تربیت و هدایت از راه عمل

پدر و مادر، ضمن آنکه با سخن و گفتار و پند و اندرز باید بهترین هدایت کننده ی فرزندان خود باشند، بلکه باید عملا خوبیها را در جان و دل کودکان ایجاد نمایند، خودشان را از هر نظر با اخلاق و رفتار درست بسازند، و در حضور فرزندان دروغ نگویند، خلاف نکنند، راستگو و درست کردار باشند، که نفس عمل خود بهترین راهنمای فرزندان در کانون گرم خانوادگی است. پدران و مادران اگر کودکان را امر به راستی نمایند و خود دروغ بگویند، و خودشان را اصلاح نکنند، فرزندان چنین افرادی دچار سرگردانی و تردید و خشم و نفرت می شوند، و برای امر و نهی پدر و مادر ارزش قائل نخواهند شد، و آنها را به مسخره می گیرند.
کودکان ما باید خوبیها را عملا از پدر و مادر خود مشاهده کنند تا آن عمل درست در زوایای جانشان اثر بگذارد.
امام حسن ( علیه السلام) فرمود مادرم زهرا ( علیها السلام) را دیدم که در شب جمعه تا صبح نماز می خواند و تک تک مؤمنین را دعا می کرد و خود را دعا نکرده بود، از او پرسیدم چرا به خودت دعا نمی کنی جواب داد پسرم، اول همسایه، بعد خویشتن ( الجار ثم الدار) (1).
کودکانی که از پدر و مادر، وفا و محبت، و دلسوزی، نسبت به فقراء و مردم، و همسایه ها، به بینند، و فساد اخلاق ، و دروغ، و نفاق، و زشتی، در رفتار پدر و مادر مشاهده نکنند؛ نفس این گونه اعمال آنها را به خوبیها و رستگاری رهنمون می گردد که امامان معصوم ما فرمودند: کونوا دعاه للناس بغیر السنتکم ( مردم را به غیز زبانتان عملا به خوبیها دعوت نمائید). (2)
روانشناسان می گویند اگر پدر یا مادری در یک حادثه ای یا از یک حیوانی ترسید، نباید حالت ترسیدن او را کودک بفهمد باید طوری وانمود کند که نترسیده است، زیرا این گونه حالات روانی خیلی زود، در کودک اثر می گذارد. (3)

پی نوشت ها:

1- دلائل الامامه ص 56
2-اصول کافی ج 3 ص 124 حدیث 14 و ج 3 صفحه 164 حدیث 10
و در روایت دیگری امام صادق (علیه السلام) سفارش فرمودند که ، کودکان خود را در صدقه دادن. و احسان به همنوعان تمرین دهید مر الصبی فلیتصدق بیده بالکسره والقبضه و الشی و ان قل وسائل الشیعه ج 6 ص 261
3- زندگی و پرورش کودک 29

منبع: کتاب مسئولیت تربیت