خانواده مگس گير (Family Muscicapidae) - پرندگان ایران

پرندگاني كوچك و بيشتر درخت زي اند كه منقاري بنسبت تخت با قاعده پهن دارند. اغلب با بدني راست در جاهاي بلند مي نشينند و از آنجا به دنبال حشرات به پرواز در مي‌آيند؛ و پس از شكار آنها در هوا يا روي زمين معمولا به همان نقطه اول باز مي گردند.
تك‌زي اند، جز در مگس‌گير خالدار؛ نر و ماده آنها همشكل نيست. در سوراخها، يا روي درختها لانه مي سازند و از حشرات و عنكبوتها تغذيه مي كنند .

مگس‌گير ابلق باختري

انگليسي: Pied Flycatcher
فرانسوي: Gobe-mouches
لاتين: Ficedula Hypoleuca
مشخصات:
۱۲/۵ سانتيمتر است. پرنده نــر در بهار سر و سطح پشتي سياه دارد .پيشاني و سطح شكمي آن لكه بال و كناره‌هاي دمش سفيد است . در پاييز، شبيه پرنده ماده است؛ ولي سفيدي پيشاني را حفظ مي كند. پرنده ماده در سطح پشتي قهوه‌اي زيتوني و در سطح شكمي سفيد مايل به نخودي است و لكه‌هاي بالي آن كوچكتر است. پرنده نابالغ مگس‌گير خالدار با رنگ سفيد روي بالها و دم مشخص مي شود .
رفتار حشره‌گيري آن شبيه مگس‌گير خالدار است، ولي بندرت به جاي اولش بر مي گردد و اغلب روي زمين تغذيه مي كند . دائما دمش را تكان مي دهد و به سبب داشتن لكه بالي با هيچ يك از ساير مگس‌گير‌ها ، بجز مگس‌گير ابلق، اشتباه نمي شود .
زيستگاه :
معمولا در باغها و جنگلهاي برگ‌ريز و اغلب نزديك آب ديده مي شود .
پراكندگي :
به صورت مهاجر عبوري و به تعداد كم در شمال و غرب ايران ديده مي شود .به سبب شباهت زيادش با مگس‌گير ابلق كمتر گزارش مطمئني در مورد مشاهده اين پرنده موجود است .

مگس‌گير ابلق

انگليسي: Collared Flycatcher
فرانسوي: Gobe-mouches a collier
لاتين: Ficedula albicollis
مشخصات:
شبيه مگس‌گير ابلق باختري است، ولي نــرش - با طوق پهن و سفيد و دمگاه تقريبا سفيد - وسعت بيشتر سفيدي پيشاني و لكه‌هاي بال و سفيدي كمتر كناره‌هاي دم از آن مشخص مي شود .
در پایيز، نشانه‌هاي سياه تبديل به قهوه‌اي پررنگ مي شود و طوق گردن تقريبا از بين مي رود و نشانه‌هاي سفيد كاهش پيدا مي كند. تشخيص پرنده ماده از ماده مگس‌گير ابلق باختري دشوار است، ولي معمولا سطح پشتي خاكستري‌تر با سفيدي بيشتر در بالا و اثري از رنگ سفيد در پس گردن و دمگاه دارد .
رفتار و زيستگاه اين پرنده همانند مگس‌گير ابلق باختري است .
پراكندگي :
پرنده اي است نيمه مهاجر و در تابستانها بنسبت فراوان است. امكان دارد كه در منطقه غربي زاگرس زاد و ولد كند .
*********

مگس‌گير سينه سرخ

انگليسي: Red-Breasted Flycatcher
فرانسوي: Gobe-mouches nain
لاتين: Ficedula parva
مشخصات :
۱۱/۵ سانتيمتر و كوچكترين مگس‌گيرهاست كه فقط نـر آن در تمام فصول گلوي نارنجي روشن دارد و سرش خاكستري رنگ است. سطح پشتي اين پرنده قهوه‌اي مايل به خاكستري و سطح شكمي آن نخودي كمرنگ است و لكه‌هاي سفيد در دو طرف دم تقريبا سياهش تشخيص فوري آن را ميسر مي سازد.
در حالت نشسته، اغلب دم خود را رو به بالا نگه مي دارد و بالهايش حالت افتاده دارد. در فصل زاد و ولد، اغلب گوشه‌گير است و فقط گاهگاهي در هوا يا روي زمين حشرات را دنبال مي كند و در اين حالت طرح سياه و سفيد دمش مشخص است .
بيشتر اوقات به سبك سسك‌ها در بين شاخه‌هاي بالاي درخت به تغذيه مي پردازد .پرنده نـر بيننده را به ياد سينه سرخ مي اندازد، جز اينكه روي دمش سفيدي دارد و رنگ صورتش خاكستري است . از نظر اندازه نيز از آن كوچكتر است.
زيستگاه:
معمولا جنگلهاي برگ‌ريز؛ هنگام مهاجرت، در كشتزارها نیز ديده مي شود .عادات لانه سازي آن مانند مگس‌گير ابلق است، ولي گاهي لانه‌هاي باز روي تنه درخت مي سازد .
پراكندگي :
تابستانها فراوان است و به صورت مهاجر عبوري در مشرق و جنوب شرقي ايران فراوان ديده مي شود.

مگس‌گير خالدار:

انگليسي: Spotted Flycatcher
فرانسوي: Gobe-mouches Gris
لاتين: Muscicapa striata
مشخصات :
۱۳/۵ سانتيمتر است و صرف نظر از حالت قائم بدن با پر و بال قهوه‌اي مايل به خاكستري تارك خال‌خال و سينه تقريبا سفيد رگه‌رگه شناخته مي شود .
بالها و دم خود را اغلب تكان مي دهد و معمولا در ارتفاع كم روي شاخه‌ها مي نشيند و از آنجا با پروازي چابك و سريع حشرات در حال گذر را دنبال مي كند .
پرنده اي بنسبت تك‌زي است .
زيستگاه :
باغها و بوستانها و حاشيه جنگلها
روي ساختمانها يا داخل آنها و روي تنه درختها و يا در پناه گياهان بالارونده لانه مي سازد.
پراكندگي :
تابستانها فراوان است و به صورت مهاجر عبوري در همه ‌جاي ايران ديده مي شود
منبع:http://www.irandeserts.com

---

تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله