تولد و خانواده
آیت‌الله اشرفی اصفهانی در شعبان المعظم سال 1322 هجری قمری برابر با 1281 هجری شمسی در سده (خمینی‌شهر اصفهان) در خانواده‌ای روحانی و عالم متولد شد. ایشان یگانه فرزند ذكور مرحوم حجتالاسلام و المسلمین میرزا اسدالله نوه مرحوم حجتالاسلام میرزا محمد جعفر از علمای معروف سده بود . جد اعلای ایشان از ائمه جماعات و اهل منبر و دارای كمالات علمی و تقوایی بود مادر وی از سادات و علویات معروف اصفهان بود.
تحصیلات ابتدایی
تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در سده نزد مرحوم سید مصطفی گذراند. ایشان حافظه قوی داشت به طوری كه در نه سالگی كتاب نصاب الصبیان را از حفظ می‌دانست در سن دوازده سالگی جهت ادامه تحصیل راهی اصفهان شد و طی حدود ده سال دروس ادبیات و سطح فقه و اصول و همچنین یك دوره درس خارج اصول را در محضر اساتید این شهر آموخت.
تحصیلات حوزوی
در سال 1302 ه.ش (1343 ه.ق) در سن بیست سالگی جهت ادامه تحصیل و نیل به مقامات علمی و دینی رهسپار قم گردید ابتدا مدت یك سال در مدرسه آیت‌الله حائری ، حجت ، محمد تقی خوانساری ، آیت‌الله سید صدرالدین بروجردی تحصیل كرد . مدت بیست سال به طور دائم در حوزه علمیه قم اقامت داشت. در طول این مدت به تعلیم و تربیت اشتغال داشت و شاگردان فاضل و لایقی تربیت كرد.
عزیمت به كرمانشاه
در سال 1335 به دستور آیت‌الله بروجردی جهت تبلیغ و نشر معارف واحكام دین و تقویت بنیه دینی و مذهب اهلی كرمانشاه به آنجا اعزام و رخت اقامت افكند . از زمان حضور امام خمینی در قم شهید اشرفی با ایشان در ارتباط قطع نشد.
پس از حادثه 15 خرداد و دستگیری حضرت امام ایشان فعالیت‌های دامنه‌داری را در استان كرمانشاه آغاز نمود و پس از اینكه خبر دستگیری ایشان را شنید به تهران آمد و به مراجع بزرگی كه از قم و دیگر شهرها آمده بودند گفت: " امروز روزی نیست كه ما بخواهیم در مقابل این رژیم جنایتكار سكوت بكنیم ما نباید در ارتباط با دستگیری آقای خمینی آرام بنشینیم . " (اسناد ساواك ، ده )
همگامی با مردم در مبارزه با رژیم
با آغاز حركت توفنده نهضت امام خمینی و به دنبال انتشار مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات در 17 دی ماه 1356 و اعتراض گسترده و فراگیر مردم انقلابی ایران اشرفی نیز در این حركت نقش عظیم داشت . در رابطه با مقاله روزنامه اطلاعات و جریان نوزدهم دی و شهادت گروهی از مردم مؤمن و مسلمان قم و سپس شهدای تبریز و یزد كه در چهلم‌های شهدای هر یك از شهرستانهای ذكر شده نیز جمعی از مردم به دست دژخیمان پهلوی قتل عام شدند در استان باختران علیرغم فشارها و اختناق شدید دستگاه طاغوتی آیت‌الله اشرفی با همكاری بعضی از علما و روحانیون شهر مجالس متعددی به عنوان بزرگداشت شهدا و اعتراض به رژیم منعقد كردند كه در پایان هر یك مردم به خیابانها ریخته مراكز فساد و مذاكرات را منهدم می‌كردند.
نماینده امام در امور حسبیه و شرعیه كرمانشاه
با آزادی امام خمینی از زندان وی به اتفاق چند تن از علما به قم عزیمت كرد و با معظم‌له دیدار و با كسب اجازه كتبی وكالت و جازه مطلق در امور حسبیه و شرعیه از جانب امام نماینده تام‌الاختیار ایشان در استان كرمانشاه می‌شود.
تبلیغ برای شناساندن امام و مبارزه علیه رژیم
در طول اقامت كرمانشاه فعالیت عمده خود را صرف تثبیت و معرفی امام خمینی به عنوان مرجع نمود و علی رغم كارشكنی‌ها و غرض ورزی‌ها و غرض‌ورزی‌ها و بدخواهی‌هایی كه اعمال می‌شد در این مسیر ثابت قدم بود. در زمان حیات مرحوم آیت‌الله حكیم نیز شهید محراب در كرمانشاه مقدمه مرجعیت امام را فراهم نمود و در ایام محرم و رمضان از گویندگان و مبلغینی كه از شاگردان امام و فعالان نهضت ایشان بودند دعوت به عمل می‌آورد كه به منطقه بیایند و در مسجد آیت‌الله بروجردی كرمانشاه سخنرانی كنند و ضمن آشنا كردن مردم عمده‌ترین مراسمی كه تا آن تاریخ سابقه نداشت و در واقع جرقه‌ای بود در جهت شعله‌ور شدن یك آتش عظیم در این منطقه مجلس بزرگداشت شهادت آیت‌الله اشرفی در مسجد آیت‌الله بروجردی منعقد گشت در مجلس سخنرانی‌های پر هیجان و انقلابی مطرح شد و ساواك با وجود بسیج تمام نیرو و قوای خود برای دستگیری و كارشكنی در مراسم موفق نشد و به طور مخفیانه سخنرانان از شهر خارج شدند.
دستگیری در حین تظاهرات ضد رژیم
آیت‌الله در یكی از تظاهراتی كه به صورت آرام در تاریخ 11/7/57 علیه رژیم شاهنشاهی انجام شد در حالی كه پیشاپیش مردم حركت میكرد مورد هجوم مأموران گارد و ساواك قرار گرفت. و در این حمله چند تن شهید و مجروح گردیدند و ایشان نیز آسیب دیدند پس از آن مأمورین ساواك او را دستگیر كرده به تهران منتقل و در كمیته شهربانی زندانی كردند او چند روزی را در سلول انفرادی گذراند كه به دنبال اعتراضات شدید مردم و بعضی از مراجع تقلید و ترس از اغتشاش در شهر و منطقه رژیم مجبور شد ایشان را آزاد كند و وی مجددا توانست رهبری قیام و حركت مردمی منطقه را به عهده بگیرد.
شهید اشرفی در تمام راهپیمایی‌ها و تظاهرات مردم باختران شركت میكرد و در اكثر مواقع با وجود كبر سن تا آخر مسیر همراه مردم پیاده می‌رفت . اولین راهپیمایی عمومی كه به دعوت ایشان انجام گرفت راهپیمایی روز عید فطر بود كه در پی آن راهپیمایی‌ها و تظاهرات زیادی انجام شد كه یكی از مهمترین آنها در روز تاسوعای سال 1357 برگزار شد كه یك راهپیمایی سراسری در سطح كشور بود و با اینكه یكی از مقامات ساواك ایشان را تهدید به قتل كرده بود، او پاسخ داده بود كه ما آماده هستیم شما قدرت دارید هر چه خواستید بكنید ما هم در راهپیمایی شركت خواهیم كرد.
انتشار اعلامیه مشترك با علما
یكی دیگر از جنبه‌های مبارزاتی شهید اشرفی اصفهانی در دوران اوجگیری مبارزات امام خمینی و مردم مسلمان ایران علیه رژیم جنایتكار پهلوی انتشار اعلامیه‌ای مشترك به همراه آیات عظام مدنی دستغیب ، صدوقی و طاهری و … مبنی بر خلع شاه از اریكه قدرت بود. در این اعلامیه غیر قانونی بودن حكومت شاه و خلع وی از قدرت اعلان گردید انتشار این اعلامیه بارقه‌ای از نورالهی و ایمان در قلوب مردم مسلمان تاباند و اراده مستحكم مرد مسلمان و انقلابی را در راه مبارزه با رژیم شاه استوارتر ساخت وی در دوران حكومت غیر قانونی بختیار در جمع روحانیون متحصن در مسجد دانشگاه تهران حضور یافت و اعتراض خود را نسبت به ممانعت بختیار از ورود امام خمینی به میهن ابراز داشت و بدین وسیله نشان داد كه تا چه حدبه رهبر انقلاب اسلامی دل باخته و آماده فداكاری و بذل جان در راه آرمانها و اهداف والای وی می‌باشد.
منصوب شدن به امامت جمعه كرمانشاه
به دنبال اقدام ارزنده امام خمینی مبنی بر اقامه نماز جمعه كه نقش مهمی در ثبات و تداوم انقلاب اسلامی و خنثی كردن توطئه‌های ضد انقلاب و گروهك های وابسته به غرب و شرق و همچنین منسجم نمودن و در صحنه نگه داشتن امت انقلابی ایران داشت.
آیت‌الله اشرفی اصفهانی در تاریخ 14 ذیقعهده برابر با مهرماه 1358 ه.ش طی حكمی از سوی امام خمینی به امامت جمعه كرمانشاه منصوب شد و تا روز جمعه 23/7/61 در این سنگر به حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی اشتغال داشت.
مضامین خطبه‌ها
خطبه‌های جمعه شهید اشرفی اصفهانی نشانگر حساسیت و توجه ایشان به بیان موضوعات مورد نیاز مردم مسلمان و تشریح مواضع انقلاب و امام خمینی بود. ارائه مطالب مربوط به ولایت فقیه موضوع جنگ و ضرورت حضور مردم در جبهه‌ها و یا كمك و پشتیبانی رزمندگان و از همه مهمتر تبیین خط امام و مقابله با منحرفین و خیانتكاران ، عمده‌ترین محورهای مباحث ایشان به شمار می‌رفت . نقش و حضور ایشان درجریان افشاء خط انحرافی بنی‌صدر و صدور اعلامیه در رابطه با عزل وی از مقام ریاست جمهوری در آن مقطع تاریخی انقلاب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود كه حاكی از تطابق دقیق مواضع فكری و سیاسی ایشان با رهبر سیاسی انقلاب بود.
حضور در جبهه‌های جنگ
با آغاز جنگ تحمیلی و بسیج همه جانبه مردم و قوای مسلح برای حضور در جبهه‌ها و پشتیبانی جبهه‌های جنگ آیت‌الله اشرفی نیز با مهم توصیف كردن مسأله جنگ در مدت 25 ماه در تمام خطبه‌های نماز جمعه و مصاحبه‌ها و پیامهایشان به حضور مردم در جبهه‌ها تأكید می‌ورزید . شهید محراب با حضور درجبهه‌ها به دیدار رزمندگان می‌شتافت و مقید بود. كه بر ایشان سخنرانی كند و با آنان به گفتگو بنشیند ایشان علی رغم كهولت سن و ممانعت مقامات امنیتی و حفاظتی مسافتهای طولانی و راه‌های صعب العبور را به عشق دیدار دلاور مردان جهبه‌های نبرد با وسائل نقلیه نظامی در شرایط دشواری می‌پیمود و با سخنان زیبای خود به سپاهیان اسلام روحیه می‌داد . ایشان در پشت جبهه‌ها نیز فعالیت چشمگیری داشت.
دیدار با مجروحین جنگی
از جمله دیدار با مجروحین جنگی و عیادت از آنان در بیمارستانها و مراكز درمانی و بدن وسیله از آنان تفقد و دلجویی میكرد و باعث تقویت روحیه صبر و بردباری آنان می گشت وی همچنین در مراسم تشییع شهدا در باختران اصفهان و خمینی شهر شركت میكرد و بعضا چنانچه تعداد شهدا زیاد بود اعلامیه‌ای مبنی بر تعطیلی عمومی منتشر میكرد و بدین وسیله ارزش و مقام شهدا را ارج می‌نهاد.
جمع‌آوری كمكهای نقدی برای جبهه‌ها
وی علاوه بر حسابی كه در بانك برای جمع‌آوری كمك نقدی به جبهه‌ها و حساب دیگری نیز جهت كمك به مهاجرین جنگ تحمیلی و حسابی نیز جهت بازسازی منطقه گیلان غرب كه به استان كرمانشاه محول شده بود، افتتاح نمود . حجم وسیع فعالیت‌های ایشان در رابطه با جنگ تحمیلی نمایانگر توجه و حساسیت ایشان به این امر خطیر بود و به حق می‌توان ادعا نمود كه این شهید بزرگوار دین و وظیفه خود را در این راه ادانمود.
اقدامات منافقین
از زمانی كه منافقین وارد فاز نظامی شده علیه انقلاب اسلامی دست به اسلحه بردند ترور شخصیتها و رجال سیاسی – مذهبی در دستور كار این گروهك قرار دادند . بر این اساس شهادت آیت‌الله قاضی ، آیت‌الله مدنی و آیت‌الله صدوقی توسط منافقین انجام گرفت و نام شهید اشرفی نیز در لیست ترور آنان گنجانده شد.
طرح ترور آیت‌الله اشرفی اصفهانی
اولین بار در سال 1359 منزل ایشان هدف یك بمب صوتی قرار گرفت . در دومین اقدام منافقین در تیر ماه 1360 هنگامی كه برای اقامه نماز ظهر عازم سجد بروجری كرمانشاه بود و قصد ورود به مسجد را داشت ناگهان سه مهاجم مسلح از داخل یك اتومبیل به سوی وی آتش گشودند و در حین فرار نارنجكی پرتاب كردند . این اقدام نیز مؤثر نبود.
شهادت
سومین اقدام در روز جمعه 23 مهر 61 بود. هنگامی كه خطبه اول نماز را آغاز كرده بود ناگهان یك نفر به طرف وی هجوم آورده ایشان ار در آغوش گرفت و بر اثر انفجار نارنجك شهید اشرفی در حالی كه به صورت سجده بر زمین افتاده بود به شهادت رسید. بدین ترتیب محراب خونین كرمانشاه محل عروج فقیهی بارع ، عالمی مجاهد و امام جمعه‌ای مجاهد گردید.
منابع:
عروج به ملكوت درمهر خون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منطقه 7 كشوری 1362
یاران امام به روایت اسناد ساواك ،شهید آیت الله اشرفی اصفهانی ، مركز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات 1382
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی
