مترجم : بهروزی
منبع:راسخون
منبع:راسخون
کریپتون با غلظت جوی کمتر از ppm 1 (بخش در هر میلیون) نمی‌تواند یک عنصر شیمیایی مفید باشد. اما اگر به کاربردهای آن نگاهی بیندازید می‌توانید پتانسیل عجیب آن را درک کنید.
اشتباه گرفتن کریپتون با کریپتونایت :
با وجود همه چیزهایی که در این مورد باور داشتید، کریپتونایت هیچ ارتباطی به کریپتون ندارد. آن یک ماده‌ی تخیلی است که فقط در کتاب‌های کمدی و طنز یافت می‌شود و نه در جدول تناوبی.کریپتون یکی از سه گاز نجیبی است که در سال 1898 توسط شیمی دانان انگلیسی به نام‌های سر ویلیام رامسی و موریس تراور کشف شدند. بعد از گذشت زمانی، کریپتون بعد از عناصر شیمیایی در زمینه‌های مختلف از الکترونیک گرفته تا سلامتی، یکی از عناصری شد که خیلی به دنبال آن می‌گشتند. خواص هر عنصر شیمیایی نقش حیاتی به هنگام مصرف آن دارد به همین دلیل لازم است که در جایگاه اول با خواص شیمیایی آن به خوبی آشنا شویم.
خواص کریپتون :
کریپتون یک گاز نجیب بی‌رنگ، بی‌بو و بدون مزه است که به مقادیر ناچیزی در جو زمین یافت می‌شود. ترکیب شیمیایی کریپتون در اتمسفر فقط ppm 1 (بخش در هر میلیون) است. نماد کریپتون Kr است اما عدد اتمی آن 36 است. جرم اتمی کریپتون 798ر83 گرم بر مول و چگالی آن 749ر3 گرم بر لیتر است. نقطه‌ی ذوب کریپتون 25ر251- درجه‌ی فار نهایت و نقطه‌ی جوش آن 12ر244- درجه‌ی فار نهایت است. این عنصر معمولاً با طیف نوری نارنجی و سبز رنگ که از آن منتشر می‌شود، شناخته می‌شود. کریپتون ساختار کریستالی مکعب وجه پر را با تمام اجزای دیگر در لیست گازهای نجیب به اشتراک می‌گذارد.در ابتدا تصور می‌شد که کریپتون یک گاز کاملاً خنثی است اما گسترش ترکیب‌های آن به شکل کریپتون دی فلورید (KrF2) و کریپتون تترا فلورید (KrF4) در سال 1963 چیز دیگری را ثابت کرد. این ترکیب‌ها با ترکیب کردن کریپتون با یکی از فعال‌ترین عناصر دنیا یعنی فلوئور تولید شدند. هم چنین باید ذکر کرد که کریپتون یک گاز خفه کننده‌ی غیر سمی است.
کریپتون برای چه چیزی به کار می‌رود؟
- به طور شگفت انگیز، بیشتر مصارف کریپتون حول و حوش سیستم‌های روشنایی می‌گردد. کریپتون عمدتاً در انواع مختلفی از لامپ‌ها، علایم تبلیغاتی و غیره به کار می‌رود. هم چنین گفته می‌شود این عنصر مصرف برق را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد در نتیجه به طور گسترده در لامپ‌های فلورو سنت دوستدار محیط زیست به کار می‌رود. علاوه بر این، کریپتون با گازهای دیگر ترکیب می‌شود و در علایم تبلیغاتی به کار می‌رود. کریپتون را در این مورد می‌توان با نور درخشان زرد متمایل به سبز و متمایزش شناخت.- کریپتون عمدتاً در لامپ‌های نوری تابان و رشته‌ای نیز به کار می‌رود تا بخار رشته را کاهش دهد. علاوه بر این واقعیت، آن یکی از بهترین منابع نور سفید است و کاربرد آن در فلاش عکاسی به ویژه عکاسی با سرعت بالا، کاملاً بدیهی است. هم چنین آن در پروژکتورهای اسلاید و فیلم نیز به کار می‌رود.
- در تصویر سازی رزونانس مغناطیسی (MRI)، کریپتون – 38 به عنوان عامل کنتراست برای گرفتن تصویر از مجاری هوایی بیمار به کار می‌رود.
- کریپتون در تولید گرماسنج‌های الکترو مغناطیسی شبه همگن که برای اندازه گیری مقدار گرما، مورد استفاده قرار می‌گیرند، به کار می‌رود.
- وقتی به کریپتون – 86 حرارت داده می‌شود، طیف نوری روشن و شفاف نارنجی متمایل به قرمز از آن منتشر می‌شود. بین سالهای 1960 تا 1983، دانشمندان از همین امر برای تعیین متر استفاده کردند. از آن پس، یک متر برابر با 73ر1650763 طول موج طیف نوری کریپتون – 86 شد.
- غلظت جوی کریپتون – 85 را که از رآکتورهای هسته‌ای به هنگام فرآوری دوباره‌ی میله‌های سوختی، آزاد می‌شود، می‌توان برای تعیین و تشخیص حضور امکانات پژوهش هسته‌ای در منطقه‌ای ویژه به کار برد.
- نور روشن تولید شده با عبور الکتریسیته از درون کریپتون را می‌توان از فاصله‌ی 1000 فوتی حتی در شرایط مه و ابری دید. به خاطر تمایل این نور برای نفوذ در مه غلیظ، از آن برای راهنمایی هواپیما در باند فرودگاه استفاده می‌شود.
کریپتون به عنوان عنصر نسبتاً نادر و کمیاب در اتمسفر زمین، از هوای مایع شده در فرآیندی به نام تقطیر کسری به دست می‌آید. هزینه‌ای که صرف این فرآیند می‌شود بسیار بالا است که این امر یکی از موانع مهم به هنگام استفاده از این عنصر است. دانشمندان در حال تلاش برای ابداع روش‌های جدید به دست آوردن کریپتون هستند. اگر تلاش‌های آنها به نتایج مثبتی برسد، نیاز به این عنصر به آسانی برآورده خواهد شد.
