توجه به میان وعده ها در برنامه غذایی كودكان

منابع انرژی عمدتاً كربوهیدرات و چربی ها هستند كه اگر انرژی ضروری از این منابع تامین نشود، پروتئین موردنیاز برای رشد و ترمیم به مصرف تولید انرژی رسیده درنتیجه رشد كودك را مختل می كند. علاوه بر این درنظر گرفتن ویتامین و املاح متناسب با انرژی دریافتی در واكنش های متابولیكی نقشی حیاتی دارند.بنابراین باید نه تنها به كمیت بلكه به كیفیت انرژی دریافتی كودكان نیز توجه شود تا باتقسیم این انرژی به وعده های اصلی و میان وعده ها به تامین كالری لازم برای آنها كمك كنیم.
شاید تاكنون به جایگاه میان وعده ها در این گروه سنی دقت زیادی نكرده باشیم ولی باید بدانیم كه كبد تنها برای 4 ساعت ذخیره گلیكوژن دارد و دریافت میان وعده برای حفظ غلظت قند خون و تنظیم فعالیت سیستم عصبی و عملكرد مغز ضروری است.متا سفانه امروز غذاهای خانگی در نسل جدید مورد كم لطفی قرار گرفته است و سوسیس و كالباس های متنوع موجب محروم شدن از غذاهای سفره می گردد. علاوه بر این تنقلاتی چون چیپس و پفك است كه برای سلامت جامعه بسیار مضر است.
طبق آمار 47 درصد كودكان 6 تا 12 ماهه و 90 درصد كودكان 12 تا 23 ماهه كشور در مناطق شهری و روستایی پفك می خورند و با تبلیغات رنگین و جوایز ویژه سرمایه گذاری هنگفتی بر روی بیماری افراد كرده و روزبه روز سود بیشتری را نصیب تبلیغ كنندگان و تولیدكنندگان آن می كنند. این در حالیست كه كشورهای توسعه یافته با آموزش گسترده، مصرف نمك را تا حدود 2 تا 3 گرم در روز برای هر فرد محدود كرده اند ولی ما هنوز شوری را به بهای گزافی رواج می دهیم.میزان نمك موجود در پفك موجب عادت ذائقه كودك شده و در آینده زمینه ساز ابتلا به بیماری قلبی عروقی، سكته مغزی و قلبی است.
همچنین پفك با جذب 9 برابر آب، معده كوچك كودك را پر می كند و احساس سیری كاذب در وی منجر به محرومیت از غذای سفره می شود. هنگام تهیه پفك، پودر ذرت پرس شده در حرارت بسیار بالا قرار گرفته تا به صورت حجیم درآید و درنتیجه روغن آن سوخته و پراكسید تولید می كند. این میزان پراكسید با ماندن پفك در شرایط نامطلوب حرارت و نور زیادتر شده و سلامت كودك را به خطر می اندازد. حال در مورد پفك هایی كه فاقد مارك معتبر یا پروانه ساخت هستند احتمال مشكلات دیگر مانند ذرت كپك زده هم به آن اضافه می شود. ازجمله تنقلات شور دیگر چیپس را می توان نام برد كه شوری و روغن زیاد آن مسا له ساز است. مضاف بر این كه چنین فله ای معمولاً از روغن های سوخته و چندبار مصرف تهیه می شود و سرطان زاست. یكی دیگر از عوامل افزایش ابتلا به بیماری های غیرواگیر نوشابه های گازدار است كه علاوه بر مشكلات گوارشی با مقادیر بالای قند منجر به چاقی می شود. همچنین فسفات زیاد آن جذب كلسیم را مختل كرده و بدن را با كمبود كلسیم مواجه می سازد.
آمار مصرف سرانه نوشابه گازدار در كشور آمار 42 لیتر را نشان می دهد و این سؤ ال مطرح می شود كه چرا مصرف دوغ و شربت های خانگی كم كالری و بدون افزودنی در كشور ما تا این حد مورد بی مهری قرار گرفته است؟ در كنار نوشابه ها، سوسیس، كالباس با نگهدارنده هایی مانند نیتروزآمین (ماده ای سرطانزا) دیده می شود. علاوه بر این شكلات و آدامس های خارجی كه اغلب از طریق غیرقانونی وارد كشور می شوند نیز قابل توجه است.
این در حالی است كه در حال حاضر میان وعده هایی مانند گردو، بادام، نخودچی، كشمش، گندم برشته، برنجك، ذرت بوداده، عدس برشته، توت خشك، خرما، انواع میوه ها، حلواشكری، شیرین گندمك و انواع غذاهای خانگی برای كودكان ما نانشناخته است، در حالی كه می دانید كمبود ریز مغذی هایی مانند آهن، روی، كلسیم و ویتامین A سلامت كودكان را به مخاطره می اندازد و كاهش سرعت رشد، كم خونی فقر آهن، تا خیر در بلوغ جنسی، كمبود كلسیم و متعاقب آن پوكی استخوان در بزرگسالان كاهش قدرت یادگیری و مقاومت بدن در مقابل بیماری ها از جمله عوارضی است كه به دنبال كمبود ریزمغذی ها ایجاد می شود.
بنابراین با آموزش می توان زمینه مناسبی را برای رشد كودك فراهم كرد و با رفتار درست تغذیه ای سلامتی را به كودكان هدیه داد.
منبع: www.seemorgh.com