مشکلات گوارشی شایع

یبوست، اسهال، و سندرم روده تحریک پذیر برخی از مشکلات رایج گوارشی مشاهده شده در افراد در تمامی سنین است.
هضم فرایند پیچیده‌ای است، اما در اصطلاح عام، به عنوان شکسته شدن غذای خورده شده به موادی تعریف می‌شود که می‌توانند به راحتی توسط بدن به جهت برآوردن نیازهای روزانه بکار برده شوند. غذا به عنوان یک منبع انرژی برای بدن عمل می‌کند. بنابراین، تبدیل مواد غذایی به سوخت (انرژی) به طور کامل به سلامت دستگاه گوارش بستگی دارد. با این حال، به رغم مصرف مواد غذایی سالم به صورت روزانه، دستگاه گوارشی که دچار اختلال شده است، سوء تغذیه را ایجاد می‌کند.
در ادامه، چند مشکل گوارشی شایع را که در کودکان و بزرگسالان به طور یکسان مشاهده می‌شود، آورده شده است.

یبوست

افرادی که دچار یبوست شده‌ باشند، اجابت مزاج دردناکی را تجربه خواهند کرد. بیمار در دفع مدفوع دچار مشکل می‌شود، به این دلیل که مدفوع سخت و خشک شده است. رژیم غذایی ناسالم فاقد فیبر در درجه اول مسئول ایجاد یبوست است.

اسهال

اسهال، عفونت ناشی از باکتری، انگل یا ویروس است که اغلب به دلیل مصرف مواد غذایی غیر بهداشتی رخ می‌دهد. این بیماری به طور معمول با اجابت مزاج شل و آبکی قابل تشخیص است، به این معنی که تخلیه روده با تولید مدفوع آبکی همراه است. در این وضعیت، دستگاه گوارش قادر به تحمل مصرف محصولات لبنی و غذاهای چرب نبوده و بنابراین بایستی به طور موقت از مصرف آنها خودداری کرد.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

در این عارضه، روده بزرگ (کولون) قادر به عملکرد مؤثر نمی‌باشد. مشاهده شده است که انقباض و انبساط عضلات پوششی دیواره روده، مواد غذایی را از طریق روده بزرگ به جلو می‌راند. با این حال، در سندرم روده تحریک پذیر، عضلات به طور غیر طبیعی منقبض شده و در نتیجه مواد غذایی از روده با سرعت بیشتری عبور کرده، منجر به اسهال می‌شود. با این حال این مورد همیشه رخ نمی‌دهد، به گونه‌ای که در برخی موارد حرکت مواد غذایی به آرامی صورت گرفته و موجب یبوست و گاز می‌شوند. سندرم روده‌ی تحریک پذیر که موجب درد شکم می‌شود، می‌تواند با نوشیدن نوشابه های گازدار تشدید شود. از آنجا که علت روده‌ی تحریک پذیر هنوز هم ناشناخته است، مصرف داروهای لازم برای مدیریت علائم بهترین گزینه است.

بیماری التهابی روده (IBD)

بیماری کرون و کولیت اولسراتیو دو گونه‌ی سندرم IBD می‌باشند. کولیت اولسراتیو منجر به التهاب و تشکیل زخم بر روی لایه بالایی روده بزرگ می‌شود. از سوی دیگر در بیماری کرون، التهاب و زخم به لایه‌های درونی روده بزرگ داخل می‌شوند. از اینرو، بیماری کرون به عنوان شکل شدید بیماری التهابی روده در نظر گرفته می‌شود. تغییرات در الگوی روده، کرامپ یا گرفتگی معده و وجود خون در مدفوع برخی از علائم بیماری التهابی روده می‌باشند.

دیورتیکولیت

دیورتیکولیت به نوعی بیماری اشاره دارد که دیورتیکول‌های (كیسه‌ یا حفره‌ى طبیعى‌ یا غیرطبیعى‌ در دستگاه‌ گوارشى‌) تشکیل شده بر روی دیوار روده بزرگ متورم می‌شوند. دیورتیکول‌ها ساختارهای کوچک برآمده بر روی دیواره‌ی روده می‌باشند. این بافتهای غیر طبیعی برآمده از دیواره روده بزرگ معمولاً در افراد بالای 40 سال مشاهده می‌شوند. اگرچه، دیورتیکول‌ها هیچ گونه ناراحتی را به هنگام ملتهب شدن ایجاد نمی‌کنند، اما موجب درد شکمی، اجابت مزاج غیر طبیعی و احساس تهوع می‌شوند.

سوزش سر دل

سوزش سر دل، که همچنین به عنوان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) شناخته می‌شود، نوعی بیماری است که در آن شیره‌های گوارشی در جهت اشتباه جریان می‌یابند. همانطور که همه ما می‌دانیم، معده و کبد مایعات خاصی تولید می‌کنند که به عمل هضم کمک می‌کنند. لوله‌ای که وظیفه‌ی انتقال مواد غذایی بلعیده شده به معده را بر عهده دارد مری نام دارد. ریفلاکس معده به مری هنگامی رخ می‌هد که شیره‌های گوارشی ترشح شده توسط معده به عقب حرکت کرده و وارد مری شود. سوزش سر دل موجب احساس سوزش در قفسه‌ی سینه شده و معمولاً پس از خوردن یک غذای سنگین تجربه می‌شود

زخم گوارشی

تشکیل زخم در دیواره معده یا روده کوچک همچنین می‌تواند فرایند هضم را آهسته سازد. زخم گوارشی یک زخم باز است که در آن بافت زمینه‌ای به شدت آسیب دیده یا به طور کامل از بین رفته است. علاوه بر خوردن مواد غذایی تند به طور مرتب، عامل دیگری که در درجه اول مسئول ایجاد زخم معده و زخم گوارشی می‌شود، رشد بیش از حد باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده است.
مشکلات گوارشی مانند یبوست را می‌توان به راحتی با داروهای خانگی درمان کرد و معمولا نیازی به درمان پزشکی ندارند. به عنوان مثال، نوشیدن مقدار زیادی آب، پیروی از یک ورزش روزانه به طور منظم و یک رژیم غذایی با فیبر بالا، بهترین راه خلاص شدن از شر یبوست است. در مقابل، مسائل گوارشی مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون را نمی‌توان درمان کرد اما با ایجاد تغییر در شیوه زندگی، قطعاً می‌توان از بدتر شدن علائم آنها جلوگیری کرد و یک زندگی سالم را در پیش گرفت.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.