كار برد فناوری هسته ای دردفع آ فات گیاهی نریتور
امروزه با بالا رفتن جمعیت جهان كشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار شده است وتامین و امنیت غذایی از مهمترین دغدغه های هر كشور می‌باشد.یكی از مهمترین چالش‌های كشاورزی خسارات ضایعاتی است كه به محصولات كشاورزی وارد میشود بطوریكه گفته‌می‌شود‌امروزه بیش از یك سوم محصولات كشاورزی در جهان از بین می‌روند.وجودآفات گوناگونی كه به محصولات كشاورزی حمله ور شده وباعث نابودی آنها می‌گردد باعث شده از دیربازانسانها بفكر یافتن روشهای گوناگون برای از میان برداشتن این آفات ودر بدست آوردن مهصولات كشاورزی سالم باشند تا با بالابردن سطح كمی و كیفی محصولات كشاورزی را توسعه ببخشند .
دكتر معروف : تولید محصولات كشاورزی از جنبه های مختلف آسیب پذیر است .به طور معمول عوامل مختلفی مانند شرایط آب وهوایی ، میزان بارندگی ، وضعیت خاك كشاورزی، تجهیزات تكنو لوژی كشاورزی می‌تواند كه میزان تولید وكیفیت تولید ما را تحت تاثیر خود داشته با شد .در بین این مجموعه عوامل یكسری عواملی هستند كه تولیدات ما را تهدید میكنند كه این مجموعه عوامل زندهای كه محصولات كشاورزی را تهدید میكنند . مجموعه‌ای از حشرات علفهای هرز ، باكتریها وسایر میكروارگانیسم ها كه بطور معمول گفته میشود در آمارها موجود هست كه در كشورهای در حال توسعه حدود یك سوم تولیدات محصولات كشاورزی به این طریق از چرخه مصرف خارج میشود واز بین می‌رود . برای حفظ محصولات كشاورزی ا زگزند آفات روشهای مختلفی وجود دارد ویكی از این روشها ، استفاده كردن از روش هسته‌ای یا پرتو تابی وابسطه به مجموعه دانش هسته ای میشود تكنولوژی نسبتا جدیدی هست . پایه این كار از حدود سال 1953 در كشور آمریكا گذاشته شده از اون به بعد تحقیقات بسیار زیادی در كشورهایی مانند آمریكا ،كانادا ، روسیه ، انگلیس ، فرانسه ، هلند شده ونتایج بسیار مثبتی هم داشته است . دكتر مظفری : برای یك تكنولوژی ایچنینی ما نیازمند این هستیم كه از روشهای مختلف بتوانیم استفاده كنیم از جمله اینها روشهای ژنیتیكی ،ویا روشهای فیزیكیاستفاده كنیم ، مثلابرای مبارزه با آفات اگر شما می‌خواهید یكی از روشهای مختلف اینكه شما بیایید آفاتی از همان گونه بوجود بیاورید كه توانایی بار وری نداشته باشند . استریل باشند یا عقیم باشند آنوقت این افراد عقیم با افراد معمولی حشره جفت گیری میكنند . بچه ای بوجود نمی آید یعنی در واقع جمعیت حشرات پائین می‌آید، جمعیت حشرات كه آمد پائین دیگر خسارت اقتصادی نمی‌توانند بزنند. دكتر سرافرازی عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی : پرتوهای الكترومغناطیس پرتو های ایكس یا ماورای بنفش اساسا اینها برای داشتن انرژی بالا بر روی بافت های زنده تاثیر می‌گذارند .
تولید متاسیون با تخریب سلول به خصوص سلول برای مدیریت آفات و یا برخی از عوامل بیماری زا روی گیاهان . در بخش حشرات به خصوص حشرات آفت این تاریخچه اش به برمی‌گردد به حدود صد سال پیش كه بر روی سوسك لازیوور لازینكن در سال 1916 و همین طور یك شپش هایی پیدا می شوند سیتو فیلوریزر استفاده شد برای مدیریت آنها و خوب جواب خیلی خوبی هم داد . دكتر معروف : در دنیا هم خوب خیلی استفاده شده یعنی حتی كشورهای آفریقایی كه این دانش را هم ندارند آمدند كمك گرفتند از سازمانهای بین المللی مثل خوار و بار جهانی و همین طور آژانش بین المللی انرژی اتمی و دارد جنسی می‌شوند كه از این ویژگی پرتو ها استفاده می شود، در واقع طرح هایی در آن كشور ها اجرا می شود به خصوص در مورد آفات پزشكی یعنی حشراتی كه ناقل بیماری ها هستند مثل مگس تسه تسه كه ناقل بسیاری از بیماری ها است اینها روش های خیلی مؤثری بوده و تا حد زیادی توانستند این آفات را كنترل كنند. در كشور هایی مثل الجزایر كه خرما یكی از تولیدات مهمشان است آنها دارند همین عقیم سازی حشرات را همین تغییر را در مورد آفات خرما الان استفاده میكنند كشورهایی مثل عرض كنم خدمتتان مصر دارند از این روش استفاده میكنند. كشورهایی مثل آمریكای مركزی ، آفریقای جنوبی این یك روش كاملا پذیرفته شده است واز سال 1938 در آمریكا این روش شروع شد روش استریل كردن حشرات یا عقیم كردن حشرات تا الان هم ادامه داشته . نریتور : انسان ها در طول تاریخ همواره در حال مبارزه با آفات محصولات كشاورزی بودند ودر این مبارزه از شیوه ها و روش های گوناگونی استفاده كرده‌اند .
استفاده از روش های فیزیكی چون آتش و یا شیمیایی همچون سموم شیمیایی گذشته از موفقیت آمیز بودن یا نبودن با عوارض و مشكلات متعددی همراه بوده است كه در نهایت باعث شده كه به دنبال دیگر روش ها باشند به طوری كه این میان نانو و بیو تكنولوژی نیز به كمك انسان ها آمد . فناوری هسته ای نیز یكی از تكنولوژی هایی است كه در این زمینه می تواند كمك بسیار زیادی به انسانها كند استفاده از این تكنیك از سالها قبل در نقاط مختلف جهان آغاز شد . دكتر سرافرازی عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی : برای اولین بار در سال 2001 در آمریكا اولین حشره ترانسیونیك كه نوعی آفت است همین پكتریو فسیپلا كه در ایران هم به صورت یك آفت قرنطینه در جنوب شرقی در استان سیستان و بلوچستان در حال حاضر این حشره فعالیت می‌كند با بهره گیری از دستكاری ژنتیكی از یك طرف و تكنیك نر عقیمی توانستند این آفت را به خوبی در سه نسل كنترل كنند ما از مجموعه برنامه هایی كه در سال گذشته به در واقع سازمان انرژی اتمی پیشنهاد دادیم كه در ایران انجام شود با توجه به اینكه اساسا با این روش و به خصوص با شرایطی كه به ؟؟؟؟ پنبه در جنوب شرقی ایران دارد امكان رادیكیشن آن به خوبی است و ما بنا را بر این داریم كه به همكاری سازمان انرژی اتمی این برنامه را در سیستان و بلوچستان پیاده كنیم.
در حال حاضر كار مقدماتی آن انجام شده نمونه برداری هایی از این نقاط را ما در همین مناطق خوراكی و حول و حوش منطقه چابهار انجام دادیم نمونه ها جمع آوری شده و در حال پرورش است و امید این است كه با مذاكراتی كه اخیرا با سازمان انرژی اتمی در وین انجام شده زمینه های به كارگیری همزمان این دو تكنیك یعنی نر عقیمی و در واقع دستكاری ژنتیكی را بتوانیم انجام بدهیم و انشاءالله بتوانیم این آفت را به طور كامل برنامه ادیكیشنش را در ایران انجام بدهیم به خصوص با توجه به اینكه در واقع كشت پنبه با شرایط آب و هوایی خوبی كه در منطقه سیستان و بلوچستان پیاده شده و ایجاد شده خوب سطح زیر كشت احتمال گسترشش است و این خطر وجود دارد كه این آفت كلیدی پنبه كه در سایر نقاط جهان هم است در آن منطقه هم به شدت گسترش پیدا كند و صنعت نساجی را تحت تاثیر خودش قرار بدهد ما امیدوار هستیم كه بتوانیم با استفاده از این شیوه كه جهات موفقیت آمیزی هم در كشور های دیگر داشته بتوانیم این آفت را مدیریت كنیم . دكتر معروفی : بحث حفظ محصولات كشاورزی از گزند آفات از دو جنبه قابل بررسی است یك زمانی است كه شما محصولتان در مزرعه و باغ قرار دارد و در آن مرحله می خواهید محصول را از گزند آفت حفظ كنید مرحله بعدی موقعی است كه شما محصول را برداشت كردید دارید ذخیره سازی می كنید یا در انبار نگهداری می كنید و در این مرحله می خواهید از گزند آفت مصون نگهدارید محصولتان را . تكنولوژی هسته‌ای در هر دو جنبه قابل كاربرد است یعنی هم در سطح باغ و مزرعه و هم در سطح انبار و مصرف كننده نهایی كه هر كدام از اینها شرایط خاص خودش را دارد و تكنیك های خاص خودش را دارد . دكتر رضا پناه : برای مثال عرض می كنم تصاویری را خدمت تصویر برداران محترم نشان دادند كه یك كارخانه بزرگ را سرمایه گزاری كرده بود كشور كانادا و یك حشره آفت را كه روش های كنترل دیگر سخت بود برایش یا محیط زیست را آلوده می كرد یا سموم پر خطری را مجبور بودند استفاده می كردند كه سلامت بشر را در خطر قرار می داد كارخانه ای به تكثیر این آفت بپردازد؛ خیلی تاسیسات وسیعی بعد این آفت را در معرض پرتو های نافذ هسته ای قرار می دهند بعد اینها را رها سازی می كنند تا جمعیت طبیعی این آفت در آن دره یا آن منطقه وسیع بیتش كلمبیا افزایش پیدا كند اف بی آی و دیگر سازمان های بیت المللی هم یك همچنین فعالیت هایی را داشتند در دیگر نقاط دنیا و موفقیت هایی را كسب كردند .
دكتر سرافرازی : ببینید ما دو تا برنامه را داریم طرح تحقیقاتی در واقع داده شده جدایی از این كه سالهای سال هست در مدیریت آفات انباری بخصوص شپشه‌های‌گندم آرد و بسیاری از آفات انباری عملاً از طریق این روش با دزهای بالا كشتن آنها و یا با دزهای پایین برای عقیم كردنشان استفاده می‌شودو كاربعد عام دارد ولی طی سالهای گذشته یك نگاه خاصی هم به یك سری آفات دیگر هم شده همین طور كه عرض كردم برای كرم سرخ پنبه یك برنامهای هست كه خودمان همین الان در صدد هستیم كه ان برنامه را ایجاد كنیم ،البته این برنامه قرار است با دولت پاكستان هم اجرا شود كه آنها همچنین آفتی در نزدیكی مرز ما دارند یك كمك خواهد بود برای مدیریت بهتراین آفت مضافاً این طرح تحقیقاتی هم در موسسه تحقیقات آفت گیاهی بیماریهای گیاهی داده شده برای مدیریت كرم گلوگاه انار میدانید كه كلیدی‌ترین آفت انار در كشور است و این برنامه قرار است در هست در بخش تحقیقات آفات گیاهی استان یزد پیاده شود پیشنهادش داده شده ومورد تصویب هم قرار گرفته وانشاءالله برای امسال اجرا خواهد شد نریتور : مبارزه با آفات محصولات كشاورزی دركشور كمك فراوانی میشود بخش از حمله آفات كشاورزی گاه از چنان وسعت بالایی برخوردار است كه فلج شدن و ور شكست شدن بخشهایی از حوزه كشاورزی می انجامد و صدمات بی شماری به اقتصاد یك كشور وارد می‌كند . اهمیت این موضوع به قدری است كه دانش و علوم مختلف به یاری كشاورزی در نهایت اقتصاد و امنیت غذایی آمده تا با استفاده از شیوه‌ها و روشهای گوناگون پدید آمدن آسیبها و خطرهای بیشمار جلوگیری كرد. دكتر مظفری : شما برای این كه یك كشت سالم داشته باشید یك باغ سالم داشته باشید لازم است كه بذر و نهال سالم بكارید خوب برای تولید این بذر و نهال سالم شما یك محیط آری از آفت و بیماری می خواهید كه تهیه كنید بذر گیاه سالم را وقتی كه می‌گوئیم آری از بیماری آفت نسبی البته هست یكی از روشهایی كه جدیداً آژانش بین‌المللی انرژی اتمی به آن توجه دارد و موسسات تحقیقاتی بین‌المللی دنیا ایجاد مناطقه ایزوله با استفاده از مواد رادیواكتیوبرای كاشت وتولید بذر و نهال هست اینها می‌آیند مناطقی جزیره مانند درست میكنند با استفاده از اشعه رادیواكتیو كه عوامل آفات و بیماریها را از بین می برند تا بتوانند بذر و نهال سالم تهیه كنند و وقتی بذر ونهال سالم تولید و تكثیر كردند به میزان كافی بذر و نهال سالم در اختیار كشاورزان قرار می‌گیرد كه بتوانند مزرعه و باغ سالمی داشته باشند در نتیجه جلوی آفات و بیماریها گرفته میشود . دكتر معروفی : در مورد كرم ساقه خوار برنج كه باز هم آن یكی از آفات مهم محصولات كشاورزی كه در مورد برنج ایران هم سالیان سال است كه با این مشكل مواجه هستیم و استفاده بی رویه سموم در مزارع باعث آلودگی آبهای منطقه شمال كشور شده كه آثارش به صورت بیماریهای كنونی ظهور می‌كند روش پرتوتابی در واقع در آنجا هم كاربرد دارد ودر حال مطالعه است در مورد كرم ساقه خوار برنج منتها در آنجا مشكلاتی دارد این حشره چون چند بار حفت‌گیری دارد یك مقداری باعث شده مبارزه با این حشره با استفاده از روش راه‌سازی نر عقیم با مشكلاتی مواجه باشد كه نیاز دارد كار شود و در واقع این اشكالها بر طرف شود در واقع راه حل‌هایی برای غلبه بر این مشكلات پیدا شود و سِنِ گندم هم یكی از آفات مهم ماست كه بخش اعظمی از مبارزات شیمیایی را به خودش اختصاص داده است در مورد سِنِ گندم خمدر این مورد كار شده برای كنترل این آفت با استفاده از عقیم كردن حشرات. دكتر مظفری : روشهای دیگر ایجاد گیاه‌های مقاوم در مقابت بیماری آفات است به جای این كه ما بیاییم سم و كود استفاده كنیم بیاییم گیاه مقاوم به حشره ایجاد بكنیم فرض بفرمائید گیاه مقاوم به كرم ساقه خوار برنج ایجاد كنیم یا گیاه مقاوم به گلوگاه انار ایجاد كنیم یا خیلی از موارد دیگر استفاده كنند از تكنولوژی هسته‌ای استفاده كنند تر كیب ژنتیكی مناسبی ایجاد كنند كه دچار این آفتنشود در مقابل این بیماری مقاومت كند . دكتر معروفی : طیفی از مگسها را داریم كه به عنوان مگسهای میوه شناخته می شوند به محصولات مختلف مثل گیلاس ،هلو ریا،گلابی و مخصوصاً مركبات حمله می كنند و در همان مرحله‌ای كه میوه در روی درخت است باعث ریزش میوه می‌شوند و خسارت زیادی می‌زنند یكی از اینها مگس مدیترانه‌ای است .
