگاه به خوردن ادامه مي دهيد. زيرا در اين شرايط عمل خوردن به حرکتي غير هوشيارانه و مکانيکي تبديل مي شود.
در دستورات ديني ما آمده است که قبل از صرف غذا ، لحظه اي به غذاي خود توجه نماييد. با ذکر نام خداوند و تمرکز ، خوردن غذا را آغاز نماييد و در حين صرف غذا از صحبت کردن و کارهاي ديگر اجتناب کنيد.

سريع خوردن

از زمان شروع غذا تقريبا 20 دقيقه طول مي کشد که علائم سيري به مغز برسند بنابر اين اگر شما ظرف 5 يا 6 دقيقه غذاي خود را تمام کنيد ، مغز زمان کافي براي ارسال نشانه هاي سيري پيدا نمي کند و اين امر باعث پر خوري و پر کردن معده بيش از مقدار مورد نياز خواهد شد. بنابر اين سعي کنيد آهسته غذا بخوريد ، آرام باشيد ، غذا را به طور کامل بجويد و از مزه غذا لذت ببريد .

نخوردن آب به اندازه کافي

ننوشيدن مقدار کافي آب در طول روز ، متابوليسم و سوخت و ساز بدن را کند مي کند و حتي ممکن است باعث اضافه وزن شود . آب مهمترين ماده مغذي و ماده اي ضروري است براي فعاليت هاي متابوليک بدن از جمله سوزاندن کالري . بنابر اين توصيه مي شود در طول شبانه روز بين 8 تا 10 ليوان ( و اگر ورزش مي کنيد بيشتر از اين مقدار ) آب مصرف نماييد و يا از نوشيدني هاي طبيعي مانند دوغ و آب ميوه ها استفاده کنيد. از جايگزين کردن نوشابه هاي گازدار به جاي آب خود داري کنيد زيرا عوارض بسيار زيادي دارد و آنها از نظر تغذيه اي نيز فاقد ارزش غذايي هستند.

نخوردن ميوه و سبزيجات به مقدار کافي

بسياري از مواد مغذي مورد نياز بدن بويژه ويتامين ها و مواد معدني مانند روي ، منيزيوم ، آهن و ... در انواع ميوه و سبزي وجود دارند و امتناع از خوردن آنها باعث بروز مشکلاتي در بدن خواهد شد .
يکي از مهمترين راه هاي تامين مواد معدني و ويتامين هاي مورد نياز بدن، مصرف ميوه و سبزيجات تازه و خالص است. بنابراين سعي کنيد اين مواد را جزء لاينفک رژيم غذايي قرار داده و هميشه به مقدار کافي از آنها استفاده نماييد . اين موضوع بويژه در مورد کودکان ، نوجوانان و جوانان در حال رشد از اهميت بيشتري برخوردار است.

خوردن تنقلات هنگام گرسنگي

خوردن تنقلات هنگام گرسنگي يکي از عادات غذايي نادرست ما ايرانيان است و اين موضوع در کودکان و نوجوانان بيشتر مشاهده مي شود . استفاده از مواد غذايي کم ارزش و شکم پر کن مانند شکلات ، چيپس و پفک تنها باعث برهم خوردن رژيم غذايي و بي اشتهايي مي شود و در نتيجه فرد از خوردن مواد غذايي مفيد خودداري مي کند و پس از مدتي با مشکلات زيادي مواجه خواهد شد.
سعي کنيد هميشه با شکم سير از خانه خارج شويد ، زيرا گرسنگي ممکن است به خريدن و خوردن تنقلات منجر شود. شکلات ، پفک و چيپس هيچ کدام نمي توانند جاي يک صبحانه ، ناهار و شام سالم و رضايت بخش را بگيرند .
در پايان لازم به ذکر است که اصلاح عادات غذايي بر خلاف ساير رفتارها که اصلاح آنان بسيار سخت است ، راحت تر انجام مي گيرد و اثرات سودمند آن در کمترين زمان مشخص خواهد شد . ايمان داشته باشيد توجه به دستورات و توصيه هاي دين اسلام ضامن سلامتي جسم و روح است . پس بياييد اين دستورات را در زندگي خود جاري و ساري نماييم .
منبع: مجله آشنا خانواده