هوش اکتسابی

برخی از پژوهشگران در رشته جنجال انگیز سنجش هوش، ادعا می‌کنند ضریب هوشی (IQ) معیاری ثابت و عمومی برای سنجش هوش افراد به حساب می‌آید، و اینکه این رقم زیربنای موفقیت تحصیلی و شغلی آنان است. اما بازنگری حدود 200 بررسی درباره تکامل ضریب هوشی حاکی از آن است که هرچه افراد مدت بیشتری در مدرسه بگذرانند، کیفیت تحصیل هرچه باشد، ضریب هوشی آنان افزایش می‌یابد. استیون ج.سسی، روان شناس دانشگاه کورنل در نیویورک، می‌گوید حتی ابتدایی‌ترین تحصیلات هم تواناییهای ذهنی و مهارت در حل مسائل را که در آزمونهای هوش سنجیده می‌شود، تقویت می‌کند. سسی شواهد متعددی در آمارهای به دست آمده مشاهده کرده است : مثلا در مدت تعطیلی تابستانی مدرسه ها، ضریب هوشی کودکان، به ویژه آنان که ساکن مناطق فقرنشین هستند، کاهش می‌یابد، وگرچه این کاهش بسیار ناچیز است، اما از لحاظ آماری قابل توجه است؛ کسانی که به طور نامنظم مدرسه می‌روند، ضریب هوشی‌شان به تدریج کاهش می‌یابد؛ کودکانی که دیر به مدرسه می‌روند یا ترک تحصیل می‌کنند، در مقایسه با هم سالانشان ضریب هوشی کمتری دارند؛ افت‌وخیز ضریب هوشی تاحد زیادی همزمان با کاهش و افزایش در نمره‌های درسی است، و نشان می‌دهد که هر دو این معیارها تحت تأثیر عوامل تحصیلی مشابهی هستند؛ و بالاخره همچنان که سطح متوسط آموزش در 14 کشور صنعتی از سال 1952 تا 1982 بالا رفت، متوسط ضریب هوشی در آن کشورها فزونی یافت. سسی اذعان دارد عوامل دیگری ارجمله ارث در ضریب هوش نقش دارند، اما این بررسی‌ها دلالت بر آن دارند که سهم تأثیرات آموزشی به اندازه‌ای است که با هر سال دوری از تحصیل، یک چهارم امتیاز تا 6 امتیاز از ضریب هوشی کاسته می‌شود.