خوب ما چند ستل پیش این مگس را در ایران داشتیم شرایط آب و هوائی ایران برای استقرار این آفت مناسب نبود و یعنی با مركبات وارداتی سالهای خیلی دور دهه 50 این وارد مملكت شده بود منتها به دلیل نا مناسب بودن شرایط آب و هوایی این آفت مستقر نشد و به طور طبیعی از بین رفت ولی در كشورهای همسایه ما مثل تركیه و دیگر كشورهای اروپایی و یونان این آفت بسیار مهم است و رد آنجا استفاده از همین روش اس آی تی بسیار مؤثر بوده و كاربرد فراوانی هم دارد در ایران ما الان روی كرم گلوگاه انار در واقع مركز پزشكی هسته ای كشاورزی در واقع با همكاری مؤسسه تحقیقات و آفت بیماری های گیاهی روی كرم گلوگاه انار دارند در این زمینه كار می كنند ، چون كرم گلوگاه انار شاید بشود گفت مهم ترین آفت انار در ایران است و خوب میدانید كه انار یك میوه بسیار خوب است ، یعنی بازار پسندی خوبی دارد در سطح بین المللی متاسفانه این آفت یك مقدار برای صادرات این محصول مشكل ایجاد كرده كنترلش هم كنترل ساده ای نیست چون سموم شیمیایی خوب جواب ندادند، حتی مبارزات بیولوژیك هم یعنی استفاده از حشرات مفید هم در مورد كنترل این آفت خیلی مؤثر نبوده برای همین الان این تفكر ایجاد شد كه بییند با استفاده از رهاسازی حشرات یعنی پروانه های نر را جمع آوری كنند به میزان زیاد پرورش بدهند در آزمایشگاه عقیم‌شان كنند و رهاسازی كنند در سطح باغ و طبیعتاً اختلال در جفت گیری كه ایجاد می شود جمعیت آفت را تا سطح قابل قبولی را پایین بیاورد . در مورد این آفت الان در حال اجراست یعنی دارد كار میشود . نریتور : تكنیك های هسته ای و تركیب آن با دیگر تكنولوژی ها به عنوان یكی از مهم ترین و كم خطر ترین شیوه های مبارزه با آفات در كشور های مختلف شناخته شده است و تركیب این تكنیك با تكنولوژی های دیگر مثل بیو تكنولوژی كمك بسیار زیادی به دفع آفات كشاورزی و در نتیجه به توسعه كشاورزی كرده است با توسعه علوم و دانش های گوناگون در جهان تكنیك های مبارزه با آفات به سرعت در حال پیشرفت و تاثیر گزاری بیشتر است ولی سؤالی كه بسیاری با آن موجه می شوند این است آیا استفاده از این تكنیك ها اقتصادی است؟ دكتر معروفی : تمام اینها این قضیه را نزدیك به این می كند كه این روش می تواند اقتصادی تر باشد نسبت به روش های دیگر با توجه به اینكه آن خطراتی كه مواد شیمیایی دارند دیگر این روش ندارد و حالا این یك جنبه مثبتش است كه باید خیلی به آن توجه شود یعنی صرفا مسائل اقتصادی اش را مطرح نكنیم چون بعضی اوقات مسائل بهداشتی و زیست محیطی واقعا ارجح است نسبت به مسائل اقتصادی و ما باید این ها را بپذیریم تا به آن اهدافی كه داریم برسیم .
دكتر رضا پناه : فناوری های زیستی كه در همكاری با یا در تعامل با فناوری های هسته ای در عرصه علوم غذایی و علوم كشاورزی چه مزیت هایی را در روش های كنترل بر فرض آفات و بیماری های گیاهی كه به طور معمول و مرسوم دارد استفاده می شود مثلا سموم شیمیایی و اینها دارد ؟ باید عرض كنم روش هایی كه بر این اساس و بر اساس این فناوری‌ها تنظیم شدند معمولا با رعایت مسائل محیط زیست هستند آلودگی شان كمتر است و در واقع این پرتو ها به واسطه نافذ بودنشان و قطعی بودن نفوذشان در به اصطلاح موجودات زنده همان طور كه بسته های غذایی و بهداشتی كه از جلوی این پرتو ها به خاطر میكروب زدایی و اینها می گذرند در درصد بسیار بالایی ایمن و نضمین شده هستند و ریسكشان پایین است در این سمت هم وقتی از این فناوری ها استفاده می كنیم تضمین بالایی برای این روش وجود دارد و اجازه می دهد كه این روش در عرصه محیط زیست پذیرفته شده باشد ، قاطع باشد و جایی كه توصیه می شود عمل كند . من مثالی را خدمتتان عرض می كنم در حدود 30 سال پیش صرفا با دستور عدم سمپاشی نی شكر در یك كشت و صنعتی كه شرایط را برای یك دانشمند جوان فراهم كرده بود تصحیلاتی را فراهم كرده بود محقق جوان دستور می دهد كه به خاطر این دشمنان طبیعی آفتی كه آن روز پر خطر بود برای محصول نی شكر شما سمپاشی نكنید آنها هم تمكین كردند و 30 سال گذشته و هنوز حشره كشی در آنجا مصرف نشده این یعنی عدم هزینه كرد برای آن محصول ، محصولی كه چند سال است توسعه پیدا كرده و ایضا در توسعه اش هم این سم مصرف نشده ، هزینه تولید آمده پایین ، محیط زیست آلوده نشده ، كسی مسموم نشده ، دامی مسموم نشده ، گیاهی مسموم نشده ، و حتی اگر یك خورده دقت كنیم شاید مثلا نی شكر ارگانیت ، نی شكر آری از سم كلیه سموم عرضه شود و در دنیا مطرح شود این همه اش یعنی اقتصاد ، همه اش یعنی استفاده از فرصت هایی كه به دقت در اطراف ما است و ما می توانیم با دقت آنها رار برداریم و از آنها استفاده كنیم . دكتر معروفی : ماباید یك نكته هم اینجا ذكر كنیم این روش یك مقدار روش هزینه بری است یعنی نیاز به یك سرمایه گزاری اولیه دارد و در واقع شما ایجاد یك واحدی كه شما تجهیزات پرتو تابی را بخواهید در آن مستقر كنید هزینه های بالایی دارد و یك مقدار گرایش استفاده از این روش را شاید در بحث اقتصادی بودنش در ابهام قرار دهد منتها مطالعات اقتصادی هم در این زمینه حالا در ایران انجام نشده ولی مقالات متعددی منتشر شده آمدند بحث اقتصادی را هم به آن توجه كردند و محاسبه كردند یك واحد از غلات حالا واحدمان هر چه می خواهد باشد یك تن ، یك كیلوگرم ، یا صد گرم از غلات را وقتی شما به روش پرتو تابی ضد عفونی می كنید نسبت به زمانی كه می آیید با روش های جاری مثل استفاده از تركیبات تدخینی یا سموم شیمیایی مقایسه می كنید می بینید كه روش پرتو تابی با توجه به اینكه شما یك بار سرمایه گزاری می كنید و تا سالیان سال از این سرمایه گزاری تان دارید استفاده می كنید نهایتا صرفه اقتصادی بیشتری دارد نسبت به سایر روش ها از جمله روش های شیمیایی .
