مترجم: سهیلا حاجی زاده
منبع:راسخون
منبع:راسخون
پروپیلن گلیکول یک جزء مشترک در فرمولاسیون های دارویی مختلف، آرایشی، محصولات غذایی بوده و همچنین کاربردهای مختلفی در صنایع دارد. عوارض جانبی احتمالی این ماده ی شیمیایی مفید در این مقاله ذکر خواهد شد.
پروپیلن گلیکول یا 1،2 – پروپانیدول یک ماده ی شیمیایی بی رنگ، بی بو و رطوبت پسند می باشد. این ماده توسط هیدراسیون پروپیلن اکسید سنتز شده است. پروپیلن گلیکول قابل اختلاط با آب بوده و می تواند در رنگ ها و رزین های متعدد حل شود. این خواص باعث شده که پروپیلن گلیکول به عنوان یک حلال موثر برای انواع فرایندهای صنعتی شناخته شده و یک ماده ی افزودنی مفید در مواد آرایشی، دارویی و محصولات غذایی می باشد. با این حال، این ماده ی شیمیایی دارای عوارض جانبی نیز می باشد.
خطرات ناشی از پروپلن گلیکول
مطابق با سازمان غذا و داروی آمریکا، پروپیلن گلیکول به طور کلی به عنوان یک ماده ی امن برای استفاده به عنوان افزودنی تحت شرایط خاص در نظر گرفته می شود. با این حال، قرار گرفتن در معرض غلظت های بالا و قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مقادیر پایین پروپیلن گلیکول ممکن است منجر به ایجاد علائم آلرژیک جزئی و همچنین مشکلات سلامتی شدید گردند.
برخی از عوارض جانبی و خطرات بهداشتی این ماده ی شیمیایی در زیر ذکر شده است.
سمیت دهانی پروپیلن گلیکول بسیار پایین است، با این حال، مصرف مکرر این ماده ممکن است باعث تهوع و استفراغ در برخی افراد شود. قورت دادن تصادفی این ماده در محل کار باعث ناهنجاری های موقت یا دائم در عملکرد قلب، کبد و کلیه ها می گردند.
قرار گرفتن پوست در معرض این ماده ی شیمیایی ممکن است منجر به خارش پوست همراه با تحریک آن گردد. شستشوی ناحیه ای از پوست که در معرض این ماده قرار گرفته با آب باعث رهایی از این ماده و تسکین پوست می گردد.
استنشاق طولانی مدت دود پروپیلن گلیکول در محل کار ممکن است باعث درد و ناراحتی در قفسه ی سینه گردد.
پروپیلن گلیکول و سایر محصولات فرار در هوای خانه به عنوان عوامل خطرناک برای بیماری آسم و سایر مشکلات حاد تنفسی شناسایی می شوند.
پروپیلن گلیکول به فرم مایع یا بخار ممکن است باعث حساسیت خفیف چشم شده و قرمزی و درد چشم را نیز القاء کنند. در این موارد، چشم باید به سرعت با آب سرد شستشو داده شود.
نکته: در مورد التهاب چشم یا پوست به واسطه ی پروپیلن گلیکول هیچ قطره، کرم، لوسیون یا داروهایی را بدون مشورت با متخصص استفاده نکنید.
مصارف پروپیلن گلیکول
پروپیلن گلیکول یک ماده ی افزودنی در محصولات غذایی متنوع مانند سس سالاد، بستنی بدون چربی، رنگ های غذایی، ذرت بوداده، خامه ی ترش و کیک می باشد.
این ماده در موادرد خانگی مانند ضدعفونی کننده ها، اسپری های خوشبو کننده ی اتاق، لوازم آرایشی و عوامل تمیز کننده مورد استفاده قرار می گیرد.
این ماده به عنوان یک عامل نرم کننده و ملین در لوازم آرایشی و دارویی کاربرد دارد.
پروپیلن گلیکول جایگزین اتیلن پلیکول در سیستم های خنک کنندگی مدرن و کاربردهای ضد یخ می باشد.
این ماده به عنوان یک حلال در رنگ ها، جوهر، سیگارهای الکترونیکی (برای حل کردن نیکوتین) کاربرد داشته و در سنتز مواد شیمیایی مختلف نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
محصولات حاوی پروپیلن گلیکول می تواند باعث واکنش های خفیف چشم و پوست گردد، در حالی که قرار گرفتن حاد در معرض این ماده در محل کار ممکن است منجر به خطرات جدی برای سلامتی گردد. واکنش های آلرژیک و مشکلات تنفسی ممکن است نتیجه ی قرار گرفتن حاد در معرض این ماده در افراد دارای آلرژی باشد. در مورد ایجاد هر گونه علائم آلرژیک شدید، بهتر است بلافاصله با یک متخصص مشورت شود.