عارفان و محبان خداوند در نماز
نویسنده: محمد وحيدي
اين دسته به سبب شناخت و معرفتي که از خداوند دارند او را شايسته ي عبادت مي دانند و به جهت همين شايستگي و دوستي ، و به شکرانه الطاف بي کرانش ، سر به آستانش فرود مي آورند .
حضرت علي عليه السلام [ در مناجاتش با خداوند عرض مي کند] : الي ما عبدتک خوفا من عقابک ، و لا طعما في ثوابک و لکن وجدتک أهلا للعباده فعبدتک ؛ (1)
خدايا تو را به خاطر ترس از عذابت عبادت نمي کنم و هم چنين براي چشم داشت از ثواب ، عبادت نمي کنم تو را عبادت مي کنم چون شايسته عبادت يافتمت .
حضرت صادق عليه السلام مي فرمايد: ان العباد ثلاثه : قوم عبدوا الله عزوجل خوفا فتلک عباده العبيد ، و قوم عبدوا الله تبارک و تعالي طلب الثواب فتلک عباده الأجراء ، و قوم عبدوا الله عزوجل حبا فتلک عباده الأحرار ، و هي أفضل العباده ؛ (2)
به تحقيق عبادت کنندگان سه دسته اند: بعضي انگيزه ي عبادتشان ترس است ؛ اين ، عبادت بردگان است و برخي انگيزه ي عبادتشان رسيدن به پاداش است ؛ اين ، عبادت تجار و کارگران است [ که براي مزد کار مي کنند] و عده اي انگيزه ي عبادتشان محبت به خداوند است و اين ، عبادت آزاد مردان است که برترين عبادت است .
حضرت امام حسين عليه السلام مي فرمايد : ان قوما عبدوالله رغبه فتلک عباده التجار ، و ان قوما عبدوا الله رهبه فتلک عباده العبيد ، و ان قوما عبدوه شکرا فتلک عباده الأحرار ؛ (3)
به تحقيق بعضي عبادتشان به خاطر طمع به پاداش هاي خداوند است ، اين عبادت تجار است و بعضي عبادتشان به خاطر ترس از عذاب هاي خداوند است ، اين عبادت بردگان است و گروهي عبادتشان براي تشکر از الطاف الهي است که اين ، عبادت آزادگان است .
حضرت امام عسکري عليه السلام مي فرمايد: لا يشکر النعمه الا العارف ؛ (4)
شکر نعمت را نمي کند مگر کسي که خداوند و نعمت هاي او را بشناسد .
يکي از شاگردان علامه ي طباطبائي قدس سره مي گويد: آن بزرگوار فرمودند: دعاي سحر (5) حضرت باقر العلوم عليه السلام را فراموش مکن که در آن بهاء و جمال و جلال و عظمت و نور و رحمت و علم و شرف است و حرفي از حور و غلمان نيست ، اگر بهشت شيرين است ، بهشت آفرين شيرين تر است .
چرا زاهد اندر هواي بهشت است
چرا بي خبر از بهشت آفرين است(6)
حضرت علي عليه السلام [ در مناجاتش با خداوند عرض مي کند] : الي ما عبدتک خوفا من عقابک ، و لا طعما في ثوابک و لکن وجدتک أهلا للعباده فعبدتک ؛ (1)
خدايا تو را به خاطر ترس از عذابت عبادت نمي کنم و هم چنين براي چشم داشت از ثواب ، عبادت نمي کنم تو را عبادت مي کنم چون شايسته عبادت يافتمت .
حضرت صادق عليه السلام مي فرمايد: ان العباد ثلاثه : قوم عبدوا الله عزوجل خوفا فتلک عباده العبيد ، و قوم عبدوا الله تبارک و تعالي طلب الثواب فتلک عباده الأجراء ، و قوم عبدوا الله عزوجل حبا فتلک عباده الأحرار ، و هي أفضل العباده ؛ (2)
به تحقيق عبادت کنندگان سه دسته اند: بعضي انگيزه ي عبادتشان ترس است ؛ اين ، عبادت بردگان است و برخي انگيزه ي عبادتشان رسيدن به پاداش است ؛ اين ، عبادت تجار و کارگران است [ که براي مزد کار مي کنند] و عده اي انگيزه ي عبادتشان محبت به خداوند است و اين ، عبادت آزاد مردان است که برترين عبادت است .
حضرت امام حسين عليه السلام مي فرمايد : ان قوما عبدوالله رغبه فتلک عباده التجار ، و ان قوما عبدوا الله رهبه فتلک عباده العبيد ، و ان قوما عبدوه شکرا فتلک عباده الأحرار ؛ (3)
به تحقيق بعضي عبادتشان به خاطر طمع به پاداش هاي خداوند است ، اين عبادت تجار است و بعضي عبادتشان به خاطر ترس از عذاب هاي خداوند است ، اين عبادت بردگان است و گروهي عبادتشان براي تشکر از الطاف الهي است که اين ، عبادت آزادگان است .
حضرت امام عسکري عليه السلام مي فرمايد: لا يشکر النعمه الا العارف ؛ (4)
شکر نعمت را نمي کند مگر کسي که خداوند و نعمت هاي او را بشناسد .
يکي از شاگردان علامه ي طباطبائي قدس سره مي گويد: آن بزرگوار فرمودند: دعاي سحر (5) حضرت باقر العلوم عليه السلام را فراموش مکن که در آن بهاء و جمال و جلال و عظمت و نور و رحمت و علم و شرف است و حرفي از حور و غلمان نيست ، اگر بهشت شيرين است ، بهشت آفرين شيرين تر است .
چرا زاهد اندر هواي بهشت است
چرا بي خبر از بهشت آفرين است(6)
پی نوشت:
1. بحارالانوار ، ج 41 ، ص 14 .
2. اصول کافي ، ج 2 ، باب العباده .
3. ميزان الحکمه ، ج 6 ، ص 17 .
4. بحارالانوار ، ج 75 ، ص 378 .
5. مفاتيح الجنان ، دعاي سحر .
6. رضا مختاري ، سيماي فرزانگان ج 3 ، ص 171 .