دكتر سرافرازی : مضافاً این كه در واقع معرفی این دانش جدید هزینه های تولید حشرات عقیم را كه بایستی در سطح انبوه هم تولید شود به شدت كاهش می دهد و عملا كاربرد این روش را بسیار راحت تر كرده و گرایش بیشتری هم برای كاربردش است كما اینكه در حال حاضر در بسیاری از كشورها عملا با تركیب این دو روش دارند در دفع آفاتشان استفاده می كنند از آن . نریتور : امروزه بی توجهی و بی تفاوتی نسبت به محیط زیست به نتایج نامطلوبی منجر شده كه به دنبال آن در سراسر جهان باعث حساسیت بیشتر انسانها نسبت به مسائل زیست محیطی شده است طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی هر ساله سه میلیون نفر بر اثر بیماری های ناشی از آلودگی هوا میمیرند این رقم پنج درصد كل مرگ و میر سالانه جهان است سموم شیمیایی كه در سراسر جهان برای مبارزه یا آ،ات كشاورزی استفاده می‌شوند یكی از مهمترین آلاینده های هوا و آب است كه تاثیرات سوء بلند مدتی بر محیط زیست خواهد گذاشت این اثرات مخرب به قدری گسترده است كه انسانها را واداشته است تا به فكر استفاده از شیوه های سالم تر و نوینی بیفتند كه یكی از این شیوه ها استفاده از پرتو افكنی است . دكتر معروفی : این است كه چند تركیب عمده است از مواد شیمیایی كه الان برای كنترل آفات انباری دارد استفاده می شود یكی از این تركیبات ، تركیبات شیمیایی با نام متیل بروماید ، متیل بروماید متاسفانه اثر تخریبی شدیدی روی لایه ازن دارد و یك پروتوكلی در منترال كانادا تنظیم شده به امضای تعداد زیادی از كشورهای دنیا رسیده از جمله جمهوری اسلامی ایران هم این پروتوكل را امضا كرده مبنبی براینكه هر متیل بروماید از چرخه تولیدات مصرف حذف شود متیل بروماید واقعا تركیب خوبی است برای كنترل آفات انباری یعنی به راحتی آفت را از بین می برد در مدت زمان كوتاه ولی متاسفانه به دلیلی همین اثرات مخربی كه در محیط زیست دارد تا سال 2015 میلادی در كشورهای در حال توسعه از جمله ایران طبق تعهدی كه ایران به این پروتوكل داده است باید مصرف متیل بروماید ممنوع شود . وقتی این تركیب حذف شود یكی از سلاح های بسیار مهم ما برای كنترل آفات انباری از دست مان خارج شده یك یا دو تركیب دیگر باقی می ماند . منتها ما باید از الان دنبال جایگزین های مناسب برای این تركیبات باشیم زمان را از دست ندهیم در دنیا هم در واقع این اتفاق افتاده یعنی یكی از روش های جایگزین برای تركیب متیل بروماید در واقع همین روش پرتو تابی است یعنی در واقع در مجامع بین المللی ، مقالات و جلساتی كه در كنفرانس های مختلف تشكیل می شود چند روش و چند تركیب معرفی و جایگزین می شود برای تركیب متیل بروماید یكی از تكنیك هایی كه آینده روشنی هم واقعا دارد همین روش پرتو تابی است .
دكتر سرافرازی : در مقایسه با روش های مدیریت آفات كه می دانید روش های مختلفی استفاده میشود كه اساسا اصلی ترین روشی كه برای كنترل آفات دارند استفاده می كنند بهره گیری از آفت ها و سموم شیمیایی است طبیعی است كه كاربرد سموم شیمیایی در یك كشاورزی پایدار بایستی به طور منطقی انجام شود . و طبیعتا اثرات زیست محیطی زیادی هم در عین حال در كنار خودش دارد از بین رفتن دشمنان طبیعی ، وجود باقی مانده سموم در محصولات كشاورزی كه به نوعی توسط مردم دارد استفاده می شود این روزها اهمیت زیادی به آن داده می شود و طبیعی است كه به دنبال راه كار ها و روش های دیگری باشند كه سموم را به صورت منطقی استفاده كنند و تا حد امكان استفاده از مبارزات شیمیایی بر علیه آفات به عنوان آخرین راه كار در واقع قرار بگیرد . استفاده از اشعه دهی و پرتو دهی در واقع یكی از روش های بسیار سالمی است كه عملا اثرات سوء كاربرد مواد شیمیایی را در مدیریت آفات نخواهد داشت و مضافا این كه در باره این روش بسیار تخصصی عمل می كند طبیعتا اثرات سویی روی سایر موجودات دیگر دشمنان طبیعی و غیره ندارد و از این جهت بسیار روش سالم و با هزینه های كمتری هم است با در نظر گرفتن اثرات مخرب زیست محیطی سموم این روش بسیار سالم تر و به صرفه است . دكتر رضا پناه : با توسعه علوم در زمینه شناخت تاثیرات روش هایی كه به طور معمول استفاده می‌شد برای كنترل آفات گیاهی ، روش های شیمیایی ، روش های پر مخاطره دیگری كه در محیط زیست اثر منفی داشتند در كتاب های چاپ شده ، ژورنالیست ها ، فیلم ها و حتی فیلم های متعددی ساختند و به آحاد بشر این مخاطره را توضیح دادند و خوشبختانه در كشور ما هم این شناخته شده است و دیگر از آن استفاده های بی رویه سموم شاید كمتر شده حتی محصولات ارگانیك مطرح است . نریتور : كشاورزی یكی از پایه های مهم اقتصادی هر كشور است تامین امنیت غذایی یك كشور از چنان اهمیت بالایی برخوردار است كه كشورهای مختلف زمان و توجه زیادی به این بخش اختصاص داده اند استفاده از فناوری های مختلف در این حوزه خود از اهمیت هر چه بیشتر آن حكایت می كند استفاده از تكنولوژی هسته ای برای مبارزه با آفات كشاورزی یكی از هوشمندانه ترین شیوه هایی است كه در بسیاری از كشورها مورد استفاده قرار گرفته است كه از مهمترین ویژگی های آن می توان از كارایی و تاثیر گزاری بالای آن و عدم آلایندگی محیط زیست نام برد.
