مترجم: زهرا هدایت منش
منبع:راسخون
منبع:راسخون
تداخل سنجهای رادیویی فضایی كمك خواهند كرد تا محاسبات خود را، حتی در مورد دورترین اشیاء تصحیح كنیم. میدانیم كه پلاسمای بین ستارهای و بین كهكشانی بر انتشار امواج رادیویی اثر میگذارد. به همین علت، تصاویر رادیویی كه حتی از متراكمترین منابع دریافت میشوند كدرند. در حال حاضر تكنیكهای جدیدی برای رفع این محدودیت در حال تكویناند. با استفاده از قاعدهای طویلتر از 15000 كیلومتر، رصدهای همزمان انجام میشوند و مورد تحلیل قرار میگیرند تا تغییرات به صورت تابعی از زمان به دست آیند. این پلاسما بیشتر شكل ابری دارد تا یكنواخت، از این رو تقریباً همانند یك عدسی كیهانی است و مقدار معینی از انرژی رادیویی را كانونی میكند.
تكنیك دریافت همزمان امواج، در سادهترین شكلش، مستلزم عملكرد همزمان دو آنتن است به عنوان تداخل سنجی كه طول و راستای قاعدهاش متغیر باشد. سادهترین راه دستیابی به چنین سیستمی قرار دادن یك آنتن در فضا و یك آنتن در زمین است. اگر رادیو تلسكوپ سومی اضافه شود، حتی اطلاعات بیشتری میتوان كسب كرد، مثل تصاویر سه بعدی، كه از هر سه جفت آنتن به دست میآیند.
یك نتیجه فرعی این اقدامات، امكان اندازهگیری سرعت جسم مورد مطالعه و سرعت ابرهای پلاسمای بین ستارهای خواهد بود. نتایج دیگر عبارتاند از بررسی فضای بین كهكشانی و پوستههای پلاسمایی كه كهكشانها را در برگرفتهاند.
بالاخره در آینده دور ممكن است اندیشه تأسیس یك مجموعه حلقهای چند آنتنی در مدار دایرهای به دور زمین مورد توجه قرار گیرد. این مجموعه، دادهها را با چنان سرعتی تدارك خواهد دید كه بتوان برای نشان دادن تغییرات اشیاء تحت مطالعه از آنها (فیلم برداری) كرد. ما معتقدیم كه بهترین چشم انداز برای اخترشناسی رادیویی در گسترش سطح آنتنها و افزایش فاصله آنها از یكدیگر نهفته است. پرتاب این آنتنها به فضا امكانات گستردهای را در این زمینه فراهم خواهد كرد. كاملاً واضح است كه مصلحت ایجاب میكند ابتدا آنتنهای نسبتاً كوچك ( به قطر 10 تا 100 متر) به كار گرفته شوند. وقتی این وسایل در مداری نسبتاً پایین به دور زمین قرار گیرند، به بالا بردن كیفیت رصدها برای آشكار كردن جزئیات ساختاری نزدیكترین منابع رادیویی كمك خواهند كرد.
یك مثال خوب، هسته كهكشان خودمان است كه با وجود نزدیكی نسبی، از دید مستقیم كاملاً پنهان است. این ناحیه از كهكشان ما همان اهمیتی را دارد كه هسته اتم دارد. طبق نظر دانشمندان، در این هسته سیاهچاله و همچنین خوشه عظیمی از ستارهها و گازیین ستارهای وجود دارد، كه این گاز از تركیبات آلی پیچیدهای تشكیل شده و دمای آن در گستره وسیعی توزیع شده است.
آنتنهای كیهانی میتوانند در مطالعات زمینی نیز مفید باشند. آنها اطلاعات بیشتری در مورد رطوبت، عمق برف و نظایر آن را فراهم خواهند آورد؛ این مشاهدات میتوانند بدون توجه به اوضاع جوی، در تمام طول شبانه روز انجام بگیرند. اطلاعات مربوط به اقیانوسها، نظیر دما و تغییرات شوری را نیز میتوان توسط این آنتنها به زمین مخابره كرد.
با اندازهگیری فضایی بسیار دقیق دمای سطح اقیانوسها و بادهای سطحیاش (آنچنان كه توسط نقش موجها و سرعتها مشخص میشوند)، میتوان پیش بینیهای هواشناسی درازمدت را تا حد زیادی بهبود بخشید. در همین زمینه، دورنمایی وجود دارد كه انرژی خورشیدی جمع شده در فضا به صورت انرژی الكترومغناطیسی به زمین فرستاده شود. به این ترتیب، تلفیق تكنیكهای نجوم رادیویی با سفرهای فضایی، چشم انداز وسیعی از بهره برداریهای علمی و اقتصادی را ترسیم میكند.