نویسنده: غلامعلی افروز
برخی از سؤالات قابل طرح در جلسات آشنایی و شناخت متقابل داوطلبان ازدواج می‌تواند چنین باشد:
- چرا انسان باید ازدواج نماید؟- هدف غایی از ازدواج به نظر شما چیست؟
- یك همسر مطلوب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
- مهمترین عامل سعادت و خوشبختی در چیست؟
- انسان چگونه می‌تواند به سعادتمندی و خوشبختی واقعی نایل گردد؟ آدم خوشبخت كیست؟
- همسران برتر و موفق چه ویژگی‌هایی دارند؟
- چگونه می‌توان یك همسر موفق و برتر بود؟
- همسران خوشبخت چه ویژگی‌هایی دارند؟
- ویژگی‌های فكری همسران برتر كدامند؟
- جاذبه‌های فكری و كلامی همسران برتر چگونه است؟
- منظور از جاذبه‌های رفتاری همسران نسبت به یكدیگر چیست؟
- "محبت" در قلمرو روابط همسران چه معنایی دارد؟
- این ك خداوند در قرآن كریم می‌فرماید همسران لباس وجود هم هستند منظور چیست؟ زن و شوهر چگونه می‌توانند برای همدیگر برازنده‌ترین لباس و تن پوش روانی- نفسانی باشند؟ یك لباس مطلوب و آراسته و برازنده چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
- لازمه یك خانواده صمیمی و پویا چیست؟
- یك همسر موفق باید چه قابلیت‌هایی داشته باشد. این قابلیت‌ها چگونه می‌تواند هر روز متحول و ارزشمندتر شود؟
- به نظر شما مهمترین قابلیت‌های پدری/ مادری در چیست؟ ویژگی‌های یك همسر و پدر/ همسر و مادر مطلوب و موفق و خوشبخت كدام است؟
- جایگاه فرزند و فرزندپروری در فرهنگ اسلامی چگونه است؟
- اندیشه فرزندآوری چگونه می‌تواند در اذهان زن و شوهر معنای ارزشمندی داشته باشد؟
- چرا امر فرزندآوری می‌بایست متضمن برنامه ریزی و دعا و نیایش باشد؟
- بهترین شیوه فرزندپروری كدام است؟ چگونه می‌توان فرزندانی سالم، صالح و پویا و خلاق تربیت نمود؟
- علل اصلی همسرستیزی و خانه گریزی كدام است؟
- از نظر روان شناسی علت یا علل اصلی طلاق در بین خانواده‌ها چیست؟
- چرا بعضی از زوج‌ها مرتب با هم دعوا دارند؟ ریشه دعوای آنها در چیست؟
- چرا بسیاری از عروس خانم‌ها و یا آقا دامادها بجای احساس آرامش بیشتر، مرتب اظهار ناامنی و اضطراب و نگرانی و پریشانی فكری می‌نمایند؟
- چگونه می‌توان از دعواهای زن‌ها و شوهرها پیشگیری نمود؟
- ریشه‌ها و عوامل اصلی دعواهای خانوادگی چیست؟
- منظور از دافعه‌های فكری همسر چیست؟
- مقصود از دافعه‌های كلام كدام است؟
- دافعه‌های رفتاری به چه معناست؟
- چگونه می‌توان به دور از دافعه‌های فكری و كلامی و آفات زبان و رفتار یك زندگی آرام و پربركتی داشت؟
- چرا كینه، غیبت، تهمت، بدزبانی، توهین، تحقیر، سرزنش، تهدید و تنبیه آرامش را از كانون خانواده زوجین بیرون می‌برد؟
- چه كنیم كه در زندگی مشترك، غیبت و كینه و فحش و ناسزا، عصبانیت و پرخاشگری جایی نداشته باشد؟
- چگونه می‌توانیم مفهوم همسری را به همدلی و هماهنگی، همزبانی و همراهی و همگامی و همدمی و همرازی تعمیم دهیم؟
- چگونه می‌توانیم گذشت و ایثار و صداقت و احسان و صبوری را كه از مؤلفه‌های اصلی "محبت" است، در كلام و رفتار و عمل معنا نماییم؟
- چگونه می‌توانیم با حفظ آرامش كامل در كانون خانواده خودمان روابط خوشایندی با نزدیكان و بستگان و دوستان داشته باشیم؟
- اصلی‌ترین معیار روابط مستمر با نزدیكان چیست؟
- وظایف و مسئوولیت‌های شرعی و قانونی زن در كانون خانواده كدام است؟
- اصلی‌ترین وظیفه و رسالت مرد در زندگی مشترك از نظر شرع مقدس اسلام در چه زمینه‌ای است؟
- منظور از تفاهم فكری، اخلاقی، همكاری و همیاری زن و شوهر در زندگی مشترك كدام است؟
- برای برقراری روابط خوشایند و موفق با دیگران به چه نكاتی لازم است توجه داشته باشیم؟ مثلاً اگر بخواهیم با یك خانواده چند روزی به سفر برویم به چه نكات و معیارهایی باید توجه داشته باشیم و چرا؟
- چه عواملی در ارتباطات اجتماعی بر آرامش روانی انسان تأثیر مثبت دارد؟
- چه مسائلی در روابط اجتماعی و معاشرت‌های خویشاوندی می‌توان اثرات منفی بر آرامش زندگی زوجین داشته باشد؟
- نظر شما نسبت به مطالعه و ادامه تحصیل در سطوح عالی چیست؟ لازمه زمینه تحصیلات موفق كدام است؟
- تا چه حد نظر دیگران می‌تواند در زندگی مشترك تأثیر گذار باشد؟
- چگونه می‌توان مرز بین حمایت و دخالت را تبیین كرد؟
- چگونه می‌توانیم در ارتباط با مفهوم دخالت اطرافیان در زندگی مشترك و نظر مشورتی و اندیشه نظارتی و رفتار هدایتی ایشان برداشت صحیح و مشتركی داشته باشیم؟
- چگونه می‌توانیم با حفظ آرامش كامل از نظریّات، راهنمایی‌ها و حمایت‌های دیگران بهره مند شویم؟
- به نظر شما اصلی‌ترین نیازهای روانی انسان كدامند؟
- زن و شوهر چگونه می‌توانند در حُسن تأمین این نیازها تلاش نمایند؟
- منظور از نیاز فطری انسان به تأیید، تشویق و تكریم از طرف دیگران بالأخص از طرف الگوهای محبوب مثل همسر چیست؟
- یك مرد، چگونه می‌تواند هم همسر مطلوبی، هم پدر قابلی و هم تلاشگر پر توانی در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی باشد؟
- یك زن، چگونه می‌تواند هم همسر شایسته‌ای، هم مادر متعهدی و هم اگر مقدور و میسور و لازم باشد یك تلاشگر موفقی در عرصه‌های علمی آموزشی، فرهنگی و اجتماعی باشد؟
- در منظر ارزشهای اسلامی، خانواده همچون باغ است و فرزندان گلها و میوه‌ها و مادر باغبان و پرورشكار و پدر دژبان و سنگربان. (1)
- به نظر شما سنگربانی شوهر چگونه می‌تواند معنا داشته باشد؟
- یك زن شایسته و پارسا، چگونه می‌تواند هم همسری آرامشگر، هم باغبانی پرنشاط و پرمحبت باشد و در صورت اقتضا در خارج كانون خانواده در عرصه‌های علمی و فرهنگی هم نقشی پرمعنا داشته باشد؟
- به نظر شما ریشه خشم و پرخاشگری در كانون خانواده چیست؟
- چگونه می‌توان به رغم همه زمینه‌ها و محركات اجتماعی در حریم خانواده آرام و صبور بود؟
- به نظر شما ریشه اعتیاد به سیگار و مواد مخدّر چیست؟
- چرا افراد خودشیفته و خودمحور و راحت طلب و لذّت طلب و ضعیف النفس بیش از دیگران در معرض اعتیاد قرار می‌گیرند؟
- به نظر شما منظور از اعتیاد روانی چیست؟ آیا تماشای بیش از حد تلویزیون (مثلاً بیش از 2 ساعت در 24 ساعت) می‌تواند نشانی از اعتیاد به تلویزیون باشد؟ آیا سرگرم شدن با رایانه و اینترنت در منزل بیش از حد لازم (حداكثر 12 دقیقه در 24 ساعت) می‌تواند از مصادیق اعتیاد روانی باشد؟
- زن و شوهر چگونه می‌تونند اوقات مشترك خود را با هدف آرامشگری وجود یكدیگر همیشه به صورت فعّال و پویا و نشاط آور بگذرانند؟
- چگونه می‌توان خانه‌ای داشت كه در آن هیچ گونه اثری از آفات دروغ و غیبت و تند خویی و پرخاشگری، نخوت و تكبّر و خودپرستی نباشد؟
- چگونه می‌توان در زندگی مشترك، زیباترین جلوه‌های ارتباط انسانی در حریم همسری متبلور نمود؟
- چگونه می‌توان با بی تكلّفی و بی آلایشی، در نهایت سادگی و وارستگی از بیشترین آرامش در زندگی برخوردار بود؟
- ایمان به خداوند چگونه می‌تواند در وجود انسان امنیت روانی ایجاد نماید و بر قدرت آرامشگر همسران بیفزاید؟
- چگونه می‌توانیم برای شكر و سپاس به درگاه خالق منّان، زوج آفرین مهربان در كانون آرام بخش خانواده، حداقل یك وعده از نمازهایمان (ترجیحاً نماز صبح را) به جماعت اقامه نماییم. زهی سعادت زوج‌های خوشبختی كه روزشان را با اقامه نماز جماعت آغاز می‌نمایند و این برنامه میزان و معیار متعالی‌ترین روش زندگی را آشكار می‌نماید.
- به نظر شما ...؟
- منظور از ...؟
- راز و رمز خوشبختی ...؟
- اگر شما در موقعیت ...؟
سؤالاتی از این قبیل و ده‌ها و صدها سؤال دیگر در قلمرو زندگی مشترك و راز و رمز خوشبختی واقعی در نیل به ساحل آرامش و مصون بودن از آفات و آسیب‌های زندگی آرام و آرامش بخش می‌تواند در طی جلسات مختلف به صورت مستقیم و غیرمستقیم مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
این قبیل سؤالات می‌تواند بستری مطلوب برای تأمل و تفكّر و گسترش افق‌های ذهنی دو طرف باشد و زمینه دانش افزایی داوطلبان ازدواج را بیش از پیش فراهم نماید.
بدیهی است مجموعه باورها، نگرش‌ها، واكنش‌ها و پاسخ‌های دختر خانم و یا آقا پسر به سؤالاتی از این قبیل می‌تواند بستر شناخت هر چه بیشتر متقابل را هموار نماید.
انتظار بایسته و شایسته آن است كه خانواده‌های محترم جوانان در آستانه ازدواج، فرصت‌های لازم را در حد كافی برای برگزاری چنین جلسات معارفه و گفت و شنود ضروری متقابل با حضور و نظارت مدبّرانه خود فراهم آورند.
پی‌نوشت‌ها:
1. به فرموده قرآن كریم: "الرجال قوامون علی النسا." شوهرها، سنگربان همسرانشان هستند.
سنگربان عواطف و احساسات، سنگربان محبّت و ایثار، سنگربان تأئید و تكریم شخصیت همسر.
افروز، غلامعلی، (1393)، مبانی روانشناختی ازدواج در بستر فرهنگ و ارزشهای اسلامی، تهران: مؤسسه‌ی انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم.