دكتر معروف : تولید محصولات كشاورزی از جنبه های مختلف آسیب پذیر است .به طور معمول عوامل مختلفی مانند شرایط آب وهوایی ، میزان بارندگی ، وضعیت خاك كشاورزی، تجهیزات تكنو لوژی كشاورزی می‌تواند كه میزان تولید وكیفیت تولید ما را تحت تاثیر خود داشته با شد .در بین این مجموعه عوامل یكسری عواملی هستند كه تولیدات ما را تهدید میكنند كه این مجموعه عوامل زندهای كه محصولات كشاورزی را تهدید میكنند . مجموعه‌ای از حشرات علفهای هرز ، باكتریها وسایر میكروارگانیسم ها كه بطور معمول گفته میشود در آمارها موجود هست كه در كشورهای در حال توسعه حدود یك سوم تولیدات محصولات كشاورزی به این طریق از چرخه مصرف خارج میشود واز بین می‌رود . برای حفظ محصولات كشاورزی ا زگزند آفات روشهای مختلفی وجود دارد ویكی از این روشها ، استفاده كردن از روش هسته‌ای یا پرتو تابی وابسطه به مجموعه دانش هسته ای میشود تكنولوژی نسبتا جدیدی هست . پایه این كار از حدود سال 1953 در كشور آمریكا گذاشته شده از اون به بعد تحقیقات بسیار زیادی در كشورهایی مانند آمریكا ،كانادا ، روسیه ، انگلیس ، فرانسه ، هلند شده ونتایج بسیار مثبتی هم داشته است . دكتر مظفری : برای یك تكنولوژی ایچنینی ما نیازمند این هستیم كه از روشهای مختلف بتوانیم استفاده كنیم از جمله اینها روشهای ژنیتیكی ،ویا روشهای فیزیكیاستفاده كنیم ، مثلابرای مبارزه با آفات اگر شما می‌خواهید یكی از روشهای مختلف اینكه شما بیایید آفاتی از همان گونه بوجود بیاورید كه توانایی بار وری نداشته باشند . استریل باشند یا عقیم باشند آنوقت این افراد عقیم با افراد معمولی حشره جفت گیری میكنند . بچه ای بوجود نمی آید یعنی در واقع جمعیت حشرات پائین می‌آید، جمعیت حشرات كه آمد پائین دیگر خسارت اقتصادی نمی‌توانند بزنند. دكتر سرافرازی عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی : پرتوهای الكترومغناطیس پرتو های ایكس یا ماورای بنفش اساسا اینها برای داشتن انرژی بالا بر روی بافت های زنده تاثیر می‌گذارند .
تولید متاسیون با تخریب سلول به خصوص سلول برای مدیریت آفات و یا برخی از عوامل بیماری زا روی گیاهان . در بخش حشرات به خصوص حشرات آفت این تاریخچه اش به برمی‌گردد به حدود صد سال پیش كه بر روی سوسك لازیوور لازینكن در سال 1916 و همین طور یك شپش هایی پیدا می شوند سیتو فیلوریزر استفاده شد برای مدیریت آنها و خوب جواب خیلی خوبی هم داد . دكتر معروف : در دنیا هم خوب خیلی استفاده شده یعنی حتی كشورهای آفریقایی كه این دانش را هم ندارند آمدند كمك گرفتند از سازمانهای بین المللی مثل خوار و بار جهانی و همین طور آژانش بین المللی انرژی اتمی و دارد جنسی می‌شوند كه از این ویژگی پرتو ها استفاده می شود، در واقع طرح هایی در آن كشور ها اجرا می شود به خصوص در مورد آفات پزشكی یعنی حشراتی كه ناقل بیماری ها هستند مثل مگس تسه تسه كه ناقل بسیاری از بیماری ها است اینها روش های خیلی مؤثری بوده و تا حد زیادی توانستند این آفات را كنترل كنند. در كشور هایی مثل الجزایر كه خرما یكی از تولیدات مهمشان است آنها دارند همین عقیم سازی حشرات را همین تغییر را در مورد آفات خرما الان استفاده میكنند كشورهایی مثل عرض كنم خدمتتان مصر دارند از این روش استفاده میكنند. كشورهایی مثل آمریكای مركزی ، آفریقای جنوبی این یك روش كاملا پذیرفته شده است واز سال 1938 در آمریكا این روش شروع شد روش استریل كردن حشرات یا عقیم كردن حشرات تا الان هم ادامه داشته . نریتور : انسان ها در طول تاریخ همواره در حال مبارزه با آفات محصولات كشاورزی بودند ودر این مبارزه از شیوه ها و روش های گوناگونی استفاده كرده‌اند .
استفاده از روش های فیزیكی چون آتش و یا شیمیایی همچون سموم شیمیایی گذشته از موفقیت آمیز بودن یا نبودن با عوارض و مشكلات متعددی همراه بوده است كه در نهایت باعث شده كه به دنبال دیگر روش ها باشند به طوری كه این میان نانو و بیو تكنولوژی نیز به كمك انسان ها آمد . فناوری هسته ای نیز یكی از تكنولوژی هایی است كه در این زمینه می تواند كمك بسیار زیادی به انسانها كند استفاده از این تكنیك از سالها قبل در نقاط مختلف جهان آغاز شد . دكتر سرافرازی عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی : برای اولین بار در سال 2001 در آمریكا اولین حشره ترانسیونیك كه نوعی آفت است همین پكتریو فسیپلا كه در ایران هم به صورت یك آفت قرنطینه در جنوب شرقی در استان سیستان و بلوچستان در حال حاضر این حشره فعالیت می‌كند با بهره گیری از دستكاری ژنتیكی از یك طرف و تكنیك نر عقیمی توانستند این آفت را به خوبی در سه نسل كنترل كنند ما از مجموعه برنامه هایی كه در سال گذشته به در واقع سازمان انرژی اتمی پیشنهاد دادیم كه در ایران انجام شود با توجه به اینكه اساسا با این روش و به خصوص با شرایطی كه به ؟؟؟؟ پنبه در جنوب شرقی ایران دارد امكان رادیكیشن آن به خوبی است و ما بنا را بر این داریم كه به همكاری سازمان انرژی اتمی این برنامه را در سیستان و بلوچستان پیاده كنیم.
