بيوتكنولوژي در كره جنوبي

انتخاب يك تكنولوژي و توسعه آن در هر كشور نيازمند استفاده از سياست هاي خارجي است؛ به ويژه در بدو امر كه هنوز زير ساخت ها، قوانين، مقررات، حمايت ها و معافيت ها فراهم نشده اند انتخاب مسير توسعه يكي از ضروريات است و مراحل بعدي توسعه آن تكنولوژي را تحت الشعاع قرار مي دهند در اين مقاله ضمن بيان چند مدل كلي توسعه فناوري، استراتژي كره جنوبي در خصوص توسعه بيوتكنولوژي به اختصار بررسي شده است.

مدل توسعه تكنولوژي

توسعه فناوري از دو مدل كلي تبعيت مي نمايد كه عبارتند از: نياز تكنولوژي، نياز بازار نحوه تأثير هريك از دو مدل بر توسعه فناوري متفاوت است به گونه اي كه در مدل فشار، يك كشف جديد باعث پيش راندن، هل دادن فناوري مي شود اما مدل كشش بازار، فناوري را در جهت اقتصاد و نيازهاي بازار به پيش مي راند فناوري را به دنبال خود مي كشاند.

فشار فناوري

بيشتر تحولات تكنولوژي در سال هاي اخير، براساس اكتشافات علمي قبل از آن پايه ريزي شده است بايركتار ۱۹۹۰، از تكنولوژي هاي كاملاً مبتني بر اكتشافات علمي مثال هاي متعددي آورده است كه از جمله مي توان به مهندسي ژنتيك اشاره كرد در واقع مهندسي ژنتيك به دنبال كشف ساختار DNA توسط واتسون و كريك در سال ۱۹۵۲ مطرح شد. در اين مدل، علم زيربناي توسعه تكنولوژي را فراهم آورده و به نوبه خود بازارهاي جديدي را خلق مي كند، هرچند اين اتفاق خلق بازارهاي جديد هميشه رخ نمي دهد.
در مدل فشار فناوري، تحقيقات پايه در اولويت قراردارند. موافقين اين مدل كه از آنها با نام حاميان تكنولوژي ياد مي شود، غالباً هدفشان گسترش مرزهاي دانش و توليد ايده هاي جديد است بنابر اين كاربردهاي صنعتي و تجاري فناوري در اولويت برنامه هاي ايشان قرار ندارد و در مواردي بسيار چنين به نظر مي آيد كه تكيه محض بر مدل فشار فناوري براي پيشبرد يك تكنولوژي، منجر به رفع نيازهاي جامعه نمي شود.
معمولاً نوآوري در اين سيستم در جهت نيازهاي بازار نمي باشد، اما ممكن است در آينده برخي از نيازهاي بالقوه آن را برآورده سازند.

كشش بازار

توسعه تكنولوژي، توسط كشش بازار تحريك و تقويت مي شود. معمولاً توسعه تكنولوژي جهت پاسخگويي به نياز يا تقاضاي بازار است و اين مدل مؤثرترين برقراري ارتباط ميان تكنولوژي و بازار است اكثر پيشرفت هاي تكنولوژي كه ناشي از كشش بازار بوده اند، طبيعتي فزاينده داشته و تكنولوژي هاي موجود را بهبود بخشيده اند. بهبود تدريجي در تكنولوژي، داراي خاصيت تجمعي است و تأثير شگرفي بر بهره وري و توان رقابتي داشته است. هنگامي كه تقاضاي تجمعي زيادي براي يافتن راه حل مشكل خاصي مثل واكسن بيماري ايدز وجود داشته باشد، كشش بازار مي تواند به پيشرفت هاي چشمگيري ختم شود.
در اين مدل نيازهاي مشخص شده بازار، فرصت را براي ارائه محصولات جديد به وجود مي آورند كه اين خود سمت و سوي توسعه فناوري را تعيين مي كند. اين روش تضمين مي كند كه توسعه فناوري با يك نياز ويژه بازار مطابقت داشته باشد؛ در واقع بازار پيش روي فناوري قرار گرفته و به آن جهت مي دهد با اين تفاسير در مدل مذكور، تحقيقات كاربردي و توسعه اي نسبت به تحقيقات پايه ارجحيت دارند.
اما بايد توجه داشت كه سرمايه گذاري تمامي منابع موجود در پروژه هايي كه فقط نتيجه نياز مشخص شده بازار و نه فرصت هاي بالقوه هستند، عاقلانه نيست.
با اين احوال، عوامل فشار و كشش فناوري و تعامل اين دو در يك كشور، بر موفقيت يك فناوري مؤثر هستند در اين بين، معمولاً محيط كششي به محيط فشاري برتري دارد؛ يعني احتمال كسب سود در آن بيشتر و هزينه، زمان باروري و حد مخاطره ريسك در آن محيط كمتر است هر چند فقدان تحقيقات پايه نيز در درازمدت، توسعه تكنولوژي را بهتر خواهد كرد.

مدل تجمعي

متخصصين براي ايجاد تعامل بين دو روش مذكور، يك مدل تجمعي پيشنهاد كرده اند كه در آن از مزاياي هر دو مدل مذكور بهره برداري گردد. اين كه معايب هريك نيز به حداقل برسد اين ادغام و مشاركت وظيفه دو بخش بازاريابي و جنبه هاي فني است كه هر دو مدل فشار فناوري و كشش بازار را استحكام مي بخشد. در اين مورد، بازخور اطلاعات بين بازاريابي و تحقيق و توسعه الزامي است نوري و مونرو ۱۹۹۸ معتقدند كه توسعه تكنولوژي، به يك رويكرد يكپارچه اي از فشار علم و كشش بازار و همچنين نگرش مديريت نسبت به تكنولوژي و منافع فني و مالي سازمان بستگي دارد. در واقع يكپارچه سازي اين دو سازوكار يعني فشار و كوشش، به تحريك نوآوري و تغيير تكنولوژي كمك مي نمايد.

سياست كره جنوبي در ابتداي راه توسعه بيوتكنولوژي

در اين مقايسه، براي ارزيابي موقعيت كشورها از لحاظ پيشرفت و توسعه بيوتكنولوژي، دو معيار زير در نظر گرفته مي شود.
۱- توان تحقيق و توسعه
۲- توان تجاري سازي و توسعه صنعتي آن
كره جنوبي به رغم نداشتن توان تحقيقاتي بسيار بالا، مع ذلك در تجاري نمودن فرآورده هاي بيوتكنولوژي حتي آمريكا و ژاپن را نيز پشت سر گذاشته است در واقع به نظر مي رسد كشور كره جنوبي در بدو امر، كشش بازار را در اولويت قرار داده و در اين راستا زير ساخت هاي توسعه بيوتكنولوژي را در جهت رفع نيازهاي بازار ايجاد نموده است. دلايل ديگر پيشرفت كره جنوبي كه بر مدل كشش بازار تأكيد دارند، چنين بيان مي شوند:
۱- اهميت بخشيدن به تحقيقات كاربردي
۲- سرمايه گذاري در صنعت بيوتكنولوژي
۳- انتقال تكنولوژي هاي خارجي و بومي كردن آنها
البته همان طور كه ذكر شد، سرمايه گذاري تمامي منابع در فعاليت هايي كه در راستاي نياز مشخص شده بازار باشند و نه فرصت هاي بالقوه، به دور از آينده نگري است وجود تحقيقات بنيادي قوي در هر كشوري شرط لازم براي درون زا كردن تكنولوژي محسوب مي شود به همين دليل كشور كره جنوبي نيز در سال هاي اخير به توسعه تحقيقات پايه اي اهميت داده است؟
نكته
با توجه به شواهد موجود در كشور فقدان زيرساخت هاي توسعه صنعت و اقتصاد بيوتكنولوژي در كشور اعم از قوانين حمايتي و انگيزشي نظير حقوق مالكيت فكري، معافيت هاي مالياتي و گمركي، قوانين واردات و صادرات اختصاصي و غيره، به نظر مي رسد الگوي توسعه بيوتكنولوژي در ايران از نوع فشار است در اين بين برخي از متخصصين و صاحب نظران بيوتكنولوژي صرفاً بر مبناي تخصص و تجربيات علمي خود از اين فناوري حمايت مي كنند بدون اين كه بر جنبه هاي تجاري آن نظري داشته باشند. اين موضوع بيوتكنولوژي را به سمت و سويي سوق مي دهد كه چندان در پي رفع نيازهاي جامعه نيست و از آنجايي كه يكي از مهم ترين ابعاد توسعه تكنولوژي جامعه است، تجديد نظر در اين روند مخصوصاً ارجحيت دادن به كشش بازار توام با ايجاد زيرساخت هاي لازم رجوع شود به طرح نظام جامع بيوتكنولوژي در ايران، خود به خود مسير توسعه اين فناوري را هموار خواهد نمود.

---

معرفي سايت مرتبط با اين مقاله