در حال حاضر كار مقدماتی آن انجام شده نمونه برداری هایی از این نقاط را ما در همین مناطق خوراكی و حول و حوش منطقه چابهار انجام دادیم نمونه ها جمع آوری شده و در حال پرورش است و امید این است كه با مذاكراتی كه اخیرا با سازمان انرژی اتمی در وین انجام شده زمینه های به كارگیری همزمان این دو تكنیك یعنی نر عقیمی و در واقع دستكاری ژنتیكی را بتوانیم انجام بدهیم و انشاءالله بتوانیم این آفت را به طور كامل برنامه ادیكیشنش را در ایران انجام بدهیم به خصوص با توجه به اینكه در واقع كشت پنبه با شرایط آب و هوایی خوبی كه در منطقه سیستان و بلوچستان پیاده شده و ایجاد شده خوب سطح زیر كشت احتمال گسترشش است و این خطر وجود دارد كه این آفت كلیدی پنبه كه در سایر نقاط جهان هم است در آن منطقه هم به شدت گسترش پیدا كند و صنعت نساجی را تحت تاثیر خودش قرار بدهد ما امیدوار هستیم كه بتوانیم با استفاده از این شیوه كه جهات موفقیت آمیزی هم در كشور های دیگر داشته بتوانیم این آفت را مدیریت كنیم . دكتر معروفی : بحث حفظ محصولات كشاورزی از گزند آفات از دو جنبه قابل بررسی است یك زمانی است كه شما محصولتان در مزرعه و باغ قرار دارد و در آن مرحله می خواهید محصول را از گزند آفت حفظ كنید مرحله بعدی موقعی است كه شما محصول را برداشت كردید دارید ذخیره سازی می كنید یا در انبار نگهداری می كنید و در این مرحله می خواهید از گزند آفت مصون نگهدارید محصولتان را . تكنولوژی هسته‌ای در هر دو جنبه قابل كاربرد است یعنی هم در سطح باغ و مزرعه و هم در سطح انبار و مصرف كننده نهایی كه هر كدام از اینها شرایط خاص خودش را دارد و تكنیك های خاص خودش را دارد . دكتر رضا پناه : برای مثال عرض می كنم تصاویری را خدمت تصویر برداران محترم نشان دادند كه یك كارخانه بزرگ را سرمایه گزاری كرده بود كشور كانادا و یك حشره آفت را كه روش های كنترل دیگر سخت بود برایش یا محیط زیست را آلوده می كرد یا سموم پر خطری را مجبور بودند استفاده می كردند كه سلامت بشر را در خطر قرار می داد كارخانه ای به تكثیر این آفت بپردازد؛ خیلی تاسیسات وسیعی بعد این آفت را در معرض پرتو های نافذ هسته ای قرار می دهند بعد اینها را رها سازی می كنند تا جمعیت طبیعی این آفت در آن دره یا آن منطقه وسیع بیتش كلمبیا افزایش پیدا كند اف بی آی و دیگر سازمان های بیت المللی هم یك همچنین فعالیت هایی را داشتند در دیگر نقاط دنیا و موفقیت هایی را كسب كردند .
دكتر سرافرازی : ببینید ما دو تا برنامه را داریم طرح تحقیقاتی در واقع داده شده جدایی از این كه سالهای سال هست در مدیریت آفات انباری بخصوص شپشه‌های‌گندم آرد و بسیاری از آفات انباری عملاً از طریق این روش با دزهای بالا كشتن آنها و یا با دزهای پایین برای عقیم كردنشان استفاده می‌شودو كاربعد عام دارد ولی طی سالهای گذشته یك نگاه خاصی هم به یك سری آفات دیگر هم شده همین طور كه عرض كردم برای كرم سرخ پنبه یك برنامهای هست كه خودمان همین الان در صدد هستیم كه ان برنامه را ایجاد كنیم ،البته این برنامه قرار است با دولت پاكستان هم اجرا شود كه آنها همچنین آفتی در نزدیكی مرز ما دارند یك كمك خواهد بود برای مدیریت بهتراین آفت مضافاً این طرح تحقیقاتی هم در موسسه تحقیقات آفت گیاهی بیماریهای گیاهی داده شده برای مدیریت كرم گلوگاه انار میدانید كه كلیدی‌ترین آفت انار در كشور است و این برنامه قرار است در هست در بخش تحقیقات آفات گیاهی استان یزد پیاده شود پیشنهادش داده شده ومورد تصویب هم قرار گرفته وانشاءالله برای امسال اجرا خواهد شد نریتور : مبارزه با آفات محصولات كشاورزی دركشور كمك فراوانی میشود بخش از حمله آفات كشاورزی گاه از چنان وسعت بالایی برخوردار است كه فلج شدن و ور شكست شدن بخشهایی از حوزه كشاورزی می انجامد و صدمات بی شماری به اقتصاد یك كشور وارد می‌كند . اهمیت این موضوع به قدری است كه دانش و علوم مختلف به یاری كشاورزی در نهایت اقتصاد و امنیت غذایی آمده تا با استفاده از شیوه‌ها و روشهای گوناگون پدید آمدن آسیبها و خطرهای بیشمار جلوگیری كرد. دكتر مظفری : شما برای این كه یك كشت سالم داشته باشید یك باغ سالم داشته باشید لازم است كه بذر و نهال سالم بكارید خوب برای تولید این بذر و نهال سالم شما یك محیط آری از آفت و بیماری می خواهید كه تهیه كنید بذر گیاه سالم را وقتی كه می‌گوئیم آری از بیماری آفت نسبی البته هست یكی از روشهایی كه جدیداً آژانش بین‌المللی انرژی اتمی به آن توجه دارد و موسسات تحقیقاتی بین‌المللی دنیا ایجاد مناطقه ایزوله با استفاده از مواد رادیواكتیوبرای كاشت وتولید بذر و نهال هست اینها می‌آیند مناطقی جزیره مانند درست میكنند با استفاده از اشعه رادیواكتیو كه عوامل آفات و بیماریها را از بین می برند تا بتوانند بذر و نهال سالم تهیه كنند و وقتی بذر ونهال سالم تولید و تكثیر كردند به میزان كافی بذر و نهال سالم در اختیار كشاورزان قرار می‌گیرد كه بتوانند مزرعه و باغ سالمی داشته باشند در نتیجه جلوی آفات و بیماریها گرفته میشود . دكتر معروفی : در مورد كرم ساقه خوار برنج كه باز هم آن یكی از آفات مهم محصولات كشاورزی كه در مورد برنج ایران هم سالیان سال است كه با این مشكل مواجه هستیم و استفاده بی رویه سموم در مزارع باعث آلودگی آبهای منطقه شمال كشور شده كه آثارش به صورت بیماریهای كنونی ظهور می‌كند روش پرتوتابی در واقع در آنجا هم كاربرد دارد ودر حال مطالعه است در مورد كرم ساقه خوار برنج منتها در آنجا مشكلاتی دارد این حشره چون چند بار حفت‌گیری دارد یك مقداری باعث شده مبارزه با این حشره با استفاده از روش راه‌سازی نر عقیم با مشكلاتی مواجه باشد كه نیاز دارد كار شود و در واقع این اشكالها بر طرف شود در واقع راه حل‌هایی برای غلبه بر این مشكلات پیدا شود و سِنِ گندم هم یكی از آفات مهم ماست كه بخش اعظمی از مبارزات شیمیایی را به خودش اختصاص داده است در مورد سِنِ گندم خمدر این مورد كار شده برای كنترل این آفت با استفاده از عقیم كردن حشرات. دكتر مظفری : روشهای دیگر ایجاد گیاه‌های مقاوم در مقابت بیماری آفات است به جای این كه ما بیاییم سم و كود استفاده كنیم بیاییم گیاه مقاوم به حشره ایجاد بكنیم فرض بفرمائید گیاه مقاوم به كرم ساقه خوار برنج ایجاد كنیم یا گیاه مقاوم به گلوگاه انار ایجاد كنیم یا خیلی از موارد دیگر استفاده كنند از تكنولوژی هسته‌ای استفاده كنند تر كیب ژنتیكی مناسبی ایجاد كنند كه دچار این آفتنشود در مقابل این بیماری مقاومت كند . دكتر معروفی : طیفی از مگسها را داریم كه به عنوان مگسهای میوه شناخته می شوند به محصولات مختلف مثل گیلاس ،هلو ریا،گلابی و مخصوصاً مركبات حمله می كنند و در همان مرحله‌ای كه میوه در روی درخت است باعث ریزش میوه می‌شوند و خسارت زیادی می‌زنند یكی از اینها مگس مدیترانه‌ای است .
خوب ما چند ستل پیش این مگس را در ایران داشتیم شرایط آب و هوائی ایران برای استقرار این آفت مناسب نبود و یعنی با مركبات وارداتی سالهای خیلی دور دهه 50 این وارد مملكت شده بود منتها به دلیل نا مناسب بودن شرایط آب و هوایی این آفت مستقر نشد و به طور طبیعی از بین رفت ولی در كشورهای همسایه ما مثل تركیه و دیگر كشورهای اروپایی و یونان این آفت بسیار مهم است و رد آنجا استفاده از همین روش اس آی تی بسیار مؤثر بوده و كاربرد فراوانی هم دارد در ایران ما الان روی كرم گلوگاه انار در واقع مركز پزشكی هسته ای كشاورزی در واقع با همكاری مؤسسه تحقیقات و آفت بیماری های گیاهی روی كرم گلوگاه انار دارند در این زمینه كار می كنند ، چون كرم گلوگاه انار شاید بشود گفت مهم ترین آفت انار در ایران است و خوب میدانید كه انار یك میوه بسیار خوب است ، یعنی بازار پسندی خوبی دارد در سطح بین المللی متاسفانه این آفت یك مقدار برای صادرات این محصول مشكل ایجاد كرده كنترلش هم كنترل ساده ای نیست چون سموم شیمیایی خوب جواب ندادند، حتی مبارزات بیولوژیك هم یعنی استفاده از حشرات مفید هم در مورد كنترل این آفت خیلی مؤثر نبوده برای همین الان این تفكر ایجاد شد كه بییند با استفاده از رهاسازی حشرات یعنی پروانه های نر را جمع آوری كنند به میزان زیاد پرورش بدهند در آزمایشگاه عقیم‌شان كنند و رهاسازی كنند در سطح باغ و طبیعتاً اختلال در جفت گیری كه ایجاد می شود جمعیت آفت را تا سطح قابل قبولی را پایین بیاورد . در مورد این آفت الان در حال اجراست یعنی دارد كار میشود . نریتور : تكنیك های هسته ای و تركیب آن با دیگر تكنولوژی ها به عنوان یكی از مهم ترین و كم خطر ترین شیوه های مبارزه با آفات در كشور های مختلف شناخته شده است و تركیب این تكنیك با تكنولوژی های دیگر مثل بیو تكنولوژی كمك بسیار زیادی به دفع آفات كشاورزی و در نتیجه به توسعه كشاورزی كرده است با توسعه علوم و دانش های گوناگون در جهان تكنیك های مبارزه با آفات به سرعت در حال پیشرفت و تاثیر گزاری بیشتر است ولی سؤالی كه بسیاری با آن موجه می شوند این است آیا استفاده از این تكنیك ها اقتصادی است؟ دكتر معروفی : تمام اینها این قضیه را نزدیك به این می كند كه این روش می تواند اقتصادی تر باشد نسبت به روش های دیگر با توجه به اینكه آن خطراتی كه مواد شیمیایی دارند دیگر این روش ندارد و حالا این یك جنبه مثبتش است كه باید خیلی به آن توجه شود یعنی صرفا مسائل اقتصادی اش را مطرح نكنیم چون بعضی اوقات مسائل بهداشتی و زیست محیطی واقعا ارجح است نسبت به مسائل اقتصادی و ما باید این ها را بپذیریم تا به آن اهدافی كه داریم برسیم .
دكتر رضا پناه : فناوری های زیستی كه در همكاری با یا در تعامل با فناوری های هسته ای در عرصه علوم غذایی و علوم كشاورزی چه مزیت هایی را در روش های كنترل بر فرض آفات و بیماری های گیاهی كه به طور معمول و مرسوم دارد استفاده می شود مثلا سموم شیمیایی و اینها دارد ؟ باید عرض كنم روش هایی كه بر این اساس و بر اساس این فناوری‌ها تنظیم شدند معمولا با رعایت مسائل محیط زیست هستند آلودگی شان كمتر است و در واقع این پرتو ها به واسطه نافذ بودنشان و قطعی بودن نفوذشان در به اصطلاح موجودات زنده همان طور كه بسته های غذایی و بهداشتی كه از جلوی این پرتو ها به خاطر میكروب زدایی و اینها می گذرند در درصد بسیار بالایی ایمن و نضمین شده هستند و ریسكشان پایین است در این سمت هم وقتی از این فناوری ها استفاده می كنیم تضمین بالایی برای این روش وجود دارد و اجازه می دهد كه این روش در عرصه محیط زیست پذیرفته شده باشد ، قاطع باشد و جایی كه توصیه می شود عمل كند . من مثالی را خدمتتان عرض می كنم در حدود 30 سال پیش صرفا با دستور عدم سمپاشی نی شكر در یك كشت و صنعتی كه شرایط را برای یك دانشمند جوان فراهم كرده بود تصحیلاتی را فراهم كرده بود محقق جوان دستور می دهد كه به خاطر این دشمنان طبیعی آفتی كه آن روز پر خطر بود برای محصول نی شكر شما سمپاشی نكنید آنها هم تمكین كردند و 30 سال گذشته و هنوز حشره كشی در آنجا مصرف نشده این یعنی عدم هزینه كرد برای آن محصول ، محصولی كه چند سال است توسعه پیدا كرده و ایضا در توسعه اش هم این سم مصرف نشده ، هزینه تولید آمده پایین ، محیط زیست آلوده نشده ، كسی مسموم نشده ، دامی مسموم نشده ، گیاهی مسموم نشده ، و حتی اگر یك خورده دقت كنیم شاید مثلا نی شكر ارگانیت ، نی شكر آری از سم كلیه سموم عرضه شود و در دنیا مطرح شود این همه اش یعنی اقتصاد ، همه اش یعنی استفاده از فرصت هایی كه به دقت در اطراف ما است و ما می توانیم با دقت آنها رار برداریم و از آنها استفاده كنیم . دكتر معروفی : ماباید یك نكته هم اینجا ذكر كنیم این روش یك مقدار روش هزینه بری است یعنی نیاز به یك سرمایه گزاری اولیه دارد و در واقع شما ایجاد یك واحدی كه شما تجهیزات پرتو تابی را بخواهید در آن مستقر كنید هزینه های بالایی دارد و یك مقدار گرایش استفاده از این روش را شاید در بحث اقتصادی بودنش در ابهام قرار دهد منتها مطالعات اقتصادی هم در این زمینه حالا در ایران انجام نشده ولی مقالات متعددی منتشر شده آمدند بحث اقتصادی را هم به آن توجه كردند و محاسبه كردند یك واحد از غلات حالا واحدمان هر چه می خواهد باشد یك تن ، یك كیلوگرم ، یا صد گرم از غلات را وقتی شما به روش پرتو تابی ضد عفونی می كنید نسبت به زمانی كه می آیید با روش های جاری مثل استفاده از تركیبات تدخینی یا سموم شیمیایی مقایسه می كنید می بینید كه روش پرتو تابی با توجه به اینكه شما یك بار سرمایه گزاری می كنید و تا سالیان سال از این سرمایه گزاری تان دارید استفاده می كنید نهایتا صرفه اقتصادی بیشتری دارد نسبت به سایر روش ها از جمله روش های شیمیایی .
دكتر سرافرازی : مضافاً این كه در واقع معرفی این دانش جدید هزینه های تولید حشرات عقیم را كه بایستی در سطح انبوه هم تولید شود به شدت كاهش می دهد و عملا كاربرد این روش را بسیار راحت تر كرده و گرایش بیشتری هم برای كاربردش است كما اینكه در حال حاضر در بسیاری از كشورها عملا با تركیب این دو روش دارند در دفع آفاتشان استفاده می كنند از آن . نریتور : امروزه بی توجهی و بی تفاوتی نسبت به محیط زیست به نتایج نامطلوبی منجر شده كه به دنبال آن در سراسر جهان باعث حساسیت بیشتر انسانها نسبت به مسائل زیست محیطی شده است طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی هر ساله سه میلیون نفر بر اثر بیماری های ناشی از آلودگی هوا میمیرند این رقم پنج درصد كل مرگ و میر سالانه جهان است سموم شیمیایی كه در سراسر جهان برای مبارزه یا آ،ات كشاورزی استفاده می‌شوند یكی از مهمترین آلاینده های هوا و آب است كه تاثیرات سوء بلند مدتی بر محیط زیست خواهد گذاشت این اثرات مخرب به قدری گسترده است كه انسانها را واداشته است تا به فكر استفاده از شیوه های سالم تر و نوینی بیفتند كه یكی از این شیوه ها استفاده از پرتو افكنی است . دكتر معروفی : این است كه چند تركیب عمده است از مواد شیمیایی كه الان برای كنترل آفات انباری دارد استفاده می شود یكی از این تركیبات ، تركیبات شیمیایی با نام متیل بروماید ، متیل بروماید متاسفانه اثر تخریبی شدیدی روی لایه ازن دارد و یك پروتوكلی در منترال كانادا تنظیم شده به امضای تعداد زیادی از كشورهای دنیا رسیده از جمله جمهوری اسلامی ایران هم این پروتوكل را امضا كرده مبنبی براینكه هر متیل بروماید از چرخه تولیدات مصرف حذف شود متیل بروماید واقعا تركیب خوبی است برای كنترل آفات انباری یعنی به راحتی آفت را از بین می برد در مدت زمان كوتاه ولی متاسفانه به دلیلی همین اثرات مخربی كه در محیط زیست دارد تا سال 2015 میلادی در كشورهای در حال توسعه از جمله ایران طبق تعهدی كه ایران به این پروتوكل داده است باید مصرف متیل بروماید ممنوع شود . وقتی این تركیب حذف شود یكی از سلاح های بسیار مهم ما برای كنترل آفات انباری از دست مان خارج شده یك یا دو تركیب دیگر باقی می ماند . منتها ما باید از الان دنبال جایگزین های مناسب برای این تركیبات باشیم زمان را از دست ندهیم در دنیا هم در واقع این اتفاق افتاده یعنی یكی از روش های جایگزین برای تركیب متیل بروماید در واقع همین روش پرتو تابی است یعنی در واقع در مجامع بین المللی ، مقالات و جلساتی كه در كنفرانس های مختلف تشكیل می شود چند روش و چند تركیب معرفی و جایگزین می شود برای تركیب متیل بروماید یكی از تكنیك هایی كه آینده روشنی هم واقعا دارد همین روش پرتو تابی است .
دكتر سرافرازی : در مقایسه با روش های مدیریت آفات كه می دانید روش های مختلفی استفاده میشود كه اساسا اصلی ترین روشی كه برای كنترل آفات دارند استفاده می كنند بهره گیری از آفت ها و سموم شیمیایی است طبیعی است كه كاربرد سموم شیمیایی در یك كشاورزی پایدار بایستی به طور منطقی انجام شود . و طبیعتا اثرات زیست محیطی زیادی هم در عین حال در كنار خودش دارد از بین رفتن دشمنان طبیعی ، وجود باقی مانده سموم در محصولات كشاورزی كه به نوعی توسط مردم دارد استفاده می شود این روزها اهمیت زیادی به آن داده می شود و طبیعی است كه به دنبال راه كار ها و روش های دیگری باشند كه سموم را به صورت منطقی استفاده كنند و تا حد امكان استفاده از مبارزات شیمیایی بر علیه آفات به عنوان آخرین راه كار در واقع قرار بگیرد . استفاده از اشعه دهی و پرتو دهی در واقع یكی از روش های بسیار سالمی است كه عملا اثرات سوء كاربرد مواد شیمیایی را در مدیریت آفات نخواهد داشت و مضافا این كه در باره این روش بسیار تخصصی عمل می كند طبیعتا اثرات سویی روی سایر موجودات دیگر دشمنان طبیعی و غیره ندارد و از این جهت بسیار روش سالم و با هزینه های كمتری هم است با در نظر گرفتن اثرات مخرب زیست محیطی سموم این روش بسیار سالم تر و به صرفه است . دكتر رضا پناه : با توسعه علوم در زمینه شناخت تاثیرات روش هایی كه به طور معمول استفاده می‌شد برای كنترل آفات گیاهی ، روش های شیمیایی ، روش های پر مخاطره دیگری كه در محیط زیست اثر منفی داشتند در كتاب های چاپ شده ، ژورنالیست ها ، فیلم ها و حتی فیلم های متعددی ساختند و به آحاد بشر این مخاطره را توضیح دادند و خوشبختانه در كشور ما هم این شناخته شده است و دیگر از آن استفاده های بی رویه سموم شاید كمتر شده حتی محصولات ارگانیك مطرح است . نریتور : كشاورزی یكی از پایه های مهم اقتصادی هر كشور است تامین امنیت غذایی یك كشور از چنان اهمیت بالایی برخوردار است كه كشورهای مختلف زمان و توجه زیادی به این بخش اختصاص داده اند استفاده از فناوری های مختلف در این حوزه خود از اهمیت هر چه بیشتر آن حكایت می كند استفاده از تكنولوژی هسته ای برای مبارزه با آفات كشاورزی یكی از هوشمندانه ترین شیوه هایی است كه در بسیاری از كشورها مورد استفاده قرار گرفته است كه از مهمترین ویژگی های آن می توان از كارایی و تاثیر گزاری بالای آن و عدم آلایندگی محیط زیست نام برد